پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,500 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,088,781 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,191,922 |
چشم‌اندازی مردم‌شناختی به گزیده آثار مدوّن با محوریت مواد فرهنگی مکتوب ایران (مطالعه موردی مواد فرهنگی مکتوب: اسناد ازدواج) | ||
| پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران | ||
| دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 23، شهریور 1401، صفحه 353-371 اصل مقاله (420.02 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2022.346122.459762 | ||
| نویسنده | ||
| اعظم علیخانی* | ||
| کارشناس مطالعاتی، پژوهشکده اسناد، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش کیفیِ مردم‌نگارانه با روشی توصیفی- تحلیلی و با هدف تحلیل مضمونی مختصات مطالعاتی است که اسناد ازدواج- نمونه‌ای از مواد فرهنگی مکتوب در مردم‌شناسی– را مورد مداقه قرار داده است. پس با ارائه شمائی کلی و توصیفی از این نوع آثار مدون، طبقه‌بندی و استخراج شاخصه‌های آن‌ها و سپس ظرفیت‌های پژوهشی این دسته از آثار مبتنی بر مؤلفه‌های نظری و روشی در این جستار ارزیابی شده‌اند. بر اساس یافته‌ها، می‌توان دو دسته از آثار را در حوزة مطالعات فوق شناسائی کرد؛ نخست، آثاری که فقط به گردآوری داده‌ها، استنساخ و یا انتظام‌بخشی آن‌ها بسنده کرده‌اند و دوم، آثاری که پژوهشگران تلاش داشته‌اند تا شرح‌هائی دربارة این حوزه از مواد فرهنگی مکتوب ارائه کنند. وجود و حضور چنین مختصاتی در این نوع آثار، موجب غنای ظرفیت‌های تحقیقی آن‌ها شده است که می‌توان ظرفیت‌های مذکور را در چهار محور اصلی برشمرد: معرفی میدان‌های مختلف تحقیق این نوع از مواد فرهنگی مکتوب؛ ارائه نمونه‌هائی از اسناد بازخوانی‌شده ازدواج و توصیفات دقیق از آن‌ها؛ فراهم‌آمدن زمینه برای تحلیل تفسیری و پرداختن به این مواد فرهنگی به منزلة جزئی از یک کل در پدیده فرهنگی- اجتماعی ازدواج؛ شکل‌دادن یک طبقه‌بندی و ارائه مقولات موضوعی و توجه اندک به ارائه الگوهای معنائی. در نتیجه برپایه بینشی مردم‌شناختی، می‌توان نوعی چشم‌انداز ترسیم کرد تا با تکیه بر آن به شناخت ساختارهای ذهنی نویسندگان و پژوهشگران حوزة مواد فرهنگی مکتوب- اسناد- ازدواج ایران دست یافت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسناد ازدواج؛ ایران؛ بینش مردم‌شناختی؛ تحلیل مضمون؛ فرهنگ؛ مواد فرهنگی مکتوب | ||
| مراجع | ||
|
آل‌داوود، سیدعلی (1388). عهدنامه‌ای کهنه با سبکی نو. پیام بهارستان، 4، 901-905.
احمدی، محمود (1356). یک طغری قبالۀ ازدواج از دوران قاجار. بررسی‌های تاریخی، 72.
احمدی، محمود (1357). یک طغری قبالۀ ازدواج از دوران مظفرالدین شاه. بررسی‌های تاریخی، 77، 266-559.
اختری، محمدعلی (1377). قباله و قباله‌نویسی در ایران پس از اسلام. مجلۀ کانون، 68.
افروغ، عماد (1380). فرهنگ‌شناسی و حقوق فرهنگی. تهران: مؤسسۀ فرهنگ و دانش.
برنارد، آلن (1394). تاریخچه و نظریه‌های فرهنگ عامه. ترجمۀ ثریا پاک‌نظر. تهران: کتابخانۀ فروردین.
بنی‌هاشمی، سیداحمد (1387). بازخوانی یک عقدنامه از سال 1274 قمری. پیام بهارستان، 1-2، 241-245.
بیانی، بهمن (1388). نگاهی به یک قباله ازدواج نفیس دورۀ فتحعلیشاه قاجار. پیام بهارستان، 4، 768-777.
بی‌نا (1388). جلوه‌هایی از هنر اسلامی در اسناد ملی. تهران: سازمان اسناد ملی ج. ا. ایران.
بی‌نا (2535). قباله‌های ازدواج سده‌های سیزدهم و چهاردهم هجری قمری در موزۀ نگارستان. تهران. موزه نگارستان.
شیخ‌زاده، محمد و بنی‌اسد، رضا (1399). تحلیل مضمون مفاهیم، رویکردها و کاربردها. تهران: لوگوس.
ثواقب، جهان‌بخش (1385). روش تحقیق با تأکید بر تاریخ. شیراز: نوید شیراز.
جواهری، مریم (1394). پژوهشی در عقدنامه‌های ازدواج دوره قاجار. مشهد: آستان قدس رضوی.
حسن‌آبادی، ابوالفضل (1388). نقد، گزارش و معرفی: بررسی کتاب مقدمه‌ای بر شناخت اسناد تاریخی. گنجینۀ اسناد، 73، 123-136.
خدادادی‌شهری، نیره و احمدی‌رهبریان، حسین (1396). اصالت منشأ و نظم اولیه در فهرست‌نویسی اسناد. میراث شهاب، 87، 145-152.
خلعتبری لیماکی، مصطفی (1387). بررسی و تحلیل قباله‌های ازدواج از منظر فرهنگ عامه. تهران: ائلشن، زوفا.
خلیلی، محسن (1390). بازخوانی نیت‌مند اسناد در پژوهش‌های تاریخی پیشنهاد مدلی دو متغیره برای بازتفسیر رخدادهای تاریخ معاصر ایران. مطالعات تاریخ فرهنگی. پژوهش‌نامۀ انجمن ایارنی تاریخ، 7، 59-92.
ذوالفقاری، حسن (1392). فرهنگ و ادبیات عامه. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
رستگار، سید محمود (1342). یک قباله ازدواج گران‌بها. وحید، 132.
رضائی، امید (1390). درآمدی بر اسناد شرعی دورۀ قاجار. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
رنجبر، محمود و ستوده، هدایت‌اله (1388). مردم‌شناسی با تکیه بر فرهنگ مردم ایران. چاپ پنجم. تهران: ندای آریانا.
سام، علی و علی‌صوفی، علیرضا (1395). در ضرورت و اهمیت شناخت اسناد تاریخی: واکاوی عقدنامه‌های ازدواج عهد قاجار. پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام، 18، 93-110.
سرلک، رضا (1389). طایفۀ سرلک، شاخه‌ای کهن از ایل بختیاری. تهران: پژوهشکدۀ علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شاهسوارانی، وحید و مرتضایی، محمد (1397). بنده‌داری در دورۀ قاجار: بررسی باستان‌شناختی نظام بنده‌داری در دورۀ متأخر اسلامی (قاجار). تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مرکز معرفی فرهنگی.
شهرستانی، سیدحسن (1388). جلوه‌های هنر اسلامی در اسناد ملی. تهران: سازمان اسناد ملی ایران.
شهیدی، حمیده (1388). معرفی یک قباله‌نامۀ ازدواج از دورۀ افشاریه. دفتر اسناد، جلد چهارم، مشهد، کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، صص 279-291.
صادقی فسائی، سهیلا و میرحسینی، زهرا (1395). فهم خانه‌داری در بستر نقش‌های جنسیتی: مطالعۀ کیفی در شهر تهران. فصلنامۀ علوم اجتماعی، 73، 1-31.
طیباتی، حسین (1353). سیری در قباله‌های ازدواج. هنر و مردم، 142، 54-60.
عباسیان، آزاده و اولاد، زینب (1394). بررسی آرایه‌های هنری نکاح‌نامه‌ها. آستان هنر، 13، 16-23.
عریان، سعید (1378). آفرین پیمان پهلوی یا پیمان کدخدایی. زبان و ادب پارسی، 9-10، 49-60.
علیزاده بیرجندی، زهرا، کاظمی، سیده کلثوم، سروش، محمدرضا و مکرمی‌فر، ابوالفضل (1385). نگرشی بر مهرنامه‌های عصر قاجاریه در بیرجند. تهران: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری.
فلیک، اوه (1388). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمۀ هادی جلیلی. چاپ دوم. تهران: نشر نی.
قائم‌مقامی، جهانگیر (1350). مقدمه‌ای بر شناخت اسناد تاریخی. تهران: انجمن آثار ملی.
کاتوزیان، ناصر (1382). حقوق خانواده. تهران: میزان.
گیرتس، کلیفورد (1399). تفسیر فرهنگ‌ها. ترجمۀ محسن ثلاثی. تهران: ثالث.
لومبار، ژاک (1397). مبانی نظری مردم‌شناسی. ترجمۀ جلال‌الدین رفیع‌فر. تهران: خجسته.
مقصودی، منیژه (1390). کارکرد قوانین عرفی در ازدواج بین ترکمن‌های ایران. زن در فرهنگ و هنر، 6، 25-39.
ملایی‌توانی، علیرضا (1386). درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ. تهران: نشر نی.
مور، جری‌دی (1389). زندگی و اندیشۀ بزرگان انسان‌شناسی. ترجمۀ هاشم آقابیگ‌پوری و جعفر احمدی. تهران: جامعه‌شناسان.
نادری، احمد (1391). کلیفورد گیرتز، از پوزیتیویسم تا انسان‌شناسی تفسیری. پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، 1، 61-84.
نجاتی، وحید (1391). بررسی شاخص‌های عصب‌شناختی فرهنگ مردم ایران و تدوین کاربست‌های آن در طراحی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت. گزارش طرح پژوهشی. تهران: مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری.
نشاط، نرگس (1388). نقش یونسکو در حفظ میراث مستند جهانی. گنجینۀ اسناد، 19(4)، 103-110.
هروی، جواد (1386). روش تحقیق و پژوهش علمی در تاریخ. تهران: امیرکبیر.
Geertz, C. (1973). The interpretation of culture. New York: basic books.
Levi- Strauss, C. (1974). Tristes tropiques. New York: Atheneum.
Needham, R. (1963). In primitive classification. Chicago: University of Chicago press.
Zekrgoo, A. H. (2000). The scared art of marriage Persian certificates of the Qajar dynasty.
Adams, G., & Markus, H.R. (2004). Toward a conception of culture suitable for a social psychology of culture. In M. Schaller & C. S. Crandall (Eds), The psychological foundation of culture (pp. 335- 360)
Clark, V., Braun, V., Terry, G., & Hayfield, N. (2019). Thematic analysis. In liamputtong, p (Ed), Handbook of research methods in health and sciences (pp.843-860). Singapore: spring.
Markus, H., & Hamedani, M. G. (2007). Sociocultural psychology: The dynamic interdependence among self systems and social systems. In kitayama, S., & Cohen, D (Eds.), Handbook of cultural psychology (pp. 136-174). New York: Guilford press
Yoder, D. (1963). The folk life studies movement. Pennsylvania Folk Life Magazine, 13(3), 42-56. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 241 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 173 |
||