پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,493 |
| تعداد مقالات | 70,185 |
| تعداد مشاهده مقاله | 123,325,545 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,532,725 |
جریان شناسی و تحلیل تحولات موسیقی ایران در دوره قاجار | ||
| پژوهش‌های علوم تاریخی | ||
| دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 30، شهریور 1401، صفحه 110-135 اصل مقاله (4.41 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2022.346361.473586 | ||
| نویسنده | ||
| مجید اخشابی* | ||
| استادیار گروه هنر، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| تحولات و رخدادهای متعددی، دوران قاجار را به نقطه عطف و چرخشگاهی طلایی در موسیقی ایران بدل نموده که وقوع آن‌ها منجر به شکلگیری جریانات مهم و موثری شده‌است که بر پایه آن‌ها حفظ، رشد، انتقال و درنهایت تعالی موسیقی ایران صورتگرفتهاست. این مقاله با هدف واکاوی هرچه بیشتر نقش، جایگاه و اهمیت دورة قاجار در موسیقی ایران، درپی آن است که به روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع و کتب دست اول تاریخی، عوامل و مصادیق زمینهساز و شکلدهندة جریانات مهم و موثر در پیشرفت موسیقی ایران را در این دوره مورد شناسایی، معرفی و تحلیل قراردهد. این پژوهش منتج به ارائه مدلی تحلیلی شده‌است که در آن ارتباط میان 10 رخداد مهم (مانند ورود دسته‌های موزیک نظامی، تأسیس مدرسه موزیک و...) با 4 جریان اصلی شکل گرفته در موسیقی دوره قاجار (مانند ارتقاء علم و فناوری موسیقی، جلوگیری از اضمحلال موسیقی و...) ترسیم، تبیین و نمایان شده‌است. بیشک آثار موسیقایی برجایمانده از دورة قاجار، همواره به عنوان مرجعی قابل توجه و انکارناپذیر، برای رجعت به اصالت‌ها، سنت‌ها و معیارهای کیفی و ارزشی موسیقی اصیل ایران، راهگشای نسل فعلی و آیندگان خواهدبود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جریان شناسی؛ موسیقی دوره قاجار؛ تاریخ موسیقی ایران؛ تحولات موسیقی؛ رخدادهای موسیقی | ||
| مراجع | ||
|
منابع
اخشابی، مجید. سازبندی و سازشناسی در تعزیه ایرانی. فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر. تهران. 1400.
اخشابی، مجید و میثمی. حسین. ارکان بداهه پردازی در موسیقی سنتی ایران. تهران: نامه هنرهای نمایشی و موسیقی. 1396.
بنایی، علی بن محمد معمار. رساله در موسیقی. چاپ عکس از روی نسخۀ خطی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 1368.
بهجت، احد. ردیف میرزا عبدالله. تهران: موسسه فرهنگی-هنری ماهور. 1379.
پورجوادی، امیر حسین. کار عمل و سیر تحول آن از دوره تیموری تا امروز. فصلنامه موسیقی ماهور. سال پنجم. شماره 19. تهران. 1382.
توکلی، فرشاد. نقد و بررسینگارش ژان دورینگ از ردیف میرزاعبدالله. فصلنامه موسیقی ماهور. شماره 15. تهران. 1381.
خالقی، روح الله. سرگذشت موسیقی ایران. تهران: ماهور. 1353.
خالقی، زهره. آوای مهربانی یادواره قمرالملوک وزیری. تهران: ناشر دنیای مادر. 1373.
درویشی، محمد رضا. نگاه به غرب. تهران: موسسه فرهنگی-هنری ماهور. 1373.
دورینگ، ژان. ردیف سازی موسیقی سنتی ایران. ردیف تار و سه‌تار میرزا عبدالله. تهران: سروش. 1370.
دورینگ، ژان. بداهه در موسیقی هنری ایران. ترجمه ساسان فاطمی. فصلنامه موسیقی ماهور. سال دهم. شماره 37. تهران. 1386.
سپنتا، ساسان. تاریخ تحول ضبط موسیقی در ایران. تهران: ماهور. 1366.
شیرازی، فرصت الدوله. بحورالالحان: در علم موسیقی و نسبت آن با عروض. تهران: فروغی. 1345.
طلایی، داریوش. ردیف میرزا عبدالله. نت نویسی آموزشی و تخلیلی. مؤلف. تهران. 1374.
ظهیرالدوله، علی. خاطرات و اسناد ظهیرالدوله. زیر نظر ایرج افشار. تهران: زرین. 1351.
عارف قزوینی، میرزا ابوالقاسم. دیوان عارف قزوینی. به کوشش مهدی نورمحمدی. تهران: انتشارات سنایی. 1381.
عضدالدوله، سلطان احمد‌میرزا. تاریخ عضدی. با توضیحات و اضافاتِ دکتر عبدالحسین نوایی. تهران: بابک. 2535.
عین‌السلطنه، قهرمان میرزا سالور. روزنامه خاطرات عین‌السلطنه در 10 جلد. مصححان مسعود سالور و ایرج افشار. انتشارات اساطیر. تهران. 1374.
فاطمی، ساسان. جایگاه موسیقی‌دانان درباری در دورۀ قاجار. فصلنامه موسیقی ماهور. سال سیزدهم. شماره 50. تهران. 1389.
فاطمی، ساسان. سیر نفوذ موسیقی غربی به ایران در عصر قاجار. فصلنامه هنرهای زیبا-هنرهای نمایشی و موسیقی. دوره 19. شماره 2. تهران. 1393.
کنی‌یر، مایکل. صفحه‌های فارسی شرکت گرامافون 1899 تا 1934. مترجم محسن محمدی. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. 1386.
کوهستانی‌نژاد، مسعود. موسیقی در عصر مشروطیت. پژوهشی در هنر عصر مشروطیت (کتاب دوم). تهران: نشر مهرنامگ. 1384.
کیانی، مجید. دستگاه شور. ردیف میرزا عبدالله (بر اساس روایت نورعلی برومند). تهران: نشر نی. 1369.
کیانی، مجید. هفت دستگاه موسیقی ایران. تهران. 1371.
مجدالسلام کرمانی، احمد (بیتا). سفرنامه کلات (در دو جلد). مصحح محمد خلیل‌پور. اصفهان: ناشر دانشگاه اصفهان. 1347.
مشحون، حسن. تاریخ موسیقی ایران. دو جلد. تهران: فاخته-سیمرغ. 1373.
معیرالممالک، دوست‌علی‌خان. یادداشت‌هایی از زندگی خصوصی ناصرالدین شاه. تهران: کتاب‌فروشی علی‌اکبر علمی. 1351.
ملاح، حسینعلی. شرح زندگی غلامحسین درویش. تهران: انتشارات فرهنگ و هنر. 1369.
میثمی، سیدحسین. شکلگیری کنسرت دردوران قاجار. نامه هنرهای نمایشی و موسیقی. شماره ۱۰. تهران. 1394.
نورمحمدی، مهدی. سرگذشت موسیقی دانان قزوین در دوره قاجار و اوایل پهلوی. قزوین: حدیث امروز. 1386.
واصفی هروی، زین‌الدین محمود (1349و 1350). بدایع‌الوقایع. جلد 1و 2. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
هدایت طبرستانی، مهدیقلی مخبرالسلطنه. خاطرات و خطرات. تهران: زوار. 1344.
هدایت طبرستانی، مهدیقلی مخبرالسلطنه. خاطرات و خطرات. تهران: زوار. 1375.
یاوری، حسین و دیگران. آشنایی با تاریخ فرهنگ ایران. تهران: انتشارات توتیا. 1390.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 484 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 384 |
||