پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,509,010 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,772,284 |
خوانش بینامتنی تداوم نقوش ساسانی در بافته های بیزانس و مصر در دوران پساساسانی(7-10م.) | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| دوره 27، شماره 4، دی 1401، صفحه 121-130 اصل مقاله (1.67 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2022.314313.666633 | ||
| نویسندگان | ||
| ماه منیر سیاحی1؛ فریناز فربود* 2؛ مهدی کشاورز افشار3 | ||
| 1کارشناس ارشد طراحی پارچه و لباس، گروه طراحی پارچه و لباس، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا (س،) تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه طراحی پارچه و لباس، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا (س،) تهران، ایران. | ||
| 3استادیار گروه پژوهش و تاریخ هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| نقوش دوره ساسانی (۲۲۴ تا ۶۵۱ م.) تا قرنها پس از فروپاشی این سلسله، در منسوجات بسیاری از نقاط جهان مورد پذیرش بوده و تکرار میشدهاست. اما علیرغم این تقلید وسیع و شباهت بسیار میان این نقوش و نقوش ساسانی، در منسوجات مناطق مختلف خصایصی وجود دارد که موجب شناسایی و تفکیک آنها از یکدیگر شده و امروزه موجب تمایز و تشخیص این منسوجات به اصطلاح پساساسانی میشود. مقاله حاضر قصد دارد با بررسی نقوش ساسانی و نحوه گسترش آنها در منسوجات مصر و بیزانس در دوران پساساسانی (10-7 م.)، عوامل مؤثر در پذیرش این نقوش و تفاوتهای میان نقوش منسوجات مناطق گوناگون در زمان تقلید از برخی نقوش مشابه ساسانی را بازیابد. پژوهش با روش تطبیقی- تاریخی و با استفاده از رویکرد بینامتنیت و در نظر گرفتن نقوش ساسانی و منسوجات مصر و بیزانس به مثابه متن، ساختار نقوش و همچنین نحوه تکثیر و بازآفرینی آنها در دو منطقه مختلف مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشانگر آن است که تمدن های گوناگون که مناطق مختلف با توجه به دانش قبلی و پیش متن های خود تفسیر متفاوتی از یک نقش مشابه ارائه میدهند و در فرآیند بازتولید آن نقش، متن جدیدی با توجه به شاخصهها و مفاهیم برگرفته از هویت منطقهای پدید می آید که شباهت خود را با نمونه اولیه حفظ کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نقوش ساسانی؛ منسوجات بیزانس؛ منسوجات مصر؛ بینامتنیت | ||
| مراجع | ||
|
پرادا، ادیت؛ دایسون، رابرت و ویلکینسون، چارلز (2537)، هنر ایران باستان(تمدن‌های پیش از اسلام)، ترجمه: یوسف مجیدزاده، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
پوپ، آرتور و آکرمن، فیلیس (1394)، سیری در هنر ایران از دوران پیش از تاریخ تا امروز، جلد دوم: دوره ساسانی، ترجمه زهره روح‌فر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
پورجعفر، محمدرضا و محمودی، فتانه (1387)، بررسی تطبیقی پارچه‌های ساسانی و پارچه‌های مصری ـ قبطی، نقشمایه، شماره 1، 18ـ 5.
دهقانی، زهرا(1390)، نقوش متقارن و مدالیون‌ها در هنر ساسانی و تأثیر آن بر هنر بیزانس، پایان‌نامه کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
روح‌فر، زهره (1380)، نگاهی بر پارچه بافی دوران اسلامی، انتشارات سازمان میراث فرهنگی و سمت، تهران.
ریاضی، محمدرضا(1382)، طرح‌ها و نقوش لباس‌ها و بافته‌های ساسانی، انتشارات گنجینه هنر، تهران.
سرافراز، علی‌اکبر و فیروزمندی، بهمن (1381)، باستانشناسی و هنر دوران تاریخی ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی، انتشارات عفاف، تهران.
سوسور، فردیناندو(1387): دوره زبان‌شناسی عمومی، ترجمه: کورش صفوی، نشر هرمس، تهران.
طاهری، علیرضا (1394)، بررسی سیر تحول مدالیون بافته‌های ساسانی و تأثیر آنها بر نمونه‌های هنر اسلامی و مسیحی، هنرهای زیبا، 20 (1)، 48-39.
طاهری، علیرضا (1388)، تأثیر تصویر سیمرغ ساسانی بر روی هنر اسلامی، بیزانس و مسیحی، هنرهای زیبا، 38، 24-15.
فربود، فریناز و پورجعفر، محمدرضا (1386)، بررسی تطبیقی منسوجات ایران ساسانی و روم شرقی(بیزانس)، هنرهای زیبا، 76-65.
فریه، ر.دبلیو (1374)، هنرهای ایران، ترجمه: پرویز مرزبان، نشر فرزان، تهران.
کنگرانی، منیژه (1385)، بینامتنیت در هنر با نگاهی به نقاشی صفوی، خبرنامه فرهنگستان هنر، 47، 53-48.
گریشمن، رومن (1390)، هنر ایران در دوران پارتی و ساسانی، ترجمه: بهرام فره‌وشی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. نامورمطلق، بهمن(1394)، درآمدی بر بینامتنیت، انتشارات سخن، تهران.
نامورمطلق، بهمن (1386 الف)، ترامتنیت مطالعه یک متن با دیگر متن‌ها، پژوهشنامه علوم انسانی، 98-83.
نامورمطلق، بهمن (1386 ب)، تأملی بر نظریه بینامتنیت بارت امپراتوری نشانه‌ها، روزنامه ایران، 3760، 10.
Grabar, André N. (1967) The Art of the Byzantine Empire. Byzantine Art in the Middle Ages, Greystone Press, New York. Harris, Jenifer (1993), 5000 years of textiles, British Museum Press, London. Hedayat Munroe, Nazanin (2012), Woven silk, www. Metmuseum.org, retrieved: Jan 2017. Jalali, Maryam, Smithsonian, George M. (2013), Textiles in Global Trade: Sasanian Textiles and its Distinctive Motifs, e-Sasanika, retrieved: Jan 2017. Mackie, L. W. (2015). Symbols of power: luxury textiles from Islamic Lands, 7th-21st Century, Cleveland Museum of Art, Cleveland. Mathews, Thomas F. et al. (1997), The glory of Byzantium: art and culture of the Middle Byzantine era, AD 843-1261, Metropolitan Museum of Art, New York. Stauffer, Annemarie et al. (1995) Textiles of late Antiquity. Metropolitan Museum of Art, New York. www.artquill.blogspot.com, retrieved: Aug 2017 www.Metmuseum.com, retrieved: Aug 2017 www.fliker.com, retrieved: Aug 2017 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 508 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 558 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب