سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,623
تعداد مقالات71,544
تعداد مشاهده مقاله126,887,688
تعداد دریافت فایل اصل مقاله99,932,063
زینلی بهزادان, فرهاد. (1401). معناشناسی «لِسَانَ صِدْقٍ» در قرآن کریم. , 55(2), 398-383. doi: 10.22059/jqst.2022.340610.669968
فرهاد زینلی بهزادان. "معناشناسی «لِسَانَ صِدْقٍ» در قرآن کریم". , 55, 2, 1401, 398-383. doi: 10.22059/jqst.2022.340610.669968
زینلی بهزادان, فرهاد. (1401). 'معناشناسی «لِسَانَ صِدْقٍ» در قرآن کریم', , 55(2), pp. 398-383. doi: 10.22059/jqst.2022.340610.669968
زینلی بهزادان, فرهاد. معناشناسی «لِسَانَ صِدْقٍ» در قرآن کریم. , 1401; 55(2): 398-383. doi: 10.22059/jqst.2022.340610.669968

معناشناسی «لِسَانَ صِدْقٍ» در قرآن کریم

پژوهش های قرآن و حدیث
دوره 55، شماره 2، اسفند 1401، صفحه 398-383    اصل مقاله (244.15 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2022.340610.669968
نویسنده
فرهاد زینلی بهزادان*
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان؛ رفسنجان، ایران
چکیده
در معناشناسی «لِسَانَ صِدْقٍ» در قرآن کریم، با هدف حل برخی مشکلات پیرامون تفسیرِ این ترکیب قرآنی بافتارِ دو آیۀ مربوط به آن مورد بررسی قرار گرفته است. این ترکیب قرآنی در دعای حضرت ابراهیم علیه السلام با دو قیدِ تکمیلیِ «لِی» و «فِی الآخِرین» همراه شده است: مفسران با هدف سازش دادن بین این دو قید، واژۀ «لِسَانَ» را به معانی مجازیِ «ستایش»، «یادکرد» و حتی در موردی آن­را به معنای «شهرت» دانسته­اند، اما این معانی شاهد یا قرینه­ای از قرآن کریم ندارند. حرف «فِی» در قیدِ تکمیلیِ «فِی الآخِرین» به معنایِ «حَولَ (درباره)» است و معناشناسی ترکیبِ «لِسَانَ صِدْقٍ» نشان می­دهد که واژه «لِسَانَ» در آن می­تواند به معنایِ «کلام» یا «زبان» باشد؛ در احتمال نخست این ترکیب به کلامی که حاملِ وعده­ های پیامبرگونه و صادق دربارۀ پسینیان است، ارتباط پیدا می­کند و در احتمال دوم بر زبانی که بیان کنندۀ وعده­ های پیامبرگونه و صادق دربارۀ پسینیان است، دلالت دارد.
 
