تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,097,936 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,205,533 |
روشهای مادران در تربیت و آموزش جنسی نوجوانان: یک مطالعۀ پدیدارشناسانه | ||
فصلنامه پژوهشهای کاربردی روانشناختی | ||
مقاله 18، دوره 14، شماره 3، 1402، صفحه 323-340 اصل مقاله (991.25 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/japr.2023.348574.644371 | ||
نویسندگان | ||
نگین نادری1؛ مریم غلامزاده جفره* 2؛ منصور سودانی3 | ||
1دانشجوی دکتری مشاوره، گروه مشاوره، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. | ||
2استادیار گروه مشاوره، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. | ||
3استاد، گروه مشاوره ، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی ، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر با هدف شناخت تجربۀ زیستۀ مادران از تربیت جنسی نوجوانان دختر و پسر خود انجام گرفت. طرح پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناختی و جامعۀ پژوهش شامل کلیۀ مادران دارای فرزند نوجوان شاغل در دانشگاه پیام نور خوزستان در سال تحصیلی 1400-1399 بود. روش نمونهگیری ترکیبی (هدفمند و گلولهبرفی) بود و تا اشباع دادهها ادامه یافت. حجم نمونه نیز شامل 18 مادر و ابزار گردآوری دادهها، مصاحبۀ نیمهساختاریافته بود. دادههای این پژوهش با روش تحلیل مضمون به شیوۀ کلایزی و به روش دستی تجزیه و تحلیل شدند و یک مضمون اصلی و چهار مضمون فرعی بهدست آمد. یافتهها نشان داد مادران از طریق جلوگیری از تحریک و کنجکاوی جنسی نوجوان، مدیریت ارتباطات اجتماعی، تقویت و بهبود رابطۀ خود با نوجوان، گفتوگو با نوجوان و آگاهیبخشی به او، از آسیبهای بلوغ پیشگیری کنند که این روشها، غلبۀ الگوهای کنترلی مبتنی بر پرهیز و مراقبت متمرکز بر خود و مراقبت متمرکز بر نوجوان را از میان الگوهای مختلف تربیت و آموزش جنسی آشکار میسازد. از اینرو بهنظر میرسد آگاهی از چگونگی مواجهۀ والدین با مسائل جنسی نوجوانان بتواند در یافتن مسیرهای متناسبتر آموزش مسائل جنسی برای متخصصان امر راهگشا باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
تجربۀ زیسته؛ تربیت جنسی؛ روشهای مادران؛ نوجوانان | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
اسدی، م.، منصوریان، ی.، و نظری، م. (1394). تبیین شاخصهای والدگری موفق دورۀ نوجوانی در نمونههایی از خانوادههای ایرانی: یک مطالعۀ کیفی. فصلنامۀ علمی-پژوهشی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت. 3(3)، 231-219. http://journal.ihepsa.ir/article-1-309-fa.html
اسلامیان، ز.، سعیدی رضوانی، م.، و غفاری، ا. (1398). شناسایی و اولویتبندی پیامهای مرتبط با خویشتنداری جنسی دانشآموزان (براساس منابع و دیدگاههای دانشآموزان). دوفصلنامۀ علمی-پژوهشی تربیت اسلامی. 14(28)، 194-175. https://doi.org/10.30471/edu.2019.1527
براون، م.، و کلارک، و. (1401). پژوهش کیفی موفقیتآمیز: راهنمای عملی برای مبتدیان. ترجمۀ شیوا گرانمایهپور و امیرعلی مازندرانی. تهران: ارجمند.
تربتی، س.، تاجیک اسماعیلی، س.، و خسروی، ن. (1398). مطالعۀ کیفی تربیت جنسی نوجوانان و عوامل زمینهساز آن با تأکید بر روابط میانفردی با والدین: مطالعۀ موردی دختران و پسران دورۀ متوسطۀ ساکن شهر تهران. فصلنامۀ مطالعات جامعهشناسی. 12(45)، 104-77. https://doi.org/10.30495/jss.2020.671678
خوشخرام رودمعجنی، م. (1400). تحلیل تربیت جنسی ادراکشدۀ والدین شهر قم: یک مطالعۀ کیفی. فصلنامۀ روانشناسی و دین. 14(4)، 96-83. http://ravanshenasi.nashriyat.ir/node/659
خلجآبادی فراهانی، ف.، کاظمیپور، ش.، و رحیمی، ع. (1392). بررسی تأثیر معاشرت با جنس مخالف قبل از ازدواج بر سن ازدواج و تمایل به ازدواج در بین دانشجویان دانشگاههای تهران. خانوادهپژوهی. 9(1)، 28-7. https://jfr.sbu.ac.ir/article_96221.html
رحمانی، ا.، عارفی، م.، افشارینیا، ک.، و امیری، ح. (1398). طراحی بستۀ آموزشی تربیت جنسی نوجوانان مبتنی بر فرهنگ ایرانی و اثربخشی آن بر خودپنداشت دانشآموزان متوسطۀ اول. مجلۀ علوم روانشناختی. 18(79)، 849-839. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17357462.1397.17.70.11.3
روحپرور، ز.، شاهعلی، ش.، و جواد نوری، م. (1398). تبیین ادراکات والدین از چالشهای تربیت جنسی پسران نوجوان؛ یک مطالعۀ کیفی. مجلۀ تحقیقات کیفی در علوم سلامت. 8(3)، 270-260. https://jqr1.kmu.ac.ir/article_90980.html
صالحین، ش.، سیمبر، م.، کشاورز، ز.، و نصیری، م. (1397). چالشهای آموزش سلامت باروری و جنسی به نوجوانان از دیدگاه والدین در ایران و جهان: مرور سیستماتیک. مجلۀ دانشکده پزشکی اصفهان. 36(508)، 1553-1540. https://doi.org/10.22122/jims.v36i508.10489
عابدینی، ا.، طبیبی، ز.، ضیایی، پ.، و زارعزاده خیبری، ش. (1395). مطالعۀ کیفی تجارب مادران از آموزش مسائل جنسی به دختران نوجوان با تأکید بر عوامل فرهنگی. مجلۀ اصول بهداشت روانی. 18(4)، 211-202. https://doi.org/10.22038/jfmh.2016.7163
فرزانه جاجرمی، ح.، ستوده اصل، ن.، کهساری، ر.، و جهان، ف. (1400). ارائۀ مدل علی گرایش به رفتارهای پرخطر براساس نگرش مذهبی و سبکهای فرزندپروری والدین با میانجیگری چشمانداز زمان. پژوهشهای روانشناسی اجتماعی. 11(42)، 52-35. https://doi.org/10.22034/spr.2021.261707.1620
فقیهی مقدس، ن.، مؤمنیراد، ف.، و شریفی، س. (1398). ارائۀ مدل رفتار منحرفانۀ جنسی نوجوانان دختر: تأملی بر رویکرد زمینهای. زن در توسعه و سیاست. 17(1)، 95-71. https://doi.org/10.22059/jwdp.2019.276379.1007594
کلانتری، س.، غنا، س.، ثناگو، ا.، و جویباری، ل. (1392). آموزش بلوغ و مسائل جنسی به دختران: تجارب مادران گرگانی. فصلنامۀ مدیریت ارتقای سلامت. ۲(3)، 90-74. http://jhpm.ir/article-1-90-fa.html
کمرزرین، ح. (1399). روان شناسی رشد 2. چاپ یازدهم. تهران: دانشگاه پیامنور.
لطیفنژاد، ر.، جوادنوری، م.، حسنپور، م.، هزادهیی، م. م.، و تقیپور، ع. (1391). ضرورت آموزش سلامت جنسی به دختران نوجوان در ایران: یک مطالعۀ کیفی. مجلۀ زنان، مامایی و نازایی ایران. 15(12)، 17-7. https://doi.org/10.22038/ijogi.2012.5695
محمدپور، ا. (1400). ضد روش: زمینههای فلسفی و رویههای عملی در روششناسی کیفی. ویرایش دوم. چاپ چهارم. قم: لوگوس.
محمدی، ف.، و محمدی، ح. (1395). مطالعۀ کیفی پیامدهای ارتباط با جنس مخالف در میان نوجوانان دختر و پسر (مطالعۀ موردی: نوجوانان شهر مشهد). فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران. 5(4)، 662-641. https://doi.org/10.22059/jisr.2017.60896
محمدینسب، ح.، مظاهری، م. ع.، رضاییزاده، م.، و حیدری، م. (1398). نیازهای نوجوانان در رابطۀ والد-فرزندی: یک مطالعۀ کیفی. مطالعات روانشناسی تربیتی. 18(42)، 80-63. https://dx.doi.org/10.22111/jeps.2021.6386
مرقاتیخویی، ع.، شمس علیزاده، ن.، بیات، ع.، زارعی، ف.، و ریماز، ش. (1393). اولویتبندی رفتارهای پرخطر بهداشتی در دانشآموزان مدارس دولتی منطقۀ پنج تهران: مطالعۀ کیفی. مجلۀ دانشکدۀ بهداشت انستیتو تحقیقات بهداشتی. 12(2)، 80-69. http://sjsph.tums.ac.ir/article-1-5149-fa.html
مستفیضی، ن.، حجازی، ا.، و قاسمزاده، س. (1401). ادراک کودک از عملکرد والدین خوب در تأمین نیازهای بنیادین روانشناختی. فصلنامۀ پژوهشهای کاربردی روانشناختی. 13(1)، 41-21. https://doi.org/10.22059/japr.2022.312067.643670
مینا، ف. و امینیمنش، س. (1400). پیشبینیکنندههای گرایش به رفتار پرخطر در نوجوانان دختر: نقش بدنظمی هیجانی، تمایزیافتگی و ابراز وجود. فصلنامۀ پژوهشهای روانشناسی اجتماعی. 11(44)، 197-183. https://doi.org/10.22034/spr.2022.282396.1637
نورعلیزاده میانجی، م.، و رحیمی، ع. (1400). مدیریت جنسی خانواده و نقش آن در اخلاقمداری و سلامت جنسی فرزندان. فصلنامۀ مطالعات اخلاق کاربردی. 17(43)، 80-45. https://doi.org/10.22081/jare.2022.63013.1703
نوغانی دخت بهمنی، م.، و محمدی، ف. (1395). گرایش به ارتباط با جنس مخالف: مطالعهای در باب نوجوانان پسر مشهد. دوفصلنامۀ مسائل اجتماعی ایران. 7(1)، 184-163. http://dorl.net/dor/20.1001.1.24766933.1395.7.1.6.7
هاشمی، س.، اسمعیلی، م.، عسگری، م.، و کاظمیان، س. (1399). تدوین الگوی راهبردهای انطباقی مادران در رویارویی با مسائل نوپدید نوجوانان. نشریۀ علمی-فرهنگی تربیتی زنان و خانواده. 14(50)، 66-45. https://cwfs.ihu.ac.ir/article_205098.html
References Abedini, E., Tabibi, Z., Ziaee, P., & Zarezade Kheibari, S. (2016). A qualitative study on mothers’ experiences from sex education to female adolescents underlining cultural factors. Journal of Fundamentals of Mental Health, 18(4), 202-211. https://doi.org/10.22038/jfmh.2016.7163 (In Persian)
Alimoradi, Z., Kariman, N., Simbar, M., & Ahmadi, F. (2017a). Empowerment of Adolescent Girls for Sexual and Reproductive Health Care: A Qualitative Study. African Journal of Reproductive Health, 21(4), 80–92. https://doi.org/10.29063/ajrh2017/v21i4.9 Alimoradi, Z., Kariman, N., Simbar, M., & Ahmadi, F. (2017b). Contributing factors to high-risk sexual behaviors among Iranian adolescent girls: A systematic review. International Journal of Community Based Nursing and Midwifery, 5(1), 2–12. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5219561/ Asadi, M., Mansourian, Y., Nazary, A. M. (2015). Exploring Indicators of Successful Parenting of Adolescents among Iranian Families: A Qualitative Study. Iranian Journal of Health Education and Health Promotion, 3(3), 219-231. http://journal.ihepsa.ir/article-1-309-fa.html (In Persian) Askari, F., Mirzaiinajmabadi, K., Saeedy Rezvani, M., & Asgharinekah, S. M. (2020). Sexual health education issues (challenges) for adolescent boys in Iran: A qualitative study. Journal of Education and Health Promotion, 9, 33. https://doi.org/10.4103/jehp.jehp_462_19 Braun, V., & Clarke, V. (2022). Successful Qualitative Research: A Practical Guid for Beginners. Translated by: Sh. Geranmayepour & A. Mazandariani. Tehran: Arjmand. (In Persian) Corcoran, J. L., Davies, S. L., Knight, C. C., Lanzi, R. G., Li, P., & Ladores, S. L. (2020). Adolescents' perceptions of sexual health education programs: An integrative review. Journal of Adolescence, 84, 96–112. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2020.07.014 Corcoran, J. L., Patrician, P. A., Childs, G. D., & Shirey, M. (2019). What do we really know about adolescent sexual health education: A dimensional concept analysis, American Journal of Sexuality Education, 14(3), 342-357. https://doi.org/10.1080/15546128.2019.1600446 Cortínez-López, A., Cuesta-Lozano, D., & Luengo-González, R. (2021). Effectiveness of sex education in adolescents. Sexes, 2(1), 144-150. http://dx.doi.org/10.3390/sexes2010012 Envuladu, E., Kwaak, A., Zwanikken, P., & Zoakah, A. (2017). Exploring the factors influencing adolescent sexual behavior in Plateau state Nigeria. American Journal of Medicine and Medical Sciences, 7(1), 1-6. http://article.sapub.org/10.5923.j.ajmms.20170701.01.html Eslamian, Z., Saeedi Rezvani, M., & GHaffari, A. (2019). Identification and Prioritization Messages Related to Sexual Restraint of Female High School Students to Developing Appropriate Content. Biquarterly Journal of Islamic Education, 14(28), 175-194. https://doi.org/10.30471/edu.2019.1527 (In Persian) Faghihi Moghadas, N., Momenirad, F., & Sharifi, S. (2019). A Model for Sexual Deviant Behaviors of Teen Girls: Thinking on the Grounded Theory. Woman in Development & Politics, 17(1), 71-95. https://doi.org/10.22059/jwdp.2019.276379.1007594 (In Persian) Farzaneh, H., Sotodeh Asl, N., Kohsari, R., & Jahan, F. (2021). Presenting a Causal Model of Tendency to High-Risk Behaviors Based on Religious Attitude and Parental Parenting Styles: Mediated by Time Vision. Social Psychology Research, 11(42), 35-52. https://doi.org/10.22034/spr.2021.261707.1620 (In Persian) Ghaffari, M., Gharlipour Gharghani, Z., Mehrabi, Y., Ramezankhani, A., & Movahed, M. (2016). Premarital Sexual Intercourse-Related Individual Factors Among Iranian Adolescents: A Qualitative Study. Iranian Red Crescent Medical Journal, 18(2), e21220. https://doi.org/10.5812/ircmj.21220 Graaf, H., Vanwesenbeeck, I., Woertman, L., and Meeus, W. (2011). Parenting and adolescents’ sexual development in Western societies. European Psychologist, 16(1), 21–31. https://psycnet.apa.org/doi/10.1027/1016-9040/a000031 Hashemi, S., Esmaeili, M., Asgari, M., & Kazemian, S. (2020). Development of a Model for Mothers' Adaptive Strategies in Dealing with the Emerging Problems of Adolescents. The Women and Family Culture Education, 14(50), 45-66. https://cwfs.ihu.ac.ir/article_205098.html?lang=en (In Persian) Kalantary, S., Ghana, S., Sanagoo, A., & Jouybari, L. (2013). Puberty and sex education to girls: experiences of Gorganians' mothers. Journal of Health Promotion Management, 2(3), 74-90. http://jhpm.ir/article-1-90-en.html (In Persian) Kamarzarin, H. (2021). Development Psychology 2 (11th Ed.). Tehran: PNU Publication. (In Persian) Khalajabadi Farahani, F., Kazemipour, S., & Rahimi, A. (2013). The Influence on Premarital Heterosexual Relationships on Marital Timing and Marital Desire among College Students in Tehran. Journal of Family Research, 9(1), 7-28. https://jfr.sbu.ac.ir/article_96221.html?lang=en (In Persian) Khoshkharam Rood Majani, M. (2020). Analysis of perceived sex education of Qom parents: A qualitative study. Psychology and Religion, 14(4) 83-96. http://ravanshenasi.nashriyat.ir/node/659 (In Persian) Kincaid, C., Jones, D. J., Sterrett, E., & McKee, L. (2012). A review of parenting and adolescent sexual behavior: The moderating role of gender. Clinical Psychology Review, 23(3), 177-188. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2012.01.002 Latif Nejad, R., Jvad Nouri, M., Hasanpour, M., Hazaveyi, S. M. M., & Taghipour, A. (2012). The Necessity of Sexual-Health Education for Iranian Female Adolescents: A Qualitative Study. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility, 15(12), 7-17. https://doi.org/10.22038/ijogi.2012.5695 (In Persian) Manu, A. A., Jonathan Mba, C., Quansah Asare, G., Odoi-Agyarko, K., & Oduro Asante, K. (2015). Parent–child communication about sexual and reproductive health: evidence from the Brong Ahafo region, Ghana. Journal of Reprod Health, 12, 16. https://doi.org/10.1186/s12978-015-0003-1 Martino, S. C., Elliott, M. N., Corona, R., Kanouse, D. E. & Schuster, M. A. (2008). Beyond the “Big Talk”: The roles of breadth and repetition in parent-adolescent communication about sexual topics. Pediatrics, 121(3), 612-618. https://doi.org/10.1542/peds.2007-2156 Merghati-Khoei, E., Shams Alizadeh, N., Bayat, A., Zarei, F. & Rimaz, S. (2014). Priorities of health risk behaviors among high school students in the public schools in 5th restrict of Tehran: A qualitative study. Journal of School of Public Health and Institute of Public Health Research, 12(2), 69-80. http://sjsph.tums.ac.ir/article-1-5149-en.html (In Persian) Mina, F., & Aminimanesh, S. (2022). Predictors of High-Risk Behaviors in Female Adolescents: The Role of Emotional Dysfunction, Self-Differentiation and Self- Assertiveness. Social Psychology Research, 11(44), 183-197. https://doi.org/10.22034/spr.2022.282396.1637 (In Persian) Mmari, K., Kalamar, A. M., Brahmbhatt, H., & Venables, E. (2016). The influence of the family on adolescent sexual experience: A comparison between Baltimore and Johannesburg. PLoS ONE, 11(11), e0166032. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0166032 Mohammadi, F., & Mohammadi, H. (2017). Qualitative study of consequences of relationtionship with opposite sex among youth (Case study: Mashhad youth). Social Studies and Research in Iran, 5(4), 641-662. https://doi.org/10.22059/jisr.2017.60896 (In Persian) Mohammadinasab, H., Mazaheri Tehrani, M., Rezaeizadeh, M., & Heidari, M. (2021). The needs of adolescents in parent-child relationship, a qualitative study. Journal of Educational Psychology Studies, 18(42), 63-80. https://doi.org/10.22111/jeps.2021.6386 (In Persian) Mohammadpour, A. (2018). Counter-Method: The philosophical Underpinnings and practical procedures of Qualitative Methodology (2nd Ed.). Qom: Logos Publications. (In Persian) Mostafeizi, N., Hejazi, E., & Ghasemzadeh, S. (2022). The child’s perception of the performance of a good parent in satisfying basic psychological needs. Journal of Applied Psychological Research, 13(1), 21-41. https://doi.org/10.22059/japr.2022.312067.643670 (In Persian) Noghani Dokht Bahmani M, Mohammadi F. (2016). Tendency to communicate with opposite Sex: Case study of teenagers in Mashhad. Journal of Social Problems of Iran, 7(1), 163-184. http://dx.doi.org/10.18869/acadpub.jspi.7.1.163 (In Persian) Nouralizadeh Miyaneji, M., & Rahimi, A. (2021). Sexual management of the family and its function in moral-orientation and sexual health of the children. Quarterly Scientific Journal of Applied Ethics Studies, 17(43), 45-80. https://doi.org/10.22081/jare.2022.63013.1703 (In Persian) Rahmani, E., Arefi, M., Afsharineya, K., & Amiri, H. (2019). Designing an adolescent educational package of sexual education based on Iranian culture and effectiveness on self-concept in high school students (first period). Journal of Psychological Science, 18(79), 839-849. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17357462.1397.17.70.11.3 (In Persian) Ramchandani, K., Morrison, P., Gold, M. A., & Akers, A. Y. (2018). Messages about Abstinence, delaying sexual debut and sexual decision-making in conversations between mothers and young adolescents. Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology, 31(2), 107-115. https://doi.org/10.1016/j.jpag.2017.10.007 Rashid, S., & Mwale, M. (2016). The effects of sex education on the risky sexual behaviour of school going adolescents: A case study of Mbenjere secondary, Ntaja and Nsanama community day secondary schools. Psychology and Developing Societies, 28(1), 126-138. http://dx.doi.org/10.1177/0971333615622910 Rouhparvar, Z., Shahali, S., & Javadnoori, M. (2020). Parents' Perceptions of Challenges of Male Adolescent's Sexual Education: A Qualitative Study. Journal of Qualitative Research in Health Sciences, 8(3), 260-270. https://jqr1.kmu.ac.ir/article_90980.html (In Persian) Salehin, S., Simbar, M., Keshavarz, Z., & Nasiri, M. (2019). Parents’ Perspectives on Challenges of Sexual and Reproductive Health Education to Adolescents in Iran and the World: A Systematic Review. Journal of Isfahan Medical School, 36(508), 1540-1553. https://doi.org/10.22122/jims.v36i508.10489 (In Persian) Shams, M., Parhizkar, S., Mousavizadeh, A., & Majdpour, M. (2017). Mothers’ views about sexual health education for their adolescent daughters: a qualitative study. Reproductive Health, 14(1), 24. https://doi.org/10.1186/s12978-017-0291-8 Sher-Censor, E., Yitshaki, N., & Assor, A. (2021). How should mothers react when they first learn about their child’s involvement with deviant peers? The adolescents’ perspective. Journal of Youth and Adolescence, 50, 935–951. https://doi.org/10.1007/s10964-020-01383-y Torbati, S., Tajik Esmaeili, S., & Khosravi, N. (2020). A qualitative study of adolescent sexual education and its contextual factors with emphasis on interpersonal relations with case study: High school adolescent girls and boys residing in Tehran. The Journal of Sociology Studies, 12(45), 45, 77-104. https://doi.org/10.30495/jss.2020.671678 (In Persian) Turpyn, C. C., & Chaplin, T. M. (2016). Mindful parenting and parents’emotion expression: effects on adolescent risk behaviors. Mindfulness, 7, 246–254. https://doi.org/10.1007/s12671-015-0440-5 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 691 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,471 |