
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,692 |
تعداد مقالات | 72,232 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,190,211 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,021,298 |
بررسی اندیشههای اجتماعی در مطبوعاتِ دینی عصر مشروطیت و پهلوی اول | ||
پژوهش در تاریخ | ||
دوره 12، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 23-49 اصل مقاله (241.14 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
حسینعلی قربانی* | ||
دکتری تاریخ انقلاب اسلامی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی | ||
چکیده | ||
همزمان با رواج مفاهیم و اندیشههای جدید اجتماعی در ایرانِ دورۀ مشروطه، نحلههای فکر دینی به انحای گوناگون به محاجه با آن برخاستند. بخشی از این محاجات قلمی در مطبوعات دینی بروز یافت. از این رو، پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که مفاهیم اجتماعی همچون مساوات، عدالت و آزادی چه جایگاهی در مطبوعات دینی عصرِ مشروطیت و پهلوی اول داشت و مواجهۀ آنان با این عناصر تمدنی چگونه بود؟ روش این تحقیق، توصیفی و با تکیه بر دادههای تاریخی است. براساس یافتههای پژوهش، گردانندگان مطبوعات دینی به دو گروه تقسیم شده و در دو جریان فکری قرار گرفتند. عدهای سعی کردند برخی از این مؤلفهها را با دین اسلام تطبیق دهند و در این زمینه مقالات گوناگونی منتشر کردند. مجلۀ الاسلام مازندرانی لاریجانی، که خود از اعضای هیئت اتحاد اسلام رشت بود، نمونۀ برجستۀ این دسته است. گروه دوم همچون نشریۀ جریدۀ اسلامی نمایندگان فکری مکتبی بودند که در برابر ورود اندیشۀ جدید ایستادگی کردند و مفاهیمی همچون آزادی را مغایر با اسلام دانستند. در عصر پهلوی اول با وجود حاکمیت مطلق رضا شاه، برخی مطبوعات دینی همچون دعوت اسلامی و الاسلام با نفی کامل برخی از این اندیشهها، روش سلبی در پیش گرفتند. | ||
کلیدواژهها | ||
اندیشۀ اجتماعی؛ آزادی؛ مطبوعات؛ پهلوی اول؛ عصرِ مشروطه | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 218 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 455 |