سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,622
تعداد مقالات71,533
تعداد مشاهده مقاله126,862,031
تعداد دریافت فایل اصل مقاله99,904,872
عروتی موفق, محمد مهدی, رهایی, سعید. (1402). مبانی مشروطیت و جایگاه حاکم از دیدگاه شیخ اسماعیل محلاتی. , 53(2), 1007-1024. doi: 10.22059/jplsq.2021.315890.2669
محمد مهدی عروتی موفق; سعید رهایی. "مبانی مشروطیت و جایگاه حاکم از دیدگاه شیخ اسماعیل محلاتی". , 53, 2, 1402, 1007-1024. doi: 10.22059/jplsq.2021.315890.2669
عروتی موفق, محمد مهدی, رهایی, سعید. (1402). 'مبانی مشروطیت و جایگاه حاکم از دیدگاه شیخ اسماعیل محلاتی', , 53(2), pp. 1007-1024. doi: 10.22059/jplsq.2021.315890.2669
عروتی موفق, محمد مهدی, رهایی, سعید. مبانی مشروطیت و جایگاه حاکم از دیدگاه شیخ اسماعیل محلاتی. , 1402; 53(2): 1007-1024. doi: 10.22059/jplsq.2021.315890.2669

مبانی مشروطیت و جایگاه حاکم از دیدگاه شیخ اسماعیل محلاتی

فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران
دوره 53، شماره 2، تیر 1402، صفحه 1007-1024    اصل مقاله (664.88 K)
نوع مقاله: علمی-پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jplsq.2021.315890.2669
نویسندگان
محمد مهدی عروتی موفق* 1؛ سعید رهایی2
1دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دپارتمان حقوق، دانشگاه مفید، قم، ایران
2استادیار دپارتمان حقوق، دانشگاه مفید، قم، ایران
چکیده
تبیین و بررسی مبانی مشروطیت در ایران از اساسی‌ترین مباحث حقوق عمومی، علوم سیاسی و فقه است. اندیشمندان ایران معاصر در مواجهه با مشروطیت به‌عنوان یک حادثۀ مهم حقوقی، سیاسی و اجتماعی از ابعاد و زوایای گوناگون توجه کرده و قرائت‌های مختلفی از آن ارائه کرده‌اند. یکی از این خوانش‌ها، قرائت شیخ اسماعیل محلاتی از فقهای مشروطه‌خواه و صاحب رسالة اللئالی المربوطه فی وجوب المشروطه است. با توجه به اهمیت و ضرورت تبیین آرا و اندیشه‌های محلاتی، به‌عنوان یکی از نظریه‌پردازان مشروطیت این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی درصدد پاسخ به این پرسش است که «مبانی مشروطیت و وظایف حاکم از منظر محلاتی چیست؟». بر اساس یافته‌های این پژوهش محلاتی با استفاده از کتاب و سنت؛ اصل شور را که یک اصل قرآنی است و بنای عقلا و قاعدة لاضرر را مبنای مشروطیت می‌داند. همچنین از نظر وی جایگاه حاکم صرفاً محدود به امور اجرایی است و حاکم مدخلیتی در تعیین مصادیق آن ندارد، چراکه از منظر محلاتی این امر در عصر غیبت از وظایف و شئون نمایندگی است.
کلیدواژه‌ها
حاکم؛ حقوق عمومی؛ شیخ اسماعیل ‏محلاتی؛ مشروطیت.‏
مراجع
  1. فارسی
الف) کتاب‌ها

