پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,232 |
| تعداد مقالات | 67,791 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,271,347 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,011,862 |
بررسی تحلیلی امکان تغییر در ذات الهی از منظر ملاصدرا و برومر | ||
| مجله علمی " فلسفه دین " | ||
| دوره 20، شماره 2، تیر 1402، صفحه 119-131 اصل مقاله (767.35 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2023.355463.1005953 | ||
| نویسندگان | ||
| مروه دولت آبادی* 1؛ عین الله خادمی2؛ امیرحسین منصوری نوری3؛ زینب درویشی4 | ||
| 1گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران | ||
| 2گروه معارف، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران | ||
| 3گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران | ||
| 4گروه معارف، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز، اهواز، ایران | ||
| چکیده | ||
| امکان یا عدم امکان تغییر در ذات الهی یکی از مباحث مشترک متون اسلامی با مسیحیت است. مقالۀ حاضر با روش توصیفی‌ـ تحلیلی به دنبال یافتن پاسخ و ارزیابی سؤال «نظر ملاصدرا و برومر دربارۀ امکان تغییر یا عدم تغییر ذات الهی چیست؟» شکل گرفته است و اهم داده‌های آن عبارت است از اینکه صدرا اگرچه قائل به عدم تغییر در ذات الهی است، این بحث را به طور مستقل مطرح نکرده است که به نظر می‌رسد این مسئله جزء مسلمات فکری ایشان به عنوان نواقص امکانی مفروض قرار گرفته است که از ذات کامل واجب تعالی سلب می‌شود. ایشان ذیل قاعدۀ «بسیط الحقیقه» و تبیین مسئلۀ «بداء» عدم ورود تغییر و انفعال در اراده و علم الهی را مطرح می‌کند. صدرا با تفکیک مراتب علم الهی و تمایز مراتب علم ذاتی و فعلی (عدم تغییر علم ذاتی و امکان تغییر در علم فعلی) همچنین ورود تشکیک در ارادۀ الهی معمای تغییر در ذات حق تعالی را به‌راحتی حل کرده است. این در حالی است که در مقابل صدرا در نظر برومر ذات حق تعالی تغییرپذیر است. ایشان مبتنی بر مبانی فکری الهیات گشوده به تغییرپذیری ذات حق تعالی را نه‌تنها نقص نمی‌داند بلکه نوعی کمال برای ذات و معناداری ارتباط با ذات تبیین می‌کند که به نظر می‌رسد علاوه بر غفلت از تبعات منفی این تغییرپذیری دچار دوگانگی‌های منطقی شده است. زیرا لازم می‌شود ذات الهی در عین تغییرپذیری تغییرناپذیر نیز باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امکان تغییر؛ برومر؛ ذات الهی؛ عدم تغییر؛ ملاصدرا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analytical study of the change in divine nature from the perspective of Mulla Sadra and Brommer | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Marveh Dolatabadi1؛ Einollah Khademi2؛ Amirhosein Mansouri Noori3؛ Zeinab Darvishi4 | ||
| 1Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Humanities, University of Shahid Rajaee, Tehran, Iran | ||
| 2Department of Education, Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Tarbiat University, Tehran, Iran | ||
| 3Department of Islamic Philosophy and Theology, Shahid Rajaee Tarbiat University, Tehran, Iran | ||
| 4Department of Education, Faculty of Humanities, Islamic Azad University Ahvaz Branch, Ahvaz, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The current research aims to provide an analytical answer to the question "What is Mulla Sadra and Brommer's opinion about the change or non-change of the divine nature?" The research has been formulated, and its most important data indicate the following: While Sadra believes that there is no change in the divine essence, he does not present this argument independently. Instead, he addresses this issue under the concept of "simple truth" and explains the problem of "Badah" concerning the absence of change and passivity in the divine will and knowledge. Mulla Sadra's research authors assert that by distinguishing between the levels of divine knowledge and differentiating intrinsic and actual knowledge while questioning the divine will, the essence of truth can be regarded as a guide to any kind of change. On the contrary, Brommer holds a different view compared to Sadra. According to open theology principles, Ishan Brommer believes in the changeability of the essence of the Almighty. Not only does he not consider this changeability as a defect, but he also explains a kind of perfection in the essence. In light of his belief, this changeability gives meaning to the relationship between man and God | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Personnel selection, Recruitment test, Cognitive abilities, Islamic Republic of Iran Army | ||
| مراجع | ||
|
ابن فارس، ابی الحسن احمد (1404ق). معجم مقاییس اللغه. قم: مکتبه الاعلام الاسلامی.
ابوطالبی یزدی، مهدی و همکاران (1396). جایگاه خداباوری گشوده به عنوان رویکردی نوین در میان انواع خداباوری. جستارهای فلسفۀ دین، شمارۀ 14.
احمدی‌زاده، حسن (1394). نقد و بررسی سه تصور از خدا در فلسفۀ مسیحی معاصر. جستارهای فلسفۀ دین، 9 ، 20-1.
آشتیانی، سید جلال‌الدین (1376). رسائل حکیم سبزواری. چ 2. تهران: اسوه.
الوین، پلانتیجا (1381). عقل و ایمان. مترجم: بهناز صفری. قم: اشراق.
برومر، وینسنت (1392). هنگام نیایش چه می‌کنیم؟. مترجم: اشکان بحرانی. تعلیقات: قاسم کاکایی. تهران: هرمس.
ــــــــــــــ (1397). سخن گفتن دربارۀ خدایی متشخص. مترجم: سعید رفسنجانی‌نژاد. تهران: تیسا.
جوادی آملی، عبدالله (1386). تسنیم. قم: اسرا.
جوهری، اسماعیل بن حماد (1410ق). الصحاح، بیروت: امیری.
دیباجی، محمدعلی و همکاران (1398). نقد و بررسی نسبت علم الهی با اختیار انسان در الهیات گشوده بر مبنای فلسفۀ صدرایی. جستارهای فلسفۀ دین، سال 8، شمارۀ 1،104-83.
رهبری، مسعود و همکاران (1398). خدای شخص‌وار از منظر علامه طباطبایی در مقایسه با الهیات گشوده. فلسفه و کلام اسلامی، شمارۀ 2، 270-251.
سعیدی‌مهر، محمد و لشگری، کبری (1389). علم الهی از دیدگاه صدرالمتألهین. اندیشۀ نوین دینی، شمارۀ 22، 50-31.
طباطبایی (1393). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، ج 11.
کاوند، علی‌رضا و همکاران (1397). مطالعۀ تطبیقی آموزۀ بداء در اندیشۀ میرداماد و صدرالمتألهین. تحقیقات کلامی، شمارۀ 21، 7 ـ 26.
کلینی، ابوجعفر محمّد بن یعقوب (1375). اصول کافی. مترجم: جواد مصطفوی. تهران: ولی‌عصر(عج)، ج 1.
مصلح، علی‌اصغر (1384). تقریری از فلسفه‌های اگزیستانس. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (1341). العرشیه. مترجم و مصحح: غلام‌حسین آهنی. اصفهان: بینا.
ــــــــــــــــــــــــــ (1354). المبدأ و المعاد. مصحح: جلال‌الدین آشتیانی. تهران: انجمن حکمت و فلسفۀ ایران
ــــــــــــــــــــــــــ (1358). الواردات القلبیه فی معرفه الربوبیه. مصحح و مترجم: احمد شفیعی‌ها. تهران: انجمن فلسفۀ ایران.
ــــــــــــــــــــــــــ (1366). شرح اصول کافی. محقق: علی عابدی. مصحح: محمد خواجوی. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ــــــــــــــــــــــــــ (1378). الحکمه المتعالیه فی اسفار الاربعه. مترجم: محمد خواجوی. تهران: مولی.
ــــــــــــــــــــــــــ (1381). کسر اصنام الجاهلیه. مصحح و محقق: محسن جهانگیری. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ــــــــــــــــــــــــــ (1981ق). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. بیروت: دارالاحیاء. ج 6.
ملایری، موسی و رضوانی، معصومه (1394). بررسی تطبیقی ارادۀ الهی از دیدگاه ملاصدرا و روایات. پژوهشنامۀ قرآن و حدیث، شمارۀ 16، 69 ـ 90.
Abutalebi Yazdi, M. et al. (2016). the position of open theism as a new approach among the types of theism. Essays on the Philosophy of Religion, No. 14. (in Persian)
Ahmadizadeh, H. (2015). A Critique of Three Conceptions of God in Contemporary Christian Philosophy. Essays on the Philosophy of Religion9,1-20. (in Persian)
Ashtiani, J. (1987). Description of Qaisari's introduction to the chapters of the second edition. Qom: Islamic Propaganda Publications. (in Persian)
Alvin, P. (1381). Aql Weiman. translated by Behnaz Safari. Qom: Ishraq. (in Persian)
Brommer, V. (2012). What do we do during prayer?. translated by Ashkan Bahrani and comments by Qasim Kakaei. Tehran: Hermes. (in Persian)
Brommer, V. (2017). Speaking about a specific God. translated by Saeed Rafsanjani Nejad. Tehran: Tisa. (in Persian)
Brommer, V. (1992). Speaking of a Personal God: an Essay in Philosophical Theology. Cambridge University Press.
Dibaji, M.A. et al. (2018). criticism and analysis of the relationship between divine knowledge and human agency in open theology based on Sadra's philosophy. Essays on the Philosophy of Religion, Year 8, No. 1,83-104. (in Persian)
Gardoski, K. M. (2011). Open Theism, Baptist Bible Seminary, Clarks Summit Pa.
Ibn Faris, Abi al-Hassan Ahmad (1404). Ma'jam Maqais al-Lagheh. Qom: School of Al-Alam al-Islami. (in Persian)
Javadi Ameli, A. (2006). Tasnim. Qom: Asra. (in Persian)
Johri, Ismail bin Hammad (1410). al-Sahah. Beirut: Amiri. (in Persian)
Kavand, A.R. et al. (2017). a comparative study of Bada doctrine in the thought of Mirdamad and Sadr al-Mutalahin. Theological Research, No. 21, 26-7. (in Persian)
Kilini, Abu Jaafar Muhammad bin Yaqub (1375). Usul Kafi. translated and explained by Javad Mostafavi, Vol. 1, Tehran: Wali Asr (AJ).
Mosleh, A.A. (2004). An Exposition of Existence Philosophies. Tehran: Islamic Culture and Thought Research Institute. (in Persian)
Mulla Sadra, Muhammad bin Ibrahim (1981). al-Hikma al-Mu'taaliyyah fi al-Asfar al-Uqliyyah al-Arba'ah. Beirut: Dar al-Ahaya. Vol. 6. (in Persian)
----------------------------------------- (1975). Al-Mabda and Al-Ma'ad, introduction and correction by Jalaluddin Ashtiani. Tehran: Iranian Hikmat and Philosophy Association. (in Persian)
----------------------------------------- (1979). Al-Waradat al-Qalbiyyah fi Ma'rifah al-Rubiyyah. edited and translated by Ahmad Shafiiha. Tehran: Iranian Philosophy Association. (in Persian)
----------------------------------------- (1962). Al-Arshiyeh. translated and edited by Gholamhossein Ahani. Isfahan: Bina. (in Persian)
----------------------------------------- (1999). Al-Hikma al-Mu'taaliyyah fi Asfar al-Arbaeh. translated by Mohammad Khajawi. Tehran: Molly. (in Persian)
----------------------------------------- (2002). Kasr Isnam al-Jahiliyya. edited and researched by Mohsen Jahangiri. Tehran: Islamic Wisdom Foundation of Sadra. (in Persian)
Malairi, M. & Rizvani, M. (2014). a comparative study of divine will from the point of view of Mulla Sadra and hadiths. Qur'an and Hadith research journal, No. 16, 69-90. (in Persian)
Pinnock, C. H. (2001). Most Moved Mover: A Theology of God’s Openness. Grand Rapids: Baker Book House.
Rhoda, A. (2007). The Philosophical Case for Open Theism. Springer: Philosophia. No. 35.
Saidi Mehr, M. & Lashgari, K. (2009). Divine Science from the perspective of Sadr al-Maltahin, I, 22,31-50. (in Persian)
Tabatabaei (2013). Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an. Qom: Islamic Publications of the Qom Seminary Community of Teachers. Vol. 11. (in Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 124 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 137 |
||