پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,521,858 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,781,408 |
فرضیه‌ای تازه دربارۀ مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر متون ادبی (ویژگیهای شاهکارها) | ||
| پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 28، اسفند 1401، صفحه 45-62 اصل مقاله (551.21 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2022.344708.1858 | ||
| نویسنده | ||
| امید مجد* | ||
| دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مباحث پایه‌ای در زبان و ادبیات فارسی، تعریف اثر ادبی و ارائۀ شاخص‌های علمی و منطقی برای تشخیص آثار ادبی قوی و ضعیف از هم می‌باشد. شاعران و نویسندگان طراز اول ادبیات فارسی با توجه به در نظر گرفتن اثربخشی کلام بر مخاطب و انتقال معنا در قالب شگردهای هنری به خلق اثر ادبی پرداخته‌اند. در این جستار هدف اصلی نگارنده آن است تا با استفاده از آنچه در تاریخ هزار و دویست سالۀ ادبیات فارسی رخ داده است و با ارائۀ شواهدی به‌صورت گزینشی از شاعران و نویسندگان طراز اول زبان و ادبیات فارسی، معیارهایی را که وجود آن‌ها در متون ادبی این نام‌آوران سبب استواری کلام و ماندگاری آن‌ها در طول زمان شده است، مورد مداقه و واکاوی قرار دهد. از نظر نویسندۀ این سطور، مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر متون ادبی از طرحوارۀ زیر پیروی می‌‌‌کنند و هشت رکن دارند: 1- زبان؛ 2- قدرت اقناعی داشتن؛ 3- انواع نوآوری در متن؛ 4- استفادههای پنهان از ظرایف ادبی و مؤلفههای بلاغی؛ 5- صداقت متن؛ 6- همراهی محتوا با شرایط زمانۀ شاعر یا نویسنده؛ 7- موسیقی؛ 8- سخن گفتن از مسائل جاودانه. این هشت رکن در مقدمۀ همین مقاله با جرئیات بیشتر و دسته‌بندی دقیق‌تر توضیح داده شده‌اند. توضیح ضروری اینکه، این طرحواره بر مبنای درک و دریافت‌های نویسنده شکل گرفته و درواقع، خود الگویی تازه در شناخت ویژگیهای شاهکارهای ادبی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| متون ادبی؛ آثار ماندگار؛ عوامل تأثیرگذار؛ نقاط قوّت و ضعف؛ شاخص‌های علمی | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، بابک (1385)، ساختار تأویل متن، چ 8، تهران، مرکز.
اکبری، زینب و ابوعلی رجا (1397)، «بلاغت تمثیل در پرتو رویکردهای مختلف بلاغی»، مطالعات زبانی و بلاغی، سال 9، ش 18، 7 ـ 38.
بارت، رولان (1386)، لذّت متن، ترجمۀ پیام یزدانجو، چ 4، تهران، مرکز.
پورنامداریان، تقی (1380)، در سایۀ آفتاب، تهران، سخن.
ـــــــــــــ (1387)، «بلاغت مخاطب و گفت‌وگوی با متن»، نقد ادبی، دورۀ 1، ش 1، 11 ـ 37.
حافظ (1400)، دیوان، چاپ خلیل خطیب رهبر، تهران، صفی‌علی‌شاه.
خیام (1372)، رباعیات، چاپ محمدعلی فروغی و قاسم غنی، تهران، عارف.
رادویانی، محمد (1380)، ترجمان البلاغه، چاپ احمد آتش، به کوشش توفیق سبحانی و اسماعیل حاکمی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
سعدی (1368)، گلستان، چاپ غلامحسین یوسفی، تهران، خوارزمی.
صائب تبریزی (1386)، دیوان ، چاپ جهانگیر منصور، تهران، نگاه.
صفوی، کوروش (1382)، پژوهشی دربارۀ باهم‌آیی واژگان در زبان فارسی، زبان و ادب، ش 18، 1-13.
عطار (1384)، منطق الطیر، چاپ محمدرضا شفیعی کدکنی،تهران، سخن.
فردوسی (1386)، شاهنامه، چاپ مسکو، تهران، علم.
کجوری، هدی و قدسیه رضوانیان (1399)، «بررسی شگردهای تأثیرگذاری بر مخاطب در شعر پست مدرن»، جستارهای نوین ادبی، ش 208، 63ـ82 .
کروچه، بندتو (1367)، کلیات زیبایی‌شناسی، ترجمۀ فؤاد روحانی، چ 3، تهران، علمی و فرهنگی.
لوریا، الکساندر (1368)، زبان شناخت، ترجمۀ حبیب‌الله قاسم‌زاده، ارومیه، انزلی.
مجد، امید (1393)، «برخی ظرافت‌های بلاغی و معنایی پنهان تعلیمی در سخن سعدی»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، ش 21، 109 ـ 126.
ـــــــــــــــ و زیبا اسماعیلی (1400)، «برخی ظرافت‌های بلاغی در اشعار نظامی با رویکرد صورت‌گرایانه»، زبان و ادب فارسی، ش 46، 43ـ 88.
ـــــــــــــــ و شفق غلامی شعبانی (1398)، «روش‌های اقناع مخاطب در گلستان سعدی»، زبان و ادبیات فارسی، سال 27، ش 86، 179 ـ 192.
مولوی (1386)، مثنوی معنوی، چاپ نیکلسون، تهران، تمیشه.
ـــــــــــــــ (1375)، کلیات دیوان شمس، چاپ بدیع‌الزمان فروزانفر، دوره دو جلدی، تهران، راد.
نظامی (1381)، خمسه نظامی، چاپ سعید حمیدیان، تهران، قطره.
هاشمی، سیداحمد (1398)، جواهر البلاغه، الطبعة الثانیة عشر، بیروت.
همایی، جلال‌الدین (1367)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چ 5، تهران، هما. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 217 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 246 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب