سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,578
تعداد مقالات71,072
تعداد مشاهده مقاله125,698,619
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,930,835
امیدی فرد, عبداله, نجم, اکبر. (1401). لزوم پرداخت کل ثمن در مجلس عقد بیع سلف در فقه امامیه و فقه اهل سنت. , 55(1), 52-31. doi: 10.22059/jjfil.2022.340259.669325
عبداله امیدی فرد; اکبر نجم. "لزوم پرداخت کل ثمن در مجلس عقد بیع سلف در فