پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,232 |
| تعداد مقالات | 67,791 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,266,296 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,007,770 |
از «کشف اسرار» تا «ولایت فقیه»: ثبات در اندیشۀ سیاسی امام خمینی (ره) | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| دوره 13، شماره 2، تیر 1402، صفحه 39-51 اصل مقاله (716.29 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2023.360367.1623 | ||
| نویسنده | ||
| اکبر اشرفی* | ||
| دانشیار گروه علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| نظریۀ ولایت فقیه یکی از مهم‌ترین ارکان اندیشۀ سیاسی امام خمینی (ره) برای رهبری جامعۀ اسلامی در عصر غیبت امام معصوم (ع) است. به‌علاوه ایشان، تنها فقیهی است که توانست بر مبنای این نظریه، حکومت اسلامی تشکیل بدهد و به آن به‌عنوان اولین تجربۀ حاکمیت فقیه بر جامعه نمود عینی ببخشد. سوال اصلی مقالۀ حاضر این است که آیا اندیشۀ سیاسی امام خمینی از زمان انتشار کتاب کشف اسرار تا تدوین کتاب ولایت فقیه دچار تحول شده یا ثابت بوده است. برای پاسخ به این سؤال با بهره‌گیری از روش مقایسه‌ای، محتوای دو کتاب امام خمینی با عنوان کشف اسرار و ولایت فقیه تحلیل و بررسی شده است. فرضیۀ پژوهش براین‌اساس است که امام خمینی نظریۀ ولایت فقیه را در هر دو کتاب مذکور مطرح کرده است و مجتهد عادل را در عصر غیبت، جانشین امام معصوم با تمام اختیارات او می‌داند. بنابراین امام خمینی در زمان‌های مختلف براساس مقتضیات زمان و مکان – که از نظر ایشان دو عنصر کلیدی در اجتهاد است – ابعاد مختلف اندیشۀ سیاسی خود را مطرح کرده است، اما چارچوب اندیشۀ سیاسی امام خمینی از ابتدای نظریه‌پردازی تا پایان عمرشان ثابت بوده است. چارچوب نظری حاکم بر اندیشۀ امام خمینی در هر دو کتاب، مبتنی‌بر دیدگاه تشیع در باب شیوۀ رفتار مؤمنان با حاکم جائر است که اصل اساسی در این مکتب، نفی همکاری با حاکم جائر است، مگر اینکه شرایط خاصی این همکاری را مجاز کند. این مبنا قادر است اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی را در ادوار مختلف سیاسی ایشان از جمله شدت و ضعف رویکرد ایشان را نسبت‌به حکومت پهلوی تبیین کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امام خمینی؛ امر به معروف و نهی از منکر؛ اندیشۀ سیاسی؛ حاکم جائر؛ کشف اسرار؛ عصر غیبت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Transition from “Kashf-e Asrar” to “Vayalat-e Faqih”: The Political Stability of Imam Khomeini | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Akbar Ashrafi | ||
| Associate Professor, Department of Political Science,, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The valayat-e faqih theory holds significant political weight as a cornerstone of Imam Khomeini's ideology concerning the governance of Islamic society during Imam Masoom's (AS) absence. Furthermore, he stands as the sole jurist who successfully established an Islamic government grounded in this theory, furnishing it with an impartial appearance, thus providing the initial instance of jurist dominion over society. The primary inquiry of this article pertains to whether Imam Khomeini's political ideology underwent any transformation over the extensive period spanning from the 1950s to the Islamic Revolution and his tenure as the leader of the Islamic Republic. To answer this question, the content of Imam Khomeini's two books “Keshf Asrar” and “Valayat–e Faqih” has been scrutinized and analyzed using the descriptive-analytical method. The research hypothesis posits that in both of the aforementioned books, Imam Khomeini formulated the theory of velayat-e faqih. Furthermore, in both texts, he affirms imprtial Mujtahid as the complete successor of Imam Masoom during the era of occultation. Hence, despite the fact that Imam Khomeini articulated distinct facets of his political philosophy at various junctures in accordance with the circumstances of the time and location—two fundamental components of ijtihad, in his estimation—the structure of his political philosophy has remained unchanged since the 1950s until his demise. The conceptual underpinning that drives Imam Khomeini's ideas in both volumes is the Shi'ite perspective on the proper conduct of adherents in the presence of an oppressive monarch. The foundational tenet of this school is the rejection of collaboration with an oppressive sovereign, barring specific circumstances that authorize such cooperation. This foundation can elucidate the political ideology and conduct of Imam Khomeini during his various political eras, including the intensity and feebleness of his opposition to the Pahlavi regime. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Imam Khomeini, Valayat-e Faqih, Kashf-e Asrar, Oppressive Ruler, Political Thought, Age of Absence, Commanding Good and Forbidding Bad | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌شعبه، ابی‌محمدالحسن (1384 هجری). تحف‌العقول. تصحیح علی‌اکبر الغفاری. تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه.
اخوان کاظمی، بهرام (1390). ولایت مطلقۀ فقیه از دیدگاه امام خمینی (ثبات یا تحول نظری). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
الحرالعاملی، شیخ محمدبن‌الحسن (1401 هجری). وسائل‌الشیعه. جلد 18. تهران: المکتبه‌الاسلامیه.
الشاکری، حسین (1417 هجری). موسوعة المصطفی و العتره: الصادق جعفر. جلد 10. قم: الهادی.
امام خمینی (1389). صحیفه امام. چاپ پنجم. جلد 1. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
امام خمینی (1389). صحیفه امام. چاپ پنجم. جلد 1. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
امام خمینی (بی‌تا). کشف اسرار. بی‌نا.
امام خمینی (1373). ولایت فقیه (حکومت اسلامی). تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
حسینیان، روح‌الله (1380). تاریخ سیاسی تشیع تا تشکیل حوزۀ علمیه (مقدمه‌ای بر تاریخ انقلاب اسلامی). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
حسینیان، روح‌الله (1387). چهارده سال رقابت ایدئولوژیک شیعه در ایران، 1343-1356. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
جوادی آملی، عبدالله (1368). ولایت فقیه: رهبری در اسلام. تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
عمید زنجانی، عباسعلی(بی‌تا). مبانی اندیشۀ سیاسی اسلام. تهران: مؤسسۀ فرهنگی اندیشه.
عمید زنجانی، عباسعلی (1383). فقه سیاسی. جلد هشتم. فقه و سیاست: تحول مبانی اندیشۀ سیاسی در فقه شیعه. تهران: امیرکبیر.
عنایت، حمید (1365). اندیشۀۀ سیاسی در اسلام معاصر. ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی، تهران: خوارزمی.
کلانتری، ابراهیم، فرزانه‌پور، حسین و خسروی زارگز، حسین (1391). تحلیل و بررسی سیر تطور و تکامل نظریۀ ولایت فقیه در اندیشۀ فقهای شیعه (با تأکید بر نظریۀ ولایت مطلقۀ فقیه امام خمینی). فصلنامۀ پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 1 (3)، 9-32.
فوزی، یحیی (1384). اندیشۀ سیاسی امام خمینی (ره). قم: دفتر نشر معارف.
لک‌زایی، نجف (1383). سیر تطوّر تفکر سیاسی امام خمینی (ره). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 146 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 92 |
||