  1. قرآن کریم. ترجمۀ محمدمهدی فولادوند
  2. آبادیان، حسین (1383). بحران مشروطیت در ایران. تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
  3. آبادیان، حسین (1386). شیخ اسماعیل محلاتی و تکوین اندیشۀ سیاسی مشروطه. در پرتو مشروطه‌خواهی، تهران: صمدیه.
  4. زرگری‌نژاد، غلامحسین (1390). رسایل مشروطیت. ج 2، چ دوم، تهران: مؤسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی.
  5. سید رضی، ابوالحسن محمد بن الحسین (1372). نهج‌البلاغه. ترجمۀ سید جعفر شهیدی، چ چهارم، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی،
  6. طباطبایی، سید محمدحسین (1379). تفسیر المیزان. ترجمۀ سید محمدباقر موسوی همدانی، چ یازدهم، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  7. قرشی، سید علی‌اکبر (1366). احسن الحدیث. تهران: واحد تحقیقات اسلامی بنیاد بعثت.
  8. قوچانی، آقانجفی (1375). سیاحت شرق. چ دوم، تهران: مؤسسۀ چاپ و انتشارات حدیث.
  9. کرمانی، ناظم‌الاسلام (1357). تاریخ بیداری ایرانیان. تهران: بنیاد فرهنگ ایران و انتشارات آگاه و انتشارات لوح.
  10. محلاتی، محمداسماعیل (1342ق). انوار العلم و المعرفه. نجف: چاپخانۀ مرتضویه، چاپ سنگی.
  11. محلاتی، محمداسماعیل (1383ق). تنقیح الأبحاث عن أحکام النفقات الثلاث، با مقدمه: هاشم رسولی محلاتی، قم: چاپخانۀ حکمت.
  12. محلاتی، محمداسماعیل (1386). در پرتو مشروطه‌خواهی (بررسی و متن اصلی کتاب لئالی المربوطه فی وجوب المشروطه)، مقدمۀ اسماعیل روحانی، تهران: صمدیه.
  13. مرادخانی، فردین (1396). خوانش حقوقی از انقلاب مشروطۀ ایران. تهران: میزان.
  14. معرفت، محمدهادی (1378). جامعه مدنی، قم: مؤسسۀ فرهنگی انتشاراتی التمهید.
  15. مکارم شیرازی (زیر نظر)، ناصر (1370). القواعد الفقهیه. ج1، چ سوم، قم: مدرسۀ الامام علی بن ابی‌طالب(ع).
  16. مکارم شیرازی (زیر نظر)، ناصر (1374). تفسیر نمونه. ج3، چ سی‌ودوم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  17. منتظری، حسینعلی (1370). مبانی فقهی حکومت اسلامی. ترجمۀ محمد صلواتی، ج3، قم: تفکر.
  18. موحد، محمدعلی (1397). حق و سوءاستفاده از آن. تهران: کارنامه.
  19. نائینی، محمدحسین (1386). تنبیه الامّه و تنزیه الملّه. تصحیح روح‌الله حسینیان، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  20. نجفی، موسی (1392). بنیاد فلسفۀ سیاسی در ایران عصر مشروطیت، تهران: مؤسسۀ مطالعات تاریخ معاصر ایران.
 

ب) مقالات

  1. پزشکی، محمد (1385). لایحۀ تحدید قدرت. پگاه حوزه، 187، 78 – 84.
  2. هجری، محسن (1385). حکومت مشروط به منافع عمومی. دوماهنامۀ چشم‌انداز ایران، 39، 81-86.
 

  1. عربی
الف) کتاب‌ها

  1. آقابزرگ تهرانی، محمدحسن (1404ق). طبقات أعلام الشیعة و هو نقباء البشر فی القرن الرابع عشر. مشهد: دارالمرتضی.
  2. امین، محسن (1403ق). أعیان الشیعه. ج3، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
  3. خمینی، سید روح‌الله (1415ق). بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر. چ سوم، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  4. خمینی، سید روح‌الله (1410ق). الرسائل. ج1، قم: اسماعیلیان.
  5. الزمخشری، جارالله محمود بن عمر (1414ق). الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل. ج1، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  6. شوکانی، محمد بن علی بن محمد (1413ق). نیل الاوطار شرح منتقی الاخبار فی احادیث سیّد الاخیار. ج5، مصر: دارالحدیث.
  7. فیض کاشانی، محمد بن مرتضی (بی‌تا). الصافی فی تفسیر کلام‌الله. ج1، مشهد: دارالمرتضی للنشر.
  8. الکاظمی الخراسانی، محمدعلی (1404ق). فوائد الاصول. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
  9. کلینی، محمد بن یعقوب (1367). الکافی. چ سوم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  10. النجفی الجواهری، محمدحسن (1362). جواهرالکلام. ج 21، چ هفتم، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 255
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 258





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب