![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,694,694 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,924,069 |
تبیین و تحلیل نقش اعداد مقدس در آفرینش آب ها در ایران باستان (مطالعه موردی: اعداد سه و هفت) | ||
پژوهش های ایران شناسی | ||
مقاله 6، دوره 13، شماره 3، آذر 1402، صفحه 81-97 اصل مقاله (695.53 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2022.349712.1159 | ||
نویسندگان | ||
حسن آتش آب پرور1؛ محمدکریم یوسف جمالی* 2؛ اسماعیل سنگاری3؛ شکوه السادات اعرابی هاشمی4 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه تاریخ ایران باستان، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. | ||
2استاد گروه تاریخ، واحد نجف آباد. دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران | ||
3دانشیار گروه تاریخ و زبانها و تمدن های دنیای باستان، دانشگاه اصفهان، اصفهان،ایران. | ||
4استادیار گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. | ||
چکیده | ||
چگونگی خلقت آغازین جهان و آفرینش عناصر طبیعی و تناسب آن ها با اعداد همواره مورد توجه بشر بوده است.هر چند اسطوره های آفرینش منعکس کننده ذهنیت انسان ابتدایی هستند، اما اغلب ساختاری هدفمند را جستجو می کنند. با اهمیت و نقشی که آب در زندگی دارد و سبب شده تا نقش ویژه ای در باورهای همه ملت ها پیدا کند، گروهی از اقوام قدیم منشاء همۀ آفرینش را در آب جستجو می کردند.وجود آب در آغاز آفرینش بر پایۀ متون کهن ایرانی همیشه مورد توجه بوده و در باورمندی ایرانیان باستان، آفرینش آب پس از آسمان صورت می گیرد. در ادیان پیشازردشتی و نیز در دیانت زردشتی، آب همواره مقدس بوده و ایزدبانوان و ایزدانی مأمور محافظت و پاسبانی از آن بودند.در نظام فرهنگی و زیستی آغازین حیات، انسان برای شناخت پدیده های هستی از شیوه های خاصی بهره می گرفت که یکی از آن ها اسطوره است. اسطوره ها جزء اولین استدلال ها و تبیین شناختی بشر اولیه برای مشخص کردن چیستی و جایگاه عناصر دردسترس و ناشناخته طبیعت هستند.این پژوهش با رویکرد توصیفی و تحلیلی نقش اعداد مقدس سه و هفت را در آفرینش آبها مورد مداقه و تحلیل قرار داده و نتایج تحقیق حاکی از آن است که اعداد بر طبیعت تحت امرشان تأثیرمی گذارند و این گونه میان خدا و جهان آفرینش واسطه میشوند.در این بین عدد سه بیشتر معنوی و در باورمندی دینی و امور ایزدی و نیک و عدد هفت بیشتر مادی و گاهاً معنوی در آفرینش این عنصر نقش داشته اند. | ||
کلیدواژهها | ||
آفرینش آبها؛ اعداد مقدس؛ اسطوره؛ ایران باستان؛ اعداد سه و هفت | ||
مراجع | ||
قرآن کریم (1388). ترجمة مهدی الهی قمشهای، تهران: پیام عدالت.
آموزگار، ژاله (1383). تاریخ اساطیری ایران، تهران: سمت.
اسماعیلپور، ابوالقاسم (1375). اسطورۀ آفرینش در آیین مانوی، تهران: سمت.
الیاده، میرچا (1393). چشماندازهای اسطوره، ترجمۀ جلال ستاری، تهران: توس، چ5.
ــــــــــ (1393). مقدس و نامقدس، ترجمة نصرالله زنگویی، تهران: سروش، چ3.
الئاریوس، آدام (1363). سفرنامة آدام الئاریوس، ترجمة احمد بهپور، تهران: ابتکار نو.
ایونس، ورونیکا (1381). شناخت اساطیر هند، ترجمۀ باجلان فرخی، تهران: نشر اساطیر.
اورتون، گری (1390). اسطورههای اینکا، ترجمة عباس مخبر، تهران: نشر مرکز، چاپ دوم.
باجلان فرخی، محمدحسین (1358). «آفرینش جهان در اساطیر سومر»، کتاب جمعه، س اول، ش 9، ص 140ـ151.
بیرونی، ابوریحان (1363). آثارالباقیه، ترجمۀ اکبر داناسرشت، تهران: امیرکبیر، چ3.
بیرلین، ج .ف (1389). اسطورههای موازی، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: مرکز، چ2.
بویس، مری (1376). تاریخ کیش زرتشت، ج اول، ترجمۀ همایون صنعتیزاده، تهران: توس.
بهار، مهرداد (1381). پژوهشی در اساطیر ایران، تهران: آگه.
ــــــــــ (1385). بندهش، فرنبغدادگی، تهران: توس.
پورداود، ابراهیم (1353). اوستا، تهران: فروهر.
تقیزاده، حسن (1317). گاهشماری در ایران قدیم، تهران: توس.
جعفری دهقی، محمود (1382). «اسب و بارانسازی در اساطیر ایران»، مجلۀ مطالعات ایرانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، س2، ش4، ص 169ـ188.
دالاپیکولا، آنا ال (1385). اسطورههای هند، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: مرکز. چ5.
دوستخواه، جلیل (1389). اوستا، تهران: مروارید، چ15.
دومزیل، ژرژ (1383). سرنوشت شهریار، ترجمة مهدی باقی و نسرین مختاریان، تهران: قصه.
راشد محصل، محمدتقی (1370). زند بهمنیسن، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ــــــــــ (1385). وزیدگیهای زادسپرم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، چ2.
رضی، هاشم (1380). پژوهشی در گاهشماری و جشنهای ایران باستان، تهران: بهجت.
ژینیو، فیلیپ (1372). ارداویرافنامه، ترجمه و تحقیق ژاله آموزگار، تهران: معین.
شاردن، ژان (1375). سفرنامة شاردن، محقق، اقبال یغمایی، ج2، تهران: توس.
شیخ فرشی، فرهاد (1378). آناهیتا در باورهای ایران باستان، تهران: نشر حروفیه، چ7.
شیمل، آنهماری (1395). راز اعداد، ترجمة فاطمه توفیقی، قم: نشر دانشگاه ادیان و مذاهب.
فره وشی، بهرام (1368). ایران ویج، تهران: دانشگاه تهران، چ2.
مازندرانی، وحید (1362). تاریخ هرودت، تهران: علمی و فرهنگی.
متحدین، ژاله، کراسنوولسکا (1382). چند چهرة کلیدی در اساطیر گاهشماری ایران، تهران: نشر ورجاوند.
مزداپور، کتایون (1366). «تحلیلی بر اسطورة باران کرداری»، چیستا، س4، ش 8ـ9، ص 580ـ586.
محمودی، خیراله (1374). «جایگاه عدد سه در فرهنگ و آیینهای باستانی ایرانیان»، شیراز، مجلۀ علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ش 42، ص 149ـ162.
میرفخرایی، مهشید (1366). آفرینش در ادیان، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
هارت، جرج (1388). اسطورههای مصری، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: مرکز، چ5.
نورآقایی، آرش (1396). عدد، نماد، اسطوره، تهران: افکار.
نوری، احمد (1400). وندیداد، تهران: آرتامیس.
والی، زهره (1379). هفت در قلمرو تمدن و فرهنگ بشری، تهران: اساطیر.
وحدانی، بهروز (1381). «اعداد نمادین 12و 7 در موسیقی ایرانی»، تهران، کتاب ماه و هنر.
هینتس، والتر (1376). دنیای گمشدة عیلام، ترجمۀ فیروز فیروزنیا، تهران: علمی و فرهنگی، چ2.
هینلز، جان راسل (1383). شناخت اساطیر ایران، ترجمۀ محمدحسین باجلان فرخی، تهران: اساطیر.
Bartholomae, Ch. (1967). Altiranisches Worterbuch, Berlin: Walter de Gruyter co. Gaviry,S.(1992). Anahita is a goddess of the gods of the ancient gods. Journal of chista. No.89 and 90.1012-1042. Kent, R.G. (1953). Old Persian, New Haven, American oriental society. Nyberg, H.S. (1974). A Manual of pahlavi, part: Glossary, Wiesbaden: Otto Harrassowitz.. Shaked, Sh., 1979: The Wisdom of the Sasanian Sages (Dēnkard VI), by: Atur-i Ēmētān, Boulder, Colorado West, M. L. (2007). Indo-European Poetry and Myth, New York.-5. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 746 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 268 |