کلیدواژه‌ها
صدق؛ صدق وعده؛ لسان صدق؛ معناشناسی
مراجع
منابع

  1. قرآن کریم.
  2. آرلاتو، آنتونی، درآمدی بر زبان شناسی تاریخی، ترجمه: یحیی مدرسی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1981م.
  3. آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم‏، بیروت، دارالکتب العلمیه‏، 1415ق.
  4. ابن بابویه، محمد بن علی، الفقیه من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه‏، 1413ق.
  5. ابن سیده، علی بن اسماعیل‏، المحکم و المحیط الأعظم‏، بیروت، دار الکتب العلمیۀ، 1421ق.
  6. ابن عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر، بیروت، موسسه التاریخ، بی­تا.
  7. ابن عجیبه، احمد بن محمد، البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید، قاهره، 1419ق.
  8. ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی،‏ 1404ق.
  9. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1419ق.
  10. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب‏، بیروت، دار صادر، 1414ق.
  11. ابوزهره، محمد، زهره التفاسیر، بیروت، دارالفکر، بی­تا.
  12. احمدی افرمجانی، علی اکبر؛ لنگهاوزن، محمد، «شکل­گیری معناشناسی صدق»، دانشور پزشکی، دورۀ 7، شمارۀ 28، تابستان 1379ش.
  13. اخوت، احمد رضا، معناشناسی صدق و کذب، ناشر: قرآن و اهل بیت نبوت،1393ش.
  14. ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، 1421ق.
  15. ایزوتسو، توشیهیکو، مفاهیم اخلاقی-دینی در قرآن مجید، ترجمه: فریدون بدره­ای، تهران، نشر و پژوهش فرزان روز، 1378ش.
  16. بابایی، علی اکبر و همکاران، روش شناسی تفسیر قرآن، تهران، سمت، 1379ش.
  17. برومند، محمد حسین؛ جودوی، امیر؛ عباسی، مهرداد، «بررسی صدق از دیدگاه قرآن»، معرفت، شمارۀ 96، 1384ش.
  18. بغدادی، علی بن محمد، لباب التأویل فی معانی التنزیل، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1415ق.
  19. بغوی، حسین بن مسعود، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن‏، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1420ق.
  20. بیضاوی، محمد بن عمر، أنوار التنزیل و أسرار التأویل‏، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، 1418ق.
  21. جوهری، اسماعیل بن حماد، تاج اللغه و الصحاح العربیه، بیروت، دار العلم للملایین‏، 1376ق.
  22. حقی بروسوی، اسماعیل، تفسیر روح البیان‏، بیروت، دارالفکر، بی­تا.
  23. حموی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، 1995م.
  24. دریابیگی، محسن، «بررسی تطبیقی مفهوم صدق در قرآن، روایات و صحیفة سجادیه»، پژوهش دینی، شمارۀ 17، پاییز 1387ش.
  25. دیاری، سمانه؛ سیدی، سید حسین، «بررسی روابط معنایی واژۀ صدق در نهج­البلاغه»، پژوهشنامۀ نهج­البلاغه، دورۀ8، شمارۀ 30، تابستان1399ش.
  26. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، الذریعه الی مکارم الشریعه، بیروت، دارالکتب العلمیه، 2009م.
  27. ----------، مفردات الفاظ القرآن‏، بیروت، دارالقلم، 1412ق.
  28. زبیدی، محمد بن محمد، تاج العروس‏، بیروت، دارالفکر، 1414ق.
  29. سروی، زهرا، پایان­نامۀ «صدق و صادقین در قرآن کریم و نهج­البلاغه»، فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، 1378ش.
  30. سلطانی رنانی، محمد، «بررسی نظریه­های صدق و کذب در حوزۀ زبان­شناسی بر محور آیۀ نخست سورۀ منافقون»، پژوهش­های زبان شناختی قرآن، دورۀ 7، شمارۀ 13، بهار و تابستان1397ش.
  31. شیروانی شیری، علی؛ خشنود، مرضیه؛ صفری، فهیمه، «تأملی در معنای صدق در قرآن و دلالت­های آن در تربیت و آموزش»، آموزش پژوهی، دورۀ 4، شمارۀ 15، پاییز1397ش.
  32. صاحب، اسماعیل بن عباد، المحیط فی اللغة، بیروت، عالم الکتب‏، 1414ق.
  33. صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، قم، انتشارات فرهنگ اسلامی، 1365ش.
  34. صفوی، کورش، درآمدی بر معنی شناسی، تهران، سوره مهر، 1383ش.
  35. ----------، فرهنگ توصیفی معنی شناسی، تهران، فرهنگ معاصر،1384ش.
  36. طباطبایی، محمد حسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن‏، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، 1417ق.
  37. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن‏، تهران، انتشارات ناصرخسرو، 1372ش.
  38. عابدی، احمد؛ اندیشه، هاشم، «معناشناسی قدم صدق در قرآن کریم با رویکرد سلامت معنوی»، مطالعات اسلامی در حوزۀ سلامت، دورۀ سوم، شمارۀ چهارم، زمستان1398ش.
  39. غروی، آمنه، «مفهوم صدق از دیدگاه ویتگنشتاین»، اندیشۀ دینی، دورۀ 8، شمارۀ 18، بهار1385ش.
  40. فخررازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420ق.
  41. فراهیدی، خلیل بن احمد‏، کتاب العین‏، قم، نشر هجرت‏، 1409ق.
  42. فیض کاشانی، ملا محسن، تفسیر الصافی، تهران، انتشارات الصدر، 1415ق.
  43. قاسمی، محمد جمال الدین، محاسن التاویل، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1418ق.
  44. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن‏، تهران، انتشارات ناصرخسرو، 1364ش.
  45. قونوی، اسماعیل بن محمد، حاشیۀ القونوی علی تفسیر البیضاوی‏، بیروت، دار الکتب العلمیۀ، 1422ق.
  46. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1407ق.
  47. مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1404ق.
  48. مراغی، احمد بن مصطفی، تفسیر المراغی، بیروت، داراحیاء التراث العربی‏، بی­تا.
  49. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1430ق.
  50. معارف، مجید، «درآمدی بر مفهوم صدق، مراتب و آثار آن از منظر نهج­البلاغه»، بصیرت و تربیت اسلامی، دورۀ 11، شمارۀ 31، زمستان1393ش.
  51. میرعظیمی، سید حمیدرضا؛ مسعودی، عبدالهادی؛ صالحی شهرودی، افراسیاب، «سنجش کارآمدی معناشناسی علامه طباطبایی و ایزوتسو در مفهوم صدق»، پژوهش دینی، دورۀ 18، شمارۀ 37، پاییز و زمستان1397ش.
  52. نسفی، عبدالله بن احمد، مدارک التنزیل و حقائق التاویل، بیروت، دار النفائس، 1416ق.
  53. هدایت­کیا، هاجر، پایان­نامۀ «معناشناسی کلمۀ صدق در قرآن»، تهران، دانشگاه خوارزمی،1392ش.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 378
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 304





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب