پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,232 |
| تعداد مقالات | 67,790 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,262,220 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,004,228 |
تأثیر افت آب‌های زیرزمینی بر مخاطرات فرونشست زمین در دشت دهگلان، استان کردستان | ||
| مدیریت مخاطرات محیطی | ||
| دوره 10، شماره 1، فروردین 1402، صفحه 57-70 اصل مقاله (1.66 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhsci.2023.359130.777 | ||
| نویسندگان | ||
| منیژه قهرودی تالی* 1؛ فرهاد خدامرادی2؛ خدیجه علی نوری2 | ||
| 1گروه ژئومورفولوژی، دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| در دهه‌های اخیر رشد سریع جمعیت، افزایش سطح زیر کشت آبی و تعداد چاه‌ها و به‌دنبال آن افزایش نیاز آبی موجب شده که استحصال بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی افزایش یافته و در نتیجه ژرفای دستیابی به سطح آب شدت یابد. منطقۀ پژوهش بخشی از حوضۀ آبریز دریای خزر به مساحت تقریبی 50083 هکتار در شرق استان کردستان در شمال غربی ایران است. در این پژوهش برای بررسی وضعیت سطح آب زیرزمینی و نوسان‌های عمق آن از داده‌های 34 حلقه چاه مشاهده‌ای و همچنین برای بررسی پدیدۀ فرونشست در منطقۀ 8 از تصویر ماهوارۀ سنتینل-1 در بازۀ زمانی 2021-2014 استفاده شد. روش تحقیق شامل تحلیل آماری تغییرات سطح آب‌های زیرزمینی و تداخل‌سنجی تصاویر راداری بوده است. نتایج تحقیق نشان داد که در سال‌های 2014 تا 2021، دشت دهگلان به میزان 12- تا 32- سانتی‌متر دچار فرونشست شده است. بدین صورت سالانه در این مناطق به‌طور متوسط 6 سانتی‌متر فرونشست رخ داده است. الگوی کامل فرونشست دشت دهگلان و بررسی پروفیل‌ها و نقشه‌های تراز آب، روند مرکز- غرب و جنوب غربی دارد و حداکثر فرونشست مربوط به بخش‌های مرکز و غرب است. بنابراین انطباق مناطق دچار فرونشست و منحنی‌های افت تراز سطح ایستابی آب بهره‌برداری از منابع آبی زیرزمینی بیانگر برداشت بیش از مقدار تغذیۀ آبخوان بوده که سبب افزایش تنش مؤثر در رسوبات شده است، زیرا پهنه‌های فرونشست بر مناطق افت سطح آب‌های زیرزمینی منطبق‌اند یا در نزدیکی آنها قرار دارند. به بیان دیگر این انطباق مکانی در دشت مرتفع دهگلان بیانگر این است که علت فرونشست دشت‌های مرتفع، افت سطح آب‌های زیرزمینی است و در نتیجه دشت‌های مرتفع در مقابل مخاطره فرونشست آسیب‌پذیرترند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آب‌های زیرزمینی؛ تصاویر سنتینل 1؛ دشت دهگلان؛ فرونشست زمین؛ مخاطرات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Effects of groundwater decrease on the of land subsidence in Dehgolan plain, Kurdistan province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Manijeh Ghahroudi Tali1؛ Farhad Khodamoradi2؛ Khadijeh Ali Nouri2 | ||
| 1Department of Physical Geography, Faculty of Earth Science, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran | ||
| 2Master of Geomorphology, Shahid Beheshti University, Tehran. Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The studied area is located as a part of the Caspian Sea catchment with an area of about 50083 hectares in the east of Kurdistan province, northwest of Iran. In this research, the data of 34 observation wells were used to investigate the condition of the underground water level and its depth fluctuations, and also to investigate the phenomenon of subsidence in region 8, the Sentinel-1 satellite image was used in the period (2014-2021). The research method includes statistical analysis of changes in the underground water level and interferometry of radar image. The results of the research showed that in the years 2014 to 2021, Dehgolan plain has subsided by -12 to -32 cm. In this way, an average of 6 centimeters of subsidence has occurred annually in these areas. The complete subsidence pattern of Dehgolan plain and the analysis of profiles and water level maps showed the center-west and southwest trends and the maximum subsidence is related to the central and western parts. Therefore, the conformity of the subsidence areas and the curves of the water table level drop, the use of underground water resources indicates that the withdrawal of more than the amount of aquifer nutrition has caused an increase in the effective stress in the sediments because the subsidence areas coincide with the areas of the groundwater level drop, or are located near them. In other words, this location adaptation in the high plains of Dehgolan shows that the cause of the subsidence of the high plains is the drop in the groundwater level, and as a result, the high plains are more vulnerable to the risk of subsidence. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Dehgolan plain, Hazards, Land subsidence, Sentinel-1 images, Underground water | ||
| مراجع | ||
|
آقایاری، لیلا؛ عابدینی، موسی؛ و اصغری سراسکانرود، صیاد (2022). برآورد میزان فرونشست با استفاده از تکنیک تداخل‌سنجی راداری و پارامترهای آب‌های زیرزمینی و کاربری اراضی (مطالعۀ موردی: دشت اردبیل). پژوهش‌های ژئومورفولوژی کمّی، 11(1)، 117-132.
اسدی، معصومه؛ گنجائیان، حمید؛ جاودانی، مهناز؛ و قادری‌حسب، مهدیه (1400). ارزیابی ارتباط بین عوامل طبیعی و میزان فرونشست در دشت ایوانکی با استفاده از تصاویر رادار. هیدروژئولوژی، 6(1)، 13-22. doi: 10.22034/hydro.2021.13016
اطهری، محمدعلی؛ عزیزی، حمیدرضا؛ هاشمی، سید شهاب؛ و هنری، حمیدرضا (1401). بررسی رابطۀ بین میزان تغییرات سطح زمین در اثر فرونشست و آب زیرزمینی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای Sentinel-1 و مدل‌های آماری (منطقۀ مورد مطالعه: دشت ورامین). علوم و مهندسی آب و فاضلاب، 7(1)، 34-43. doi: 10.22112/jwwse.2021.261650.1232
توسلی، امید؛ کاربین، حسن؛ ترابی، مینا؛ و عساکره، عادل (2019). بررسی عوامل مؤثر بر فرونشست دشت جنوب شرقی تهران بر اثر برداشت بی‌رویۀ آب‌های زیرزمینی. علوم و مهندسی آب و فاضلاب، 4(2)، 58-72.
جهانی، مجید؛ حسینی بهشتی، سیدمحمدرضا؛ طالب‌زاده، سیدحمید؛ و قوام صفری، مهدی (2015). تحلیل اسطوره‌ای مخاطرات. مدیریت مخاطرات محیطی، 2(2)، 191-206.
حسین‌زاده، اکبری؛ ابراهیم، جوانشیری، محمدپورسنگانی، زینت (2023). تحلیل فضایی فرونشست سطح زمین با استفاده از تداخل‌سنجی راداری (موردمطالعه: دشت مرکزی شهرستان قاین). جغرافیا و مخاطرات محیطی، 11(4)، 99-126.
حیدری، جباری (2022). مدل‌سازی توسعۀ فرونشینی دشت مرودشت در رابطه با برداشت آب‌های زیرزمینی. مخاطرات محیط طبیعی، 11(34)، 17-34.
خانمحمدی، مجید؛ و محمدی، حسین (1398). واکاوی آسیب‌پذیری و امنیت خطوط انتقال برق در استان زنجان. مدیریت مخاطرات محیطی، 6(1)، 67-81. SID. https://sid.ir/paper/398427/fa
رحیمی، آرش؛ برنا، رضا؛ مرشدی، جعفر؛ و قربانیان، جبرائیل (1398). آسیب‌پذیری زیرساخت‌های نواحی جنوبی استان خوزستان در شرایط تغییر اقلیم. مدیریت مخاطرات محیطی، 6(4)، 361-376. doi: 10.22059/jhsci.2020.292322.516
رنجبر باروق، زهرا؛ و فتح‌اله‌زاده، محمد (1401). بررسی فرونشست زمین با استفاده از سری زمانی تصاویر راداری و ارتباط آن با تغییرات تراز آب‌های زیرزمینی (مطالعۀ موردی: کلان‌شهر کرج). پژوهش‌های ژئومورفولوژی کمّی، 10(4)، 138-155. doi: 10.22034/gmpj.2022.313426.1313
روستائی، شهرام؛ رضائی مقدم، محمدحسین؛ یاراحمدی، جمشید؛ و نجف‌وند، سمیرا (1401). آشکارسازی فرونشست جهت پایداری زمین با استفاده از روش تداخل‌سنجی راداری با پراکنش‌گرهای دائمی (مطالعۀ موردی: دشت شبستر- صوفیان). جغرافیا و پایداری محیط، 12(3)، 57-74. doi: 10.22126/ges.2022.7538.2508
زارع، مهدی؛ و مقیمی، ابراهیم (2023). گونه‌شناسی مخاطرات در علم مخاطره‌شناسی (آیا علم مخاطره‌شناسی گونه‌های خاصی دارد؟). مدیریت مخاطرات محیطی، 9(4)، 383-390.
سازمان امور آب استان کردستان (گزارشات امور آب استان 1388).
دلسوز، سوسن؛ محمودی، طیبه؛ رامشت، محمدحسین؛ و انتظاری، مژگان (1393). مفهوم زمان و تکنیک‌های پیش‌بینی مخاطرات طبیعی، مدیریت مخاطرات محیطی، 1(1)، 97-109. magiran.com/p2119212
عابدینی، موسی (1392). بررسی علل فرونشست دشت اردبیل و اثرات آن در محدودۀ شهر، جغرافیای طبیعی، 6(19)، 71-84.
قدیمی مهرنوش (1399). تحلیل تغییرات رفتاری بدنۀ سد لار و مخاطرات آن با استفاده از روش تداخل‌سنجی راداری و بررسی‌های میدانی. مدیریت مخاطرات محیطی، 7(4)، 353-366. doi: 10.22059/jhsci.2021.314812.615
محمدخان، شیرین؛ گنجائیان، حمید؛ گروسی، لیلا؛ و زنگنه‌تبار، زهرا (2019). ارزیابی تأثیر افت آب‌های زیرزمینی بر میزان فرونشست با استفاده از تصاویر راداری سنتینل-1؛ محدودۀ مورد مطالعه: دشت قروه. اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، 112(28)، 219-230.
مقصودی، یاسر؛ امانی، رضا؛ و احمدی، حسن (1398). بررسی رفتار فرونشست زمین در منطقۀ غربی تهران با استفاده از تصاویر سنتینل-1 و تکنیک تداخل‌سنجی راداری مبتنی بر پراکنش‌گرهای دائمی. تحقیقات منابع آب ایران، 15(1)، 299-313.
نظم‌فر، حسین؛ و شیرزادگرجان، منیر (2022). پایش فرونشست سطح زمین با فن تداخل‌سنجی راداری (محدودۀ مورد مطالعه: دشت مشگین). مخاطرات محیط طبیعی، 31(11)، 25-48.
Abidin, H.Z., Andreas, H., Gumilar, I., Sidiq, T.P., Gamal, M. (2015), Environmental Impact of Land Subsidance in Urban Areas of Indonesia (7568) From the Wisdom of the AGges to the Challenges of the Modern World Sofia, Bulgaria, 17-21.
Carminati,E., & Martinelli,G. (2002), Subsidence rates in the Po Plain, northern Italy:the relative impact of natural and anthropogenic causation. Engineering Geology, 66, 241-255.
Hu, R.L., Wang, S.J., lee, C.F., & Li, M.L. (2002), Characteristics and trends of land subsidence in Tanggu, Tianjin, China. Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 61, 213-225.
Larson, K.J., Basaglu ,H., Marino, M.A. (2001), Predication of optimal safe ground water yield and Land subsidence in Los Banos Kettleman citty area, using a calibrated numerical simulation model, journal Hydrology, 242, 79-102.
Lofgern, B.E. (1969), Field Measurement of aquifer system compaction, SanjoaquinBalley, California, U.S.A. proc, Tokyo Symp. On Land Subsidence, IASHUNSCO, 272-284.
Lyu,H.M.,Shen s.L.,Zhou,A.,Yang ,J.(2019). Risk assessment of mega-city infrastructures related to land subsidence using improved trapezoidal FAHP, Science of the Total Environment.
Pacheco, J., Arzate, J., Rojas, E., Arroyo, M., Yutsis, V., & Ochoa, G. (2006). Delimitation of ground failure zones due to land subsidence using gravity data and finite element modeling in the Queretaro valley, Mexico. Engineering Geology, 84,143-160.
Quanlong, W. (2006), Land subsidence and water management in Shanghai, Master thesis, Delfa University, Netherlands.
Raspinia, f., Loupasakis, C., Rozosb, D., Adamc, N., & Moretti, S. (2014). Ground subsidence phenomena in the Delta municipality region (Northern Greece), Geotechnical modeling and validation withPersistent Scatterer Interferometry, ELSEVIER International Journal, 28, 78-89.
Stiros, S.C. (2001). Subsidence of the Thessaloniki (northern Greece) coastal plain 1960-1999. Engineering Geology, 61, 243-256
Waltham, A.C.(1989). Ground subsidence. Blackie& Son Limites
Zhou, G.Y., & Esaki, T.J. (2003). GIS based spatial and predication system development for regional land subsidence hazard mitigation. Environmental Geology, 44, 665-678 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 287 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 275 |
||