پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,097,839 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,205,465 |
تقابل‌سازی؛ الگوی طنزآفرینی سعدی در بوستان و گلستان | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 26، شهریور 1401، صفحه 1-18 اصل مقاله (500.25 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2022.339664.1818 | ||
| نویسنده | ||
| بهداد بیرانوند* | ||
| دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| طنز هنر زبانی انسان است که به وسیلۀ آن با ناهنجاریهای فردی و اجتماعی مقابله می‌کند. مفهوم طنز در ادب کلاسیک فارسی با آنچه امروزه می‌بینیم متفاوت است؛ در ادب کلاسیک فارسی، طنز شکل تکامل‌یافتۀ هزل و هجو است که به مقاصد گوناگون پردازش شده است. سعدی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین سخنوران ادب فارسی توجه ویژه‌ای به طنز داشته و با بهره‌گیری از این ظرفیت زبانی و ادبی آثارش را دلاویزتر کرده است. طنز سعدی ترکیبی از «مطایبه»، «هزل» و «طنز به معنای امروزی» است و ضمن برخورداری از پشتوانۀ اخلاقی، نشأت گرفته از تجارب فراوان و نگاه خاص او به انسان و زندگی است. بررسی طنز در آثار سعدی نشان می‌دهد که آنچه بیش از همه مورد توجه سعدی قرار داشته و از آن بیشترین بهره را برده، شیوه‌ای است که می‌توان آن را «تقابل‌سازی» نامید. در این شیوه آنچه منجر به ایجاد طنز می‌شود رویارویی دو شخصیت با یکدیگر است. در پژوهش حاضر ضمن پرداختن به مفهوم طنز، شیوۀ «تقابل‌سازی» به عنوان شیوۀ خاص سعدی برای طنزآفرینی معرفی شده و انواع آن شامل: «طنز بر مبنای تقابل خانوادگی»، «طنز بر مبنای تقابل پیر و جوان»، «طنز بر مبنای تقابل پادشاه و گدا»، «طنز بر مبنای تقابل پادشاه و درویش»، «طنز بر مبنای تقابل معلم و شاگرد»، «طنز بر مبنای تقابل ابلیس و آدم»، «طنز بر مبنای تقابل حاکم و مجرم» و «طنز بر مبنای تقابل مبتنی بر موقعیت» مورد بررسی قرار گرفته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| طنز؛ سعدی؛ تقابل‌سازی؛ بوستان؛ گلستان | ||
| مراجع | ||
|
قرآن مجید، ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای، تهران، دارالثقلین.
آرین‌پور، یحیی(1382) از صبا تا نیما، چ 8، تهران: زوار
احمدی، بابک (1389)، ساختار و تاویل متن، چ 12، تهران، مرکز.
اخوت، احمد (1371)، نشانه‌شناسی مطایبه، اصفهان، فردا.
اخیانی، جمیله (1388)، بزم‌آرایی در منظومه‌های داستانی تا پایان قرن ششم، تهران، سخن.
بیهقی، ابوالفضل (1389)، تاریخ بیهقی، به کوشش خلیل خطیب‌رهبر، چ 14، تهران، مهتاب.
پلارد، آرتور (1387)، طنز، ترجمۀ سعید سعیدپور، تهران، مرکز.
حلبی، علی‌اصغر (1377)، مقدمه‌ای بر طنز و شوخ‌طبعی در ایران، تهران، پیک.
خراسانی، صائمه (1395) «طنز اجتماعی و مضامین آن در آثار سعدی» همایش بین المللی شرق شناسی، تاریخ و ادبیات پارسی، 21-34.
داد، سیما (1387)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چ 4، تهران، مروارید.
دولت آبادی آرش و موسی دامن کش (1391) « نشریه: سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب) ش 3، 157-173.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1381)، شعر بی دروغ شعر بی نقاب، چ 9، تهران، علمی.
ستاری، جلال (1388)، سیمای زن در فرهنگ ایرانی، چ 5، تهران، مرکز.
سعدی ( 1386)، کلیات، به اهتمام محمدعلی فروغی، چ 13، تهران، امیرکبیر.
سعدی (1374) گلستان، تصحیح غلامحسین یوسفی، چ 4، تهران،خوارزمی.
سنایی (1380) دیوان، به کوشش مدرس رضوی، چ 4، تهران، سنایی.
شعبانی، رضا (1390) «طنز در سخن سعدی» نشریه‌ی سعدی شناسی، ش 14، 43-57.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1384) «طنزحافظ»، حافظ، ش 19، 42-39.
شیری، قهرمان (1397)، «راز طنزآوری»، سنجش و پژوهش، ش 13-14، 200-216.
صفا، ذبیح‌الله (1371)، تاریخ ادبیات در ایران، ج 1، چ 5، تهران، فردوس.
صلاحی، عمران (1389) « طنز سعدی در بوستان»، سعدی‌شناسی، دفتر سیزدهم، 22-33.
مجابی، جواد (1395)، «طنز در فصاحت ادبی سعدی مستور می‌ماند»، طنز سعدی، شب 268 از مجموعه شب‌های مجلۀ بخارا، کانون زبان فارسی.
منوچهری دامغانی (1338)، دیوان، به کوشش محمد دبیرسیاقی،چ 2، تهران، سپهر.
موریل، جان (1392)، فلسفۀ طنز، ترجمۀ محمود فرجامی و دانیال جعفری، تهران، نی.
مولوی (1387)، کلیات شمس، ج 3، تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر، چ 4، تهران، امیرکبیر.
میرصادقی، میمنت (1385)، واژۀ‌نامه هنر شاعری، چ 3، تهران، کتاب مهناز.
هاشمی، مرتضی (1382)، «طنز فاخر سعدی»، بخارا، ش 95، 292-295. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 380 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 322 |
||