
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,579 |
تعداد مقالات | 71,100 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,781,136 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,031,332 |
واکاوی تأثیر ذهنیت مدرن بر چگونگی برساختهشدن نظم سیاسی-اجتماعی در اندیشۀ سیاسی امام خمینی (ره) | ||
فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان | ||
دوره 13، شماره 2، تیر 1402، صفحه 87-99 اصل مقاله (610.38 K) | ||
نوع مقاله: مقاله ترویجی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2023.343555.1530 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه کامرانی1؛ سمیه حمیدی* 2؛ پیمان زنگنه3 | ||
1دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی | ||
2دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران. | ||
3عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران. | ||
چکیده | ||
مدرنیته به شکلی از زندگی و تشکیلات اجتماعی اطلاق میشود که عقل خودبنیاد نقاد که پیوسته به بازنگری سنتهای بشری میپردازد، پارادایم اصلی آن را تشکیل میدهد. این پدیده در غرب زاده شد و بهتدریج وارد سرزمینهای دیگر شد. ورود این سبک تفکر به ایران، واکنشهای متفاوتی در پی داشت. برخی از روشنفکران سعی کردند با کنارنهادن ارزشهای دینی و سنتی و تقلید از غرب، نظمی مدرن و سکولار را بنیان گذارند. در مقابل، نواندیشان دینی که عمدتاً در دهۀ چهل و پنجاه شمسی رشد چشمگیری داشتند، با این برداشت مخالفت و تلاش کردند با تمسک به ارزشهای دینی و مصلحکردن آن با باورهای مدرن نامتناقض با اسلام، مانع هجوم اندیشههای غربی به فرهنگ و تمدنشان شوند. در این پژوهش، براساس سهگانۀ لاکانی، تأثیر ذهنیت مدرن بر نظم سیاسی-اجتماعی مطلوب امام خمینی (ره) را به روش توصیفی-تحلیلی مورد کنکاش قرار میدهیم. دیدگاه امام خمینی (ره) بهمثابۀ یکی از نواندیشان دینی برجسته دهۀ چهل و پنجاه شمسی، در رابطه با غرب مبتنی بر نقد جنبههای استعماری و اومانیستی آن است؛ کما اینکه برخی از اصول تمدنی آن را با تفسیری دینی که خود از آن ارائه میکند، قبول میکند و از آنها برای تدوین نظم سیاسی اجتماعی متعالی مدنظرش بهره میگیرد. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که امام (ره) بهمنظور مقابله با اقدامات هنجارستیز و مدرنمآبانۀ شاه که در راستای ترویج امر واقع بود، درصدد بازسازی امر نمادین با محوریت یک نظام سیاسی مبتنی بر ارزشهای متعال دینی برآمد. | ||
کلیدواژهها | ||
امام خمینی (ره)؛ لاکان؛ مدرنیته؛ نظم سیاسی؛ نواندیشی دینی | ||
مراجع | ||
آبراهامیان، یرواند (1368). ایران بین دو انقلاب. ترجمۀ کاظم فیروزمند. حسن شمسآوری و محسن مدیرشانهچی. تهران: مرکز.
ابراهیمی، مهدی (1378). درآمدی بر ریشههای فرهنگی انقلاب اسلامی. قم: تهذیب.
مخبر، عباس (1375). سلسلۀ پهلوی به روایت تاریخ کمبریچ. تهران: طرح نو.
بابایی، رضا (1386). امام خمینی (ره) از ولادت و ولایت. مربیان، 23، 105-133.
درخشه، جلال (1380). هواشناسی نظریۀ حکومت در اندیشۀ امام خمینی قدس سره. دانشگاه باقرالعلوم (ع)، 13، 206-225.
دوانی، علی (1386). نگاهی به علل تکوین شخصیت انقلابی و معنوی امام خمینی (ره). مجلۀ اندیشۀ انقلاب اسلامی، 2، 5-36.
دوانی، علی (1360). نهضت روحانیون ایران. جلد پنجم. قم: بنیاد فرهنگی امام رضا.
رایت، الیزابت (1394). لکان و پسافمینیسم. ترجمۀ محمود مقدس. تهران: مهرگان خرد.
لکزایی، نجف (1391). تحولات سیاسی-اجتماعی ایران معاصر. چاپ دوم. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
گراوند، مجتبی و سوری، ایرج (1395). وقوع انقلاب اسلامی ایران: تبیین روند تاریخی نظری ولایت فقیه سیاسی امام خمینی از تئوری تا عمل (1357-1340). تاریخنامۀ خوارزمی، 19، 154-175.
مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی (1370). صحیفۀ نور، مجموعه رهنمودهای امام خمینی. پنج جلد. چاپ دوم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
منتظرقائم، اصغر، تقیزاده، کامبیز و بیگیزاده، مرضیه (1394). عناصر تشکیلدهندۀ گفتمان سیاسی امام. مجلۀ اندیشۀ سیاسی ایران، 2-3، 51-73.
موسوی خمینی، سید روح الله (1378). صحیفۀ امام، مجموعه آثار امام خمینی، دورۀ 22 جلدی. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، مؤسسۀ چاپ و نشر عروج.
موسوی خمینی، سید روح الله (1383). تحریرالوسیله. ترجمۀ علی اسلامی. چاپ بیستویکم. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
موسوی خمینی، سید روح الله (1390). ولایت فقیه؛ حکومت اسلامی (تقریر بیانات امام خمینی (ره)). چاپ بیستوسوم. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س).
نجفزاده، مهدی (1394). حیث خیالی قانونگذار در دورۀ تکوین سیاست مدرن در ایران. فصلنامۀ ممالک محروسه (پژوهشهای قاجاریهشناسی)، 1، 165-181.
Lacan, J. (1966). Fonction et champ de la parole et du langage. Écrits, 321.
Lacan, J. (1988). The seminar. Book II. The seminar of Jacaues lacan, book II: The Ego in Freuds Theory and in the Tecnique of psgch, Analysis, 1954-55, trans. Sglvana.
Lacan, J. (1993). The seminar. Book III. The psychoses, 1955-56, trans Russell Grigg, notes by Russei Grigg, London: Routledge.
Lacan, J. (1994). Jacques, Leseminaire. Liver Iv. La relation dobjet, 1956-57, ed Jacques- Alain Miller, paris: seuil. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 327 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 197 |