تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,500 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,089,802 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,193,229 |
عملکرد رشد، هماتولوژی و ترکیبات بیوشیمیایی خون و وضعیت آنتی اکسیدانی برههای رومن تغذیه شده با جیرههای حاوی مخلوطی از زیره سبز، گشنیز و نعناع فلفلی | ||
علوم دامی ایران | ||
دوره 55، شماره 2، تیر 1403، صفحه 315-337 اصل مقاله (2.05 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijas.2023.356573.653942 | ||
نویسندگان | ||
وحیدالله چرخی؛ فردین هژبری* ؛ هادی حجاریان | ||
گروه علوم دامی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
چکیده | ||
بیستوچهار راس بره نر با میانگین وزن 64/3± 73/28 کیلوگرم و سن سه ماه در یک طرح کاملا تصادفی به چهار تیمار 6 راسی گروه بندی شدند. تیمارها شامل گروه شاهد (جیرة پایه بدون مکمل گیاهی)، تیمار 1: جیرة پایه+۱۰ گرم مکمل (۶۰درصد زیره سبز، ۳۰درصد گشنیز و ۱۰ درصد نعناعفلفلی)، تیمار 2: جیرة پایه+10گرم مکمل (۴۵ درصد زیره، ۴۵ درصد گشنیز و ۱۰ درصد نعناعفلفلی)، تیمار 3: جیرة پایه + 10 گرم مکمل (۳۰درصد زیره، ۶۰ درصد گشنیز و ۱۰ درصد نعناعفلفلی) بودند. از ورید وداج برهها در پایان دوره خونگیری شد. مصرف ماده خشک در تیمارهای آزمایشی با گروه شاهد تفاوتی نداشت. برههای تیمار اول بیشترین افزایش وزن روزانه نسبت به گروههای دیگر داشتند. مقدار هموگلوبین، میانگین حجمی پلاکتها، تعداد گلبولهای سفید، درصدهای لنفوسیتها، مونوسیتها و نوتروفیلهای خون تحت تاثیر مکمل گیاهی قرار نگرفت. تفاوت معنیداری بین تیمارها و گروه شاهد از لحاظ غلظت گلوکز و تریگلیسرید خون مشاهده نشد. غلظت اوره خون در تیمارهای دوم و سوم نسبت به گروه شاهد بیشتر بود. غلظت آنزیمهای آسپارتاتآمینوترانسفراز و آلانینآمینوترانسفراز در تیمارهای دوم و سوم نسبت به گروه شاهد افزایش یافت. غلظت آنزیمهای آلکالینفسفاتاز و گاما-گلوتامیلترانسپپتیداز خون برههای دریافتکننده تیمار سوم نسبت به گروه شاهد افزایش داشت. غلظت گلوتاتیونپراکسیداز و سوپراکسیدازدیسموتاز خون تغییری نکرد ولی ظرفیت آنتیاکسیدانی نسبت به گروه شاهد کاهش یافت. نتایج نشان داد که افزودن ۱۰گرم مکمل زیرهسبز، گشنیز و نعناعفلفلی با نسبتهای بهترتیب 30،60 و 10، عملکرد برههای پرواری نژاد رومن و بازده خوراک را بهبود داد و تاثیر نامطلوبی بر متابولیتهای خون نداشت. | ||
کلیدواژهها | ||
آسپارتات آمینوترانسفراز؛ آلکالین فسفاتاز؛ آلانین آمینوترانسفراز؛ پلاکتهای خون؛ گیاهان دارویی | ||
مراجع | ||
ابابکری، رحمت، ریاسی، احمد، فتحی، محمدحسن و نعیمیپور، حسین (1391). تأثیر افزودن اسانس نعناع به خوراک استارتر گوساله های شیر خوار هلشتاین بر پارامترهای تخمیر شکمبه و عملکرد آنها. فصلنامه پژوهشهای علوم دامی ایران، 22 (4)، 141-154. ابراهیمی، محسن، دهقان بنادکی، مهدی، گنج خانلو، مهدی و خلیل وندی بهروزیار، حامد (1396). اثر افزودن اسانس نعناع فلفلی و آویشن شیرازی به جیره آغازین بر عملکرد گوساله های هلشتاین. تحقیقات تولیدات دامی، 6 (3)، 53-62. مجابی، علی، عباسعلی پورکبیره، ملیحه، صافی، شهابالدین، بکایی، سعید، و شریعتی، تابنده (1397) سنجش میزان طبیعی پارامترهای مهم بیوشیمیایی سرم خون در گوسفندان به ظاهر سالم نژاد قزل. مجله تحقیقات دامپزشکی، 55 (2)، 19-27. مهرابادی، مهدی، وکیلی، علیرضا، دانش مسگران، محسن و ولی زاده، رضا (1398). اثر مخلوط پودر گیاهان دارویی و اسانس آنها بر الگوی تخمیر شکمبه، فراسنجههای خونی، تولید و ترکیب شیر در گاوهای شیرده هلشتاین. نشریه علوم دامی ایران، 32 (122)، 187- 202. نوایی، افسانه، موسوی، مجتبی و تقیزاده، مهرداد (1399). تاثیر پودر دانه زیره و رازیانه در مقایسه با موننسین بر تنش اکسیداتیو برههای پرواری در شرایط تنش گرمایی. تحقیقات دامپزشکی و فراورده های بیولوژیک، 33 (4)، 132-141. نیکبخت بروجنی، غلامرضا و طالبی، محمد علی (1379). تعیین مقادیر هماتولوژیکی گوسفندان بظاهر سالم لری بختیاری. مجله تحقیقات دامپزشکی، 55 (2)، 9-13. یاوری، امیر، معینی، محمد مهدی و هژبری، فردین (1400). اثر سیاه دانه و زیره سیاه بر رشد، افزایش وزن و فراسنجههای خونی برههای پرواری در شرایط چرای در مرتع. تحقیقات تولیدات دامی، 10 (4)، 49-59. یعقوبی، نگین، محمدزاده، حمید، تقی زاده، اکبر و جانمحمدی، حسین (1398). تاثیر بیوهربال بر عملکرد، قابلیت هضم، فراسنجههای خونی و تولیدگاز جیره در گوسالههای پرواری هلشتاین. مجله پژوهش در نشخوارکنندگان، 7 (1)، 77-99. REFERENCES Ababakri, R., Reyisi, A., Fathi, M., Naeimpour, H. and Khorsandi, S. (2013). The effect of peppermint essential oil added to the initial concentrate of fermentation, mating age and performance of Holstein calves. Journal of Animal Science Research. 22(4), 141-154. (In Persian) Abd El-Halim, M. I., El-Bagir, N. M., & Sabahelkhier, M. K. (2014). Hematological values in sheep fed a diet containing black cumin (Nigella sativa) seed oil. International Journal of Biochemistry Research & Review, 4 (2), 128-140. Abdullah, M. A. M., & Farghaly, M. M. (2019). Impact of partial replacement of cottonseed meal by nigella sativa meal on nutrients digestibility, rumen fermentation, blood parameters, growth performance of growing lambs. Egyptian Journal of Nutrition and Feeds, 22 (2), 11-20. https://doi.org/10.21608/EJNF.2019.102283 Akanmu, A. M., Hassen, A., & Adejoro, F. A. (2020). Hematology and serum biochemical indices of lambs supplemented with Moringa oleifera, Jatropha curcas and Aloe vera leaf extract as anti-methanogenic additives. Antibiotics (Basel), 9 (9), 601-608. https://doi.org/10.3390/antibiotics9090601. Al-Azzawi, S. K. T., & A. M. H. (2021). The Effect of adding mint oil to the diet on some productive and physiological traits of male lambs. Plant Archives, 21 (1): 1950-1953. https://doi.org/10.51470/PLANTARCHIVES.2021.v21.S1.316. Alfaro, G. F., Rodriguez-Zas, S. L., Southey, B. R., Muntifering, R. B., Rodning, S. P., Pacheco, W. J., & Moisá, S. J. (2021). Complete blood count analysis on beef cattle exposed to fescue toxicity and rumen-protected niacin supplementation. Animals, 11(4), 988-1003. https://doi.org/10.3390/ani11040988. Allam, S., & El-Elaime, R. R. (2020). Impact of garlic, lemongrass, peppermint, and rosemary as feed additives on performance of growing Barki lambs. Egyptian Journal of Nutrition and Feeds, 23(3): 359-367. https://doi.org/10.21608/EJNF.2020.148117. Amirkhizi, F., Siassi, F., Djalali, M. & Rahimi Foroushani, A. (2010). Valuation of oxidative stress and total antioxidant capacity in women with general and abdominal adiposity. Obesity Research & Clinical Practice, 4 (3), 209-216. https://doi.org/10.1016/j.orcp.2010.02.003 Baxevanis, C. N., Goulielmaki, M., Adamaki, M., & Fortis, S. P. (2023). The thin red line between the immune system and cancer evolution. Translational Oncology, 27, 101555. https://doi.org/10.1016/j.tranon.2022.101555 Cherif, M., Salem, H. B., & Abidi, S. (2018). Effect of the addition of Nigella sativa seeds to low or high concentrate diets on intake, digestion, blood metabolites, growth, and carcass traits of Barbarine lamb. Small Ruminant Research, 158, 1-8. https://doi.org/10.1016/j.smallrumres.2017.11.008. Degirmencioglu, T., Şimsek, E., Unal, H., Kuraloglu, H., & Ozbilgin, S. (2020). Effect of cumin seeds (Cuminum cyminum) in feed diets of Anatolian water buffaloes on shelter into gass concentration, milk yield and composition. Bulletin of the University of Agricultural Sciences & Veterinary Medicine Cluj-Napoca. Animal Science & Biotechnologies, 77 (1(. https://doi.org/10.15835/buasvmcn-asb:0002.20 Dorantes-Iturbide, G., Orzuna-Orzuna, J. F., Lara-Bueno, A., Mendoza-Martínez, G. D., Miranda-Romero, L. A., & Lee-Rangel, H. A. (2022). Essential oils as a dietary additive for small ruminants: a meta-analysis on performance, rumen parameters, serum metabolites, and product quality. Veterinary Sciences, 9 (9), 475-506. https://doi.org/10.3390/vetsci9090475. Ebrahimi, M., Dehghan- Banadaki, M., Ganijkhanlou, M., & Khalilvandi- Behroozyar, H. (2017). Effects of adding Thyme and Peppermint essential oils in calf starter diet on performance of Holstein calves. Animal Production Research, 6(3), 53-62. (In Persian) https://doi.org/10.22124/AR.2017.2610 El- Naggar, S., & Ibrahim, E. M. (2018). Impact of incorporating garlic or cumin powder in lambs ration on nutrients digestibility, blood constituents and growth performance. Egyptian Journal of Nutrition and Feeds, 21 (2), 355-364. https://doi.org/10.21608/EJNF.2018.75530 Faniyi, T. O., Adewumi, M. K., Jack, A. A., Adegbeye, M. J., Elghandour, M. M., Barbabosa-Pliego, A., & Salem, A. Z. (2021). Extracts of herbs and spices as feed additives mitigate ruminal methane production and improve fermentation characteristics in West African Dwarf sheep. Tropical Animal Health and Production, 53(2), 312- 320. https://doi.org/10.1007/s11250-021-02751-x. Farghaly, M. M., & Abdullah, M. A. M. (2021). Effect of dietary oregano, rosemary, and peppermint as feed additives on nutrients digestibility, rumen fermentation and performance of fattening sheep. Egyptian Journal of Nutrition and Feeds, 24(3), 365-376. https://doi.org/10.1007/10.21608/EJNF.2021.210838. Foksowicz-Flaczyk, J., Wójtowski, J. A., Danków, R., Mikołajczak, P., Pikul, J., Gryszczyńska, A., Łowicki, Z., Zajączek, K., & Stanisławski, D. (2022). The effect of herbal feed additives in the diet of dairy goats on intestinal lactic acid bacteria (Lab) count. Animals, 12(3), 255- 266. https://doi.org/10.3390/ani12030255. Gassmann, M., Mairbäurl, H., Livshits, L., Seide, S., Hackbusch, M., Malczyk, M., ... & Muckenthaler, M. U. (2019). The increase in hemoglobin concentration with altitude varies among human populations. Annals of the New York Academy of Sciences, 1450 (1), 204-220. https://doi.org/doi: 10.1111/nyas.14136. Ghafari, M., Shahraki, A. F., Nasrollahi, S. M., Amini, H. R., & Beauchemin, K. A. (2015). Cumin seed improves nutrient intake and milk production by dairy cows. Animal Feed Science and Technology, 210, 276-280. https://doi.org/10.1016/j.anifeedsci.2015.11.001. Hajalizadeh, Z., Dayani, O., Khezri, A., Tahmasbi, R., & Mohammadabadi, M. R. (2019). The effect of adding fennel (Foeniculum vulgare) seed powder to the diet of fattening lambs on performance, carcass characteristics and liver enzymes. Small Ruminant Research, 175, 72-77. https://doi.org/10.1016/j.smallrumres.2019.04.011. Hashemzadeh-Cigari, F., Ghorbani, G. R., Khorvash, M., Riasi, A., Taghizadeh, A., & Zebeli, Q. (2015). Supplementation of herbal plants differently modulated metabolic profile, insulin sensitivity, and oxidative stress in transition dairy cows fed various extruded oil seeds. Preventive Veterinary Medicine, 118(1), 45-55. https://doi.org/10.1016/j.prevetmed.2014.10.013. Hassan, F., Tang, Z., Ebeid, H. M., Li, M., Peng, K., Liang, X., & Yang, C. (2021). Consequences of herbal mixture supplementation on milk performance, ruminal fermentation, and bacterial diversity in water buffaloes. Peer Journal, 9, e11241. https://doi.org/10.7717/peerj.11241. Hayyan, M., Hashim, M. A., & Al-Nashef, I. M. (2016). Superoxide ion: generation and chemical implications. Chemical Reviews, 116 (5), 3029-3085. https://doi.org/10.1021/acs.chemrev.5b00407. Hendawy, A. O., Mansour, M. M., & El-Din, A. N. (2019). Effects of medicinal plants on hematological indices, colostrum, and milk composition of ewes. Journal of Veterinary Medicine Animal Science, 2, 1-5. Hilal, I. A., & Rashid, M. H. (2021). The effect of using two levels of concentrated forage and adding cumin seeds in productive in productive qualities and some qualities of rumen fluid for Awassi lamb. Plant Archives, 21(1), 1544-1547. https://doi.org/10.51470/PLANTARCHIVES. 2021.v21.S1.243. Hosoda, K., Matsuyama, H., PARK, W. Y., Nishida, T., & Ishida, M. (2016). Supplementary effect of peppermint (Mentha× piperita) on dry matter intake, digestibility, ruminal fermentation, and milk production in early lactating dairy cows. Animal Science Journal, 77(5), 503-509. https://doi.org/10.1111/j.1740-0929.2006.00378.x. Jae, S. Y., Kurl, S., Laukkanen, J. A., Heffernan, K. S., Choo, J., Choi, Y. H., & Park, J. B. (2014). Higher blood hematocrit predicts hypertension in men. Journal of hypertension, 32(2), 245-250. https://doi.org/10.1097/HJH.0000000000000029. Jami, Y. E., Foroughi, A., Soleimani, A., Kazemi, M., Shamsabadi, V., & Torbaghan, A. E. (2015). The effect of substituting wheat straw with different levels of cumin (Cuminum cyminum) crop residues on growth, blood metabolites and hematological values of Moghani male lambs. International Journal of Biosciences, 6 (12), 35-42. http://dx.doi.org/10.12692/ijb/6.12.35-42. Khamisabadi, H., & Ahmadpanah, J. (2020). The effect of diets supplemented with Coriandrum sativum seeds on carcass performance, immune system, blood metabolites, rumen parameters and meat quality of lambs. Acta Scientiarum. Animal Sciences, 43, e52048. https://doi.org/10.4025/actascianimsci.v43i1.52048. Khamisabadi, H., & Fazaeli, H. (2021). Effect of Thymus vulgaris or peppermint on Lactating Sanjabi Eew performance, Milk Composition, lambs Growing and Relevat blood Metabolites, Journal of Medicinal Plants and By-Product, 10, 95-101. https://doi.org/10.22092/JMPB.2020.351950.1258. Khamisabadi, H., Kafilzadeh, F., & Charaien, B. (2016). Effect of thyme (Thymus vulgaris) or peppermint (Mentha piperita) on performance, digestibility, and blood metabolites of fattening Sanjabi lambs. Biharean Biologist, 10 (2). Lee, Y. P., Loh, C. H., Hwang, M. J., & Lin, C. P. (2021). Vitamin B12 deficiency and anemia in 140 Taiwanese female lacto-vegetarians. Journal of the Formosan Medical Association, 120 (11), 2003-2009. 10.1016/j.jfma.2021.04.007. Makkar, H. P. S., Blümmel, M., & Becker, K. (1995). In vitro effects of and interactions between tannins and saponins and fate of saponins tannins in the rumen. Journal of the Science of Food and Agriculture, 69: 481–493. https://doi.org/10.1002/jsfa.2740690413. Matloup, O. H., Abd El Tawab, A. M., Hassan, A. A., Hadhoud, F. I., Khattab, M. S. A., Khalel, M. S., Salam, S. M. A., & Kholif, A. E. (2017). Performance of lactating Friesian cows fed a diet supplemented with coriander oil: feed intake, nutrient digestibility, ruminal fermentation, blood chemistry, and milk production. Animal Feed Science and Technology, 226, 88-97. https://doi.org/10.1016/j.anifeedsci.2017.02.012. McPherson, R. A., & Pincus, M. R. (2021). Henry's clinical diagnosis and management by laboratory methods. Elsevier Health Sciences. Elsevier. Mehrabadi, M., Vakili, A., Danesh Mesgaran, M., & Valizadeh, R. (2019). The effect of powdered medicinal plants and essential oils on the rumen fermentation, blood parameters, production, and composition of milk in Holstein lactating cows. Animal Sciences Journal, 32 (122), 187-202. https://doi.org/10.22092/ASJ.2018.120547.1630. (In Persian). Modi, C. P., Patil, S. S., Pawar, M. M., Chaudhari, A. B., Chauhan, H. D., & Ashwar, B. K. (2022). Effect of cumin (Cuminum cyminum) seed supplementation on production performance, nutrient digestibility, and haemato-biochemical profile of Mehsana goats. Indian Journal of Animal Sciences, 92 (7), 887-891. https://doi.org/10.56093/ijans.v92i7.119705. Mohammed, S. F., Saeed, A. A., Al-Jubori, O. S., & Saeed, A. A. (2018). Effect of daily supplement of coriander seeds powder on weight gain, rumen fermentation, digestion, and some blood characteristics of Awassi ewes. Journal of Research in Ecology, 6(2), 1762-1770. Mokhtari, M. Khatamsaz, S., & Bazmi, F. (2015). Effect of hydro-alcoholic extract of Heracleum persicum during pregnancy on liver enzymes (AST-ALT-ALP) and biochemical factors (albumin and protein) of infant male rats. Pars Journal of Medical Sciences, 13(1), 7-13. https://doi.org/10.29252/jmj.13.1.7. Mojabi, A., Abbasali Pourkabireh, M., Safi, Sh., Bokaie, S., & Shariati, T. (2000) Measurment of reference value of some biochemical parameters in serum samples of Ghezel breed sheep. Journal of Veterinary Research, 55 (2), 19-27. (In Persian) Morsy, T. A., Kholif, A. E., Matloup, O. H., Elella, A. A., Anele, U. Y., & Caton, J. S. (2018). Mustard and cumin seeds improve feed utilization, milk production and milk fatty acids of Damascus goats. Journal of Dairy Research, 85 (2), 142-151. https://doi.org/10.1017/S0022029918000043. Navaei, A., Mousavi, S. M., & Taghizadeh, M. (2020). The effect of cumin and fennel powder in comparison with monensin on oxidative stress in fattening lambs under thermal stress conditions. Veterinary Researches & Biological Products, 33(4), 132-141. https://doi.org/10.22092/VJ.2019.127073.1600. (In Persian). Nikbakht Brojeni, Gh. R., & Talebi, M. A. (2001). Determination of hematological values in Lori Bakhtiari sheep. Journal of Veteinary Research, 55 (2), 9-13. (In Persian). Obeidat, B. S. (2020). The inclusion of black cumin meal improves growth performance of growing Awassi lambs. Veterinary Sciences, 7 (2),40-48. https://doi.org/10.3390/vetsci7020040. Ohnson, A. M., Rohlfs, E. M., Silverman, L. M., (1999). Proteins. In: C.A. Burtis & E. R. Ashwood (Eds.), Textbook of clinical chemistry. (pp. 477-540). Philadelphia: W.B Saunders Company. Patil, A. K., Baghel, R. P. S., Nayak, S., Malapure, C. D., Govil, K., Kumar, D., & Yadav, P. K. (2017). Cumin (Cuminum cyminum): As a feed additive for livestock. Journal of Entomology and Zoology Studies, 5(3), 365-369. Patrias, K. (2007). The National Library of Medicine Style Guide for Authors, Editors, and Publishers, 2nd edition. USA. Updated Jun 24; cited 2020. Available from: https://medlineplus.gov. Retnani, Y., Wiryawan, K. G., Khotijah, L., Barkah, N. N., Gustian, R. A., & Dermawan, I. R. (2019). Growth performance, blood metabolites and nitrogen utilization of lambs fed with nigella sativa meal. Pakistan Journal of Nutrition, 18 (3), 247-253. https://doi.org/10.3923/pjn.2019.247.253 Selim, S. A., Khalifa, H. K., & Ahmed, H. A. (2019). Growth performance, blood biochemical constituents, antioxidant status, and meat fatty acids composition of lambs fed diets supplemented with plant essential oils. Alexandria Journal for Veterinary Sciences, 63(2). https://doi.org/10.5455/ajvs.74620 Shakeri, F., Soukhtanloo, M., & Boskabady, M. H. (2017). The effect of hydro-ethanolic extract of Curcuma longa rhizome and curcumin on total and differential WBC and serum oxidant, antioxidant biomarkers in rat model of asthma. Iranian Journal of Basic Medical Sciences, 20 (2), 155. https://doi.org/10.22038/ijbms.2017.8241. Thiviya, P., Gamage, A., Piumali, D., Merah, O., & Madhujith, T. (2021). Apiaceae as an important source of antioxidants and their applications. Cosmetics, 8(4), 111-130. https://doi.org/10.3390/cosmetics8040111. Uddin, M. N., Toma, S. A., Hossain, M. N., Islam, O., Khatun, S., Begum, M., Ahmen, S. U. & Akanda, M. R. (2021). Utilization of spices and herbs in ruminant and non-ruminant diet and its effects on meat quality. International Journal of Natural and Social Sciences, 8(3): 01-16. https://doi.org/10.5281/zenodo.547074. Vakili, A. R., Khorrami, B., Mesgaran, M. D., & Parand, E. (2013). The effects of thyme and cinnamon essential oils on performance, rumen fermentation and blood metabolites in Holstein calves consuming high concentrate diet. Asian-Australasian Journal of Animal Sciences, 26 (7), 935. https://doi.org/10.5713/ajas.2012.12636. Váradyová, Z., Kišidayová, S., Čobanová, K., Grešáková, Ľ., Babják, M., Königová, A., Urda Dolinská, M. & Várady, M. (2017). The impact of a mixture of medicinal herbs on ruminal fermentation, parasitological status and hematological parameters of the lambs experimentally infected with haemonchus contortus. Small Ruminant Research, 151, 124-132. https://doi.org/10.1016/j.smallrumres.2017.04.023. Yaghubi, N., Taghizadeh, A., & Janmohammadi, H. (2019). The effect of Bioherbal on performance, digestibility, blood parameters and in vitro gas production of diet in Holstein fattening calves. Journal of Ruminant Research, 7(1), 77-90. (In Persian). Yamada, S., Yoshihisa, A., Kaneshiro, T., Amami, K., Hijioka, N., Oikawa, M., & Takeishi, Y. (2020). The relationship between red cell distribution width and cardiac autonomic function in heart failure. Journal of Arrhythmia, 36 (6), https://doi.org/1076-1082. 10.1002/joa3.12442. Yavari, A., Moeini, M. M., & Hozhabri, F. (2022). Effect of black cumin and black seed on growth, weight gain, and blood parameters of fattening lambs under rangeland grazing condition. Animal Production Research, 10 (4), 49-59. https://doi.org/10.22124/AR.2022.16793.1536. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 417 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 377 |