پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,743 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,074,633 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,808,578 |
اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دختر تیزهوش | ||
| فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی | ||
| مقاله 11، دوره 13، شماره 3، آذر 1401، صفحه 205-224 اصل مقاله (461.71 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/japr.2022.327437.643922 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا محمدنیا1؛ مهدی شاه نظری* 2؛ بیتا نصراللهی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه روانشناسی عمومی، دانشکده روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، البرز، ایران | ||
| 3استادیار گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف این پژوهش، بررسی میزان اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر خودکارآمدی تحصیلی دختران تیزهوش بود. روش پژوهش حاضر از نظر روش‌شناسی، جزء طرح‌های نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل و به لحاظ هدف کاربردی بود. جامعة آماری پژوهش، دانش‌آموزان دختر مدارس تیزهوشان شهر تهران (متوسطة دورة دوم) در سال تحصیلی ۹۹-۹۸ بود که از این میان دانش‌آموزان پایة دهم دبیرستان فرزانگان تهران (۱۷۰ نفر) به روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و پرسشنامة باورهای خودکارآمدی تحصیلی (ASEBQ) را تکمیل کردند. از میان آن‌ها ۳۲ نفر از دانش‌آموزانی که نمره‌های پایینی داشتند، به‌عنوان گروه نمونه مشخص شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه ۱۶ نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. به گروه آزمایش ۱۲ جلسة ۷۰ دقیقه‌ای آموزش‌های مربوط به مدیریت استرس و مقابله با اضطراب و افسردگی داده شد. پس از اتمام جلسات آموزش، پس‌آزمون و پس از گذشت یک ماه و نیم، پیگیری برای هر دو گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. برای آزمون اثربخشی از روش تحلیل واریانس آمیخته و تحلیل داده‌ها با استفاده از نسخة ۲۵ نرم‌افزار SPSS انجام شد. نتایج حاکی از تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی به‌صورت معنادار بر تمام مؤلفه‌های خودکارآمدی تحصیلی، یعنی توانایی انجام تکالیف در کلاس (۰۰۳/۰)، توانایی انجام تکالیف بیرون کلاس (۰۰۱/۰)، تعامل با دیگران در محیط تحصیلی (۰۴۸/۰) و مدیریت امور (۰۲۲/۰) بود؛ بنابراین، آموزش مهارت‌های زندگی، در بهبود خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دختر تیزهوش اثربخش بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تیزهوش؛ مهارت‌های زندگی؛ خودکارآمدی تحصیلی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Effectiveness of Life Skills Training on Academic Self-Efficacy of Gifted Female Students | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zahra Mohammadnia1؛ Mahdi Shahnazari2؛ bita nasrolahi3 | ||
| 1PhD Student in Educational Psychology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| 2Department of Psychology, Faculty of Psychology, Karaj Branch, Islamic Azad University,, Department of Psychology, Alborz, Iran | ||
| 3Department of Psychology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The aim of this study was to investigate the effectiveness of life skills training on academic self-efficacy of gifted girls. The research method was applied objectively and was methodologically part of a quasi-experimental design with pre-test-post-test and follow-up with the control group. The statistical population of the study was the female students of gifted schools in Tehran (second year of high school) in the academic year 2019-2020. (ASEBQ) filled. Among them, 32 low-scoring female students were selected as the sample group and randomly divided into two groups of 16 experimental and control groups. The experimental group received 12 sessions of 70 minutes of training on stress management and coping with anxiety and depression. A posttest was conducted after all training sessions, and follow-up sessions were conducted after one and a half months for both the experimental and control groups. A mixed analysis of variance was performed to test efficacy. Data analysis was performed using SPSS-25 software, and results indicate that life skills training significantly affected all components of academic self-efficacy, i.e., ability to complete homework in class (0.003), ability to complete homework outside of class (0.001), interaction with others in the school environment (0.048), and general management (0.022). Life skills training were effective in improving gifted students’ academic self-efficacy. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Talent, Life Skills, Academic Self-Efficacy | ||
| مراجع | ||
|
اژه‌ای، ج. (۱۳۸۳). ویژگی‌های شخصیتی تیزهوشان در پژوهش‌های روانشناختی ایران. تهران: سمپاد.
افروز، غ. ع. (۱۳۹۸). مقدمه‌ای بر روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی. تهران: دانشگاه تهران.
افروز، غ. ع.، و معتمدی، ف. (۱۳۸۴). خودکارآمدی و سلامت روانی در دانش‌آموزان عادی و تیزهوش. روانشناسی تحولی: روان‌شناسان ایران. ۲(۶)، 100-89.
افروز، غ. ع.، ارجمندنیا، ع.، تقی‌زاده، ح.، قاسم زاده، س.، و اسدی، ر. (۱۳۹۲). بررسی مقایسه‌ای باورهای خودکارآمدی و سلامت روان در میان دانش‌آموزان تیزهوش و عادی. مجلۀ مطالعات ناتوانی. ۳(۳)، 38-۲۷.
اسمعیلی، س.، عزتی نیا، م. ج. ۱۳۹۸. اثر بخشی آموزش مهارت های زندگی بر خودتنظیمی و خودکارأمدی دانش آموزان. مجله تحقیقات مدیریت آموزشی. ۱۰(۳۹)، ۱۴۳-۱۵۸.
انصاری حقیقی، ف. (۱۳۹۹). اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر کاهش افسردگی، استرس و اضطراب دانش‌آموزان دختر دورۀ دوم متوسطۀ شهر بوشهر. هشتمین همایش علمی-پژوهشی علوم تربیتی و روانشناسی، آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ایران. چهارده تیر 1399. تهران. ایران.
جهانیان، ر. (۱۳۹۲). اثربخشی آموزش مهارت‌های ده‌گانۀ زندگی بر خودکارامدی دانشجویان. فصلنامۀ روانشناسی کاربردی. ۷(۳)، 83-۷۱.
خوشنویسان، ز. و افروز، غ. ع. (139۰). رابطۀ خودکارآمدی با افسردگی، اضطراب و استرس. مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی کرمان. ۵(۲۰). 80-۷۳.
شفیعی، ص.، عسکری، ب. و محمدی، ر. (۱۳۹۹). مهارت‌های زندگی. پیشرفت‌های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش. 22، 63-۵۱.
شکری، ا.، طولابی، س.، غنایی، ز.، تقوایی‌نیا، ع.، کاکابرایی، ک.، و فولادوند، خ. (۱۳۹۰). مطالعۀ روان‌سنجی پرسشنامۀ باورهای خودکارآمدی تحصیلی. مجلۀ مطالعات آموزش و یادگیری. ۳(۲)، 61-45.
شیرازی، م.، حیدری، ا.، و خیاطی، ز. (1396). بررسی رابطۀ خودکارآمدی با اضطراب، استرس و افسردگی در دانش‌آموزان دختر متوسطۀ شهر زاهدان. اولین همایش ملی علوم اجتماعی، علوم تربیتی، روانشناسی و امنیت اجتماعی. ششم اردیبهشت 1396. تهران.
قیطرانی، ب.، قهاری، ش. (۱۳۹۴). اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر خودکارآمدی. دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی. هشتم اسفند 1394. دبی. امارات متحدۀ عربی.
کاظمی حقیقی، ن. (۱۳۷۱). جامعه و تیزهوش. مجلۀ استعدادهای درخشان. 1(۱)، 17-۱.
کرد نوقابی، ر.، و پاشا شریفی، ح. (۱۳۸۴). تهیه و تدوین برنامۀ درسی مهارت‌های زندگی برای دانش‌آموزان دورۀ متوسطه. فصلنامۀ نوآوری‌های آموزشی. ۴(۱۲)، 34-11.
کلینکه، ال. ک. (۱۳۹۷). مجموعۀ کامل مهارت‌های زندگی. ترجمۀ شهرام محمدخانی. تهران: رسانۀ تخصصی.
کمالی، س.، و گنجی، ل. (۱۳۹۹). اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر خودکارآمدی تحصیلی و اضطراب ریاضی دانش‌آموزان دورۀ اول متوسطۀ تحصیلی. هفتمین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزۀ علوم تربیتی، روانشناسی و مشاورۀ ایران. نوزدهم بهمن 1399. تهران.
لازاروس، آ.، و لازاروس، ک. (۱۳۹۸). مهارت‌های زندگی. ترجمۀ شمس‌الدین حسینی و الهام آرام‌نیا. تهران: نسل نواندیش.
محبوبی، ط.، و نعمت‌پور تک‌آغاج، س. (۱۳۹۹). اثربخشی مهارت‌های زندگی بر خودکارآمدی و سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان. ششمین همایش ملی پژوهش‌های نوین در حوزۀ علوم تربیتی و روانشناسی. ششم بهمن 1399. تهران. ایران.
محمودپور، ع.، دربا، م.، شیخی، س.، نوذری، م.، و ذوالفقاری، ش. (۱۳۹۹). پیش‌بینی انگیزش پیشرفت دانشجویان براساس خودناتوان‌سازی تحصیلی، خودکارآمدی تحصیلی، نگرش‌های ناکارآمد و معنای تحصیل. مجلۀ رویش روانشناسی. 8(۵۳)، 62-۵۱.
مرادی‌زاده، س.، ویسکرمی، ح.، میردریکوند، ف. ا.، قدم‌پور، ع. ا.، غضنفری، ف. (۱۳۹۸). مقایسة اثربخشی روان‌درمانگری مثبت‌نگر و درمان شناختی رفتاری بر نشخوار فکری-تحصیلی و استرس تحصیلی دانش‌آموزان دختر تیزهوش. نشریۀ روانشناسی افراد استثنایی. ۹(۳۴)، 110-79.
موتابی، ف.، محمدخانی، ش.، کاظم‌زاده عطوفی، م.، و فتی، ل. (13۹۵). آموزش مهارت‌های زندگی ویژۀ مدرس. تهران: میانکوشک.
مودت، م.، و بخشی سورشجانی، ل. (۱۳۹۸). خوددلسوزی، خودکارآمدی و استرس تحصیلی در دانشجویان. هفتمین کنگرۀ انجمن روانشناسی ایران. چهارم بهمن 1394. تهران.
میرجلیلی، س.، صدیقی ارفعی، ف.، و علمی‌منش، ن. (۱۳۹۷). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر خودکارآمدی تحصیلی و ارتقای شفقت‌به‌خود دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطۀ اول شهرستان یزد سال تحصیلی 139۷-۱۳9۶. ششمین کنگرۀ علمی-پژوهشی توسعه و ترویج علوم تربیتی و روانشناسی. بیست‌وچهارم اسفند 1397. ایران. تهران.
نصیران، ص.، و ایروانی، م. (۱۳۹۵). بررسی مشکلات دانش‌آموزان تیزهوش در مدارس استعدادهای درخشان از نظر دانش‌آموزان و والدین. نشریۀ مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی. 2(1)، 27-۱.
نظری دولت‌آبادی، ا.، و توکلی، آ. (۱۳۹۵). رابطۀ مهارت‌های زندگی و خودکارآمدی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستان دورۀ دوم شهر یاسوج. فصلنامۀ رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی. ۱۰(۱)، 154-۱۳۹.
نظری، ش.، اژه‌ای، ج.، و آزادفلاح، پ. (۱۳۸۲). بررسی مهارت‌های اجتماعی دختران نوجوان سرآمد شاغل به تحصیل در مراکز آموزشی استعدادهای درخشان، غیرانتفاعی و عادی تهران. مجلۀ استعدادهای درخشان. 12(۱)، 31-12.
نریمانی، م.، عینی، م.، دهقان، ح.، غلامزاده، ح.، و صفاری‌نیا، م. (۱۳۹۲). مقایسة پنج عامل بزرگ شخصیتی و خودکارآمدی در دانش‌آموزان تیزهوش و عادی. مجلۀ روانشناسی مدرسه. 2(3)، ۱80-164.
ورتس، م. ج.، کالاتا، ر.، و تامکینز، ج، آ. (1389). زمینۀ آموزش کودکان استثنایی. تهران: آشوب.
هالاهان، د. پ.، و کافمن، ج، م. (۱۳۸۷). مقدمه‌ای بر آموزش‌های ویژۀ کودکان استثنایی. ترجمة مجتبی جوادیان. مشهد: به‌نشر-آستان قدس رضوی.
Alemany-Arrebola, I., Rojas-Ruiz, G., Granda-Vera, J., & Mingorance-Estrada, Á. C. (2020). Influence of COVID-19 on the perception of academic self-efficacy, state anxiety, and trait anxiety in college students. Frontiers in psychology, 11, 570017. Abu-Jaber, A. (2011). Educational programs for gifted students. Teacher Mission Journal, 49(4), 23-27. Askari, M. R., Makvandi, B., & Neisi, A. (2019). The Comparison of Academic Engagement, Academic Self-efficacy and Achievement Goals in Gifted girls and Boys. Journal of Research in Educational Science, 13(46), 35-48. Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review, 84(2), 191. Bandura, A., & Ramachaudran, V. S. (1994). Encyclopedia of human behavior. New York: Academic Press, 4, 71-81. Bandura, A., & Adams, N. E. (1977). Analysis of self-efficacy theory of behavioral change. Cognitive therapy and research, 1(4), 287-310. Bandura, A. (2000). Cultivate self‐efficacy for personal and organizational effectiveness. Handbook of Principles of Organizational Behavior: Indispensable Knowledge for Evidence‐Based Management, 179-200. Dorman, J. P. (2001). Associations between classroom environment and academic efficacy. Learning Environments Research, 4(3), 243-257. Smith, R. E. (1989). Effects of coping skills training on generalized self-efficacy and locus of control. Journal of Personality and Social Psychology, 56(2), 228-233. Korkmaz, O., Ilhan, T., & Bardakci, S. (2018). An Investigation of Self-Efficacy, Locus of Control, and Academic Procrastination as Predictors of Academic Achievement in Students Diagnosed as Gifted and Non-Gifted. Online Submission, 4(7), 173-192. Matson, J. L., Fee, V. E., Coe, D. A., & Smith, D. (2010). A social skill program for developmentally delayed preschoolers. Journal of Clinical Child Psychology, 20(4), 428-433. Melo, H. E. , Severian, P. F. G., Eid, L. P., Souza, M. R. , Sequeira, C. A. C., Souza, M. G. G., & Pompeo, D. A. (2021). Impact of anxiety and depression symptoms on perceived self-efficacy in nursing students. Acta Paulista de Enfermagem: Página Inicial, 34, eAPE01113. Muris, P. (2001). A Brief Questionnaire for measuring self-efficacy in youths. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 23(3), 145-149. Soliemanifar, O., Shaabani, F., Rezaei, Z., Rasouli, M., & Rasouli, A. A. (2015). The mediating role of selfefficacy beliefs (general and social) on the relationship between negative self-statements and social anxiety. International Journal of Behavioral Sciences, 9(1), 85-94. Tan, J. B., & Yates, S. (2011). Academic expectations as sources of stress in Asian students. Social Psychology of Education, 14(3), 389-407 Warda, A., & Mohammed, M. H. (2020). The effectiveness of life Skills Program in Enhancing Students’ life-Satisfaction and self-efficacy among Female Students in Al Majmaah University. Journal of Research in Curriculum Instruction and Educational Technology, 6(1), 29-53. Zajacova, A., Lynch, S. M., & Espenshade, T. J. (2005). Self-efficacy, Stress, and Academic Success in college. Research in Higher Education, 46(6), 677-706. Zimmerman. J. B. (2000). Self–efficacy: an essential motive to learn. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 82-91. World Health Organization. (1996). Life skills education: Planning for research as an integral part of life skills education development, implementation and maintenance (No. MNH/PSF/96.2. Rev. 1). World Health Organization. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 549 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 376 |
||