تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,492 |
تعداد مقالات | 70,141 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,261,338 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,471,594 |
تحلیل داستان «شیر و گاو» و بازجست کار دمنه بر پایۀ نظریۀ دریافت | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 30، شهریور 1402، صفحه 91-110 اصل مقاله (777.9 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2023.350905.1899 | ||
نویسندگان | ||
کامران قنبری1؛ قهرمان شیری* 2 | ||
1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. | ||
2زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بوعلی، همدان، ایران | ||
چکیده | ||
کتاب کلیله و دمنه سیاستنامهای در پوشش حکایتهای تمثیلی و اخلاقی است. نویسنده با استفاده از این پوشش و ترفند، مخاطب را از ادراکِ روشنِ موضوع اصلی کتاب؛ یعنی سیاست، بازمیدارد. داستان «شیر و گاو» از برجستهترین داستانهای این کتاب و صحنۀ جنگ قدرت میان شیر (حاکم) و شغالی به اسم دمنه است. روایت رسمی این داستان با تکیه بر اصالت نظر نویسندگان و جانبداری ضمنی از حاکم سعی دارد که دمنه را در جریان مرگ شنزبه گناهکار جلوه دهد و دلیل محاکمه و مرگ او را صرفاً توطئه برای قتل شنزبه بداند. با بهرهگیری از اصول مکتب «کنستانس» میتوان به نشانههایی در داستان دست یافت که دلیل اصلی طراحی این ماجرا، مخالفتهای دمنه با حاکمیّت بوده است. مکتب مذکور که ارتباط عمیقی با مطالعات ادبی دارد، بهوسیلۀ «آیزر و یائوس» بنیانگذاری شده است. این دو استاد با بیاساس دانستن معنی ثابت و ذاتی متون ادبی، معتقد بودند که میتوان با خوانش، معنا را کشف کرد و خواننده را به نقشآفرینی در تولید معنا کشاند. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانهای سعی دارد با مبنا قرار دادنِ اصالت درک خواننده، به تحلیل داستان شیر و گاو و بازجست کار دمنه بپردازد و برداشت جدیدی از داستان ارائه کند که در صورت توفیق، میتواند الگویی برای تفسیر متون مشابه باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
کلیله و دمنه؛ هرمنوتیک؛ نظریۀ دریافت؛ متن و خواننده | ||
مراجع | ||
احمدی، بابک (1400)، ساختار و تاًویل متن، چ 22، تهران، نشر مرکز.
اسماعیلی، علی (1379)، نگاهی تازه به کلیله و دمنه، تهران، مکتب الزّهرا.
ایگلتون، تری (1368)، پیش درآمدی بر نظریۀ ادبی، ترجمۀ عباس مخبر، چاپ اوّل، تهران، نشر مرکز.
بخاری، محمد بن عبدالله (1369)، داستانهای بیدپای، تصحیح پرویز ناتل خانلری و محمّد روشن، چ 2، تهران، خوارزمی.
برزگر خالقی، محمّدرضا و عفّت کرباسی (1389)، شرح کلیله، تهران، زوّار.
بیهقی، ابوالفضل (1389)، تاریخ بیهقی، تصحیح محمّدجعفر یاحقی و مهدی سیّدی، تهران، سخن.
پین، مایکل (1382)، فرهنگ اندیشۀ انتقادی، از روشنفکری تا پسامدرنیته، ترجمۀ پیام یزدانجو، تهران، نشر مرکز.
تسلیمی، علی (1383)، گزارههایی در ادبیات معاصر ایران (شعر): پیشامدرن، مدرن، پستمدرن، تهران، اختران.
ثروتیان، بهروز (1375)، قصّههای خوبِ خوب، تهران، تکتاز.
جعفری، ناهید (1392)، زبدۀ چند هزار ساله، تهران، زوّار.
چارسویی، بیژن (1388)، نمایشنامۀ کلیله و دمنه، شیراز، شهربانو.
داخته، فاطمه (1392)، نماد در کلیله و دمنه، قائمشهر، سینا.
دوبلوا، فرانسوا (1382)، برزوی طبیب و منشاء کلیله و دمنه، ترجمۀ صادق سجادی، تهران،طهوری.
روشن، محمّد (1374)، کلیله و دمنه با انتقادات محمّد فرزان، تهران، موسسۀ اشرفی.
ریکور، پل (1373)، زندگی در دنیای متن، ترجمۀ بابک احمدی، تهران، نشر مرکز.
سعدی، مصلحالدین (1359)، بوستان. تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران، خوارزمی.
ـــــــــــــــــ (1381)، گلستان، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران، خوارزمی.
سلدون، رامان و پیتر ویدوسون (1392)، راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، ترجمۀ عباس مخبر، تهران، طرح نو.
شمیسا، سیروس (1390)، نقد ادبی، تهران: میترا.
شوالیه، ژان و آلن گربران (1385)، فرهنگ نمادها، ترجمه و تحقیق سودابه فضائلی، ج 4، تهران، جیحون.
شیری، قهرمان (1391)، ابهام، فریاد ناتمام، همدان، دانشگاه بوعلی سینا.
فردوسی، ابوالقاسم (1386)، شاهنامه، به کوشش جلال خالقیمطلق، ج 1، 7، تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
قاضیمرادی، حسن (1362)، استبداد در ایران، چ 5، تهران، اختران.
قیصری، حشمت (1386)، فرهنگ کلیله و دمنه، شرح لغات، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی.
کالر، جاناتان (1389)، نظریۀ ادبی (معرفی بسیارمختصر)، ترجمۀ فرزانه طاهری، چ 3، تهران، نشر مرکز.
کریستن سن، آرتور (1389)، نمونههای نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانهای ایرانیان، ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران، چشمه.
کوپر، جین (1392)، فرهنگ نمادهای آیینی، ترجمۀ رقیه بهزادی، تهران، علمی.
گودرزی دهریزی، محمّد (1389)، فرهنگ جملات حکمی کلیله و دمنه، تهران، روزگار.
محجوب، محمدجعفر (1395)، دربارۀ کلیله و دمنه، چ 3، تهران، خوارزمی.
مکاریک، ایراناریما (1384)، دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران، آگه.
منشی، نصرالله (1362)، کلیله و دمنه، تصحیح و توضیح مجتبی مینوی طهرانی، تهران، امیرکبیر.
میرصادقی، جمال (1366)، ادبیات داستانی، تهران: شفا.
نامورمطلق، بهمن (1387)، «یاس و آیزر: نظریه دریافت»، پژوهشنامۀ فرهنگستان هنر، ش 11، 93-111
نایتانی، سادانا (1384)، «معلّم و شاگرد؛ ساختار و مفهوم در هزار و یک شب و کلیله و دمنه»، ترجمۀ حمید قربانی، کتاب ماه هنر، ش 81-82، 112-121.
نظامی گنجهای (1377)، هفتپیکر، تصحیح و توضیح بهروز ثروتیان، تهران، توس.
وارنر، رکس (1386)، دانشنامۀ اساطیر جهان، ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور، تهران، اسطوره.
هاشمزاده، ناصر و اکبر بهداروند (1376)، نگار دانش، تهران، برگ. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 435 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 326 |