تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,493 |
تعداد مقالات | 70,187 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,327,873 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,534,721 |
بررسی معنای مراسم برگزار شده در خانه بنکدار در ایام ماه محرم | ||
پژوهشهای انسانشناسی ایران | ||
دوره 12، شماره 2، اسفند 1401، صفحه 49-63 اصل مقاله (1.53 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2023.357702.459812 | ||
نویسنده | ||
ساحل عرفان منش* | ||
استادیار، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
در شهر اصفهان در محلههای قدیمی خانههایی وجود دارد که از دوره قاجار تا کنون مراسم خاصی برای ماه محرم در آنها برگزار میگردد. مردم پیش از نماز صبح، از نیمههای شب در صف طویل میایستند تا نوبت به آنها برسد و وارد منزل بنکدار شوند. در ورودی و درون خانه نقشمایه-هایی ایرانی-اسلامی بر پوش و پرچم دیده میشود، همچنین در مراسم برگزار شده در خانه، علاوه بر حضور پیر در کنار روضه خوان، در انتهای عزاداری تابلوی نقاشی برای لحظهای به نمایش عموم گذاشته میشود، بنابراین پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال است که چه ارتباطی میان نقشمایههای موجود در بنا و مراسم اجرا شده و نمایش تابلو وجود دارد؟ هدف از این پژوهش بررسی معنا در مراسم برگزار شده در خانه بنکدار و ارتباط آن با تزئینات موجود و تابلوی نقاشی است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و اطلاعات پژوهش به شیوه میدانی و کتابخانهای گردآوری شده است. با توجه به آنکه این مراسم، شامل مراحل مختلفی است و لایههای گوناگون دارد، ابتدا متن توصیف و سپس معنای پنهان در مراسم بررسی شده است. یافتههای پژوهش نشان داد که مردم برای دریافت و درکی از مراسم باید با آماده ورود به آن محل یا مکان گردند؛ لذا نقشمایههای موجود، حرکات نوحهخوان در مجلس و نمایش تابلو، پیام و نشانی از عالم ملکوت را بیان میکند که بدون طی مراحل و درک نقشمایهها، این وصول امکان پذیر نمیشود. | ||
کلیدواژهها | ||
خانه بنکدار؛ روضه؛ ماه محرم؛ معنا؛ نماد | ||
مراجع | ||
اتینگهاوزن، ریچارد. (2537)، قالیچههای شیری فارس، پرویز تناولی و سیروس پرهام، تهران: سازمان جشن هنر.
افروغ، محمد. (1388).عقلانیت در هنر ایرانی (نگاهی به درخت سرو و هویت نگاره«بته جقه»)، کتاب ماه هنر، 128، 42-47.
پین، مایکل. (1394)، فرهنگ اندیشههای انتقادی: از روشنگری تا پسا مدرنیته، ترجمه پیام پزدانجو، چاپ پنجم، تهران: مرکز.
ذکاء، یحیی. (1344). تاریخچه تغییرات و تحولات درفش و علامت دولت ایران، مجله هنر و مردم، دوره جدید، (31، 1/32): 21-38.
خزایی، محمد. (1381)، نقش شیر در هنر اسلامی، مطالعات هنرهای تجسمی، 17، 54-57.
ساسانی، فرهاد. (1389)، معناکاوی: به سوی نشانهشناسی اجتماعی، تهران: علم.
سجودی، فرزان. (1383)، نشانهشناسی کاربردی، چاپ دوم، تهران: قصه.
سرلو،خوان ادواردو. (1389). فرهنگ نمادها، دکتر مهرانگیز اوحدی چاپ اول، انتشارات دستان. تهران
شوالیه، جان. (1378). فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضائلی، نشر جیحون، تهران
صادقی حسینآبادی، مجید و عروجی، راضیه. (1385)، «حیرت در عرفان»، نشریه پژوهشهای فلسفی-کلامی، 7(28)، 31-63.
ضیمران، محمد. (1383)، درآمدی بر نشانه شناسی هنر، چاپ دوم. تهران: قصه
عرفانمنش، راهله. (1392). بررسی نقوش سرو، اژدها و پرنده در بقعه متبرکه امامزاده عبدالله شوشتر و خانه بنکدار در دروه قاجار، نخستین کنگره بینالمللی امامزادگان در اصفهان، جلد سوم، 1191-1195.
عطار نیشابوری، فریدالدین. (1369)، منطقالطیر، به کوشش احمد رنجبر، چاپ دوم، تهران: اساطیر.
فرنبغ دادگی. (1385). بندهش، ترجمه مهرداد بهار، تهران: توس.
غروی، محمد. (1352). نقوش مذهبی، نشریه بررسی تاریخی، ش4و8.تهران
کوپر، جین. (1380). فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمه ملیحه کرباسیان، انتشارات فرشاد، تهران .
مصطفوی، حسین. (1362)، رساله لقاءالله، تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی.
لاهیجی، شیخ محمد. (1371)، مفاتیحالاعجاز فی شرح گلشن راز، با مقدمه کیوان سمیعی، تهران: سعدی.
مختاریان، بهار(1386). پیوند منارهها و گنبد با نماد سهتایی مقدس. سایت انسانشناسی و فرهنگ ایران. تاریخ مراجعه:20/07/1399. قابل دسترس در: https://anthropologyandculture.com.
نامور مطلق، بهمن. (1394)، درآمدی بر بینامتنیت، چاپ دوم، تهران: انتشارات سخن
نامور مطلق، بهمن. (1397)، درآمدی بر اسطوره شناسی، چاپ دوم، تهران: انتشارات سخن.
ورمازن، مارتین. (1383)، آیین میترا، ترجمه بزرگ نادرزاد، تهران: چشمه.
-هال، جیمز. (1380). فرهنگ نگاره ای نمادها در شرق و غرب، ترجمه رقیه بهزادی، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران.
هیلنز، جان راسل. (1373)، شناخت اساطیر ایران، ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی، نشر چشمه.
Daneshvari, A. (2011), Of Dragos and Serpents in Islamic Art: Iconographic Study. Cost Mesa, CA: Mazda Publisher. Fontanille, J.(1988), Semiotique du discours, Pulim, Limoges. Golan, Ariel. (1991). Myth and Symbol symbolism in prehistoric religions. Jerusalem: A.Golan. Panofsky, E. (1972), Studies in Iconology. Humanistic Themes in the Art of the Renaissance. Harper & Row. New York. Van Buren, E. D. (1947). The Guardians of the Gate in the Akkadian Period. Orientalia, NOVA SERIES, 16(3). 312-332. URL1: ttps://fa.wikishia.net/view | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 235 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 153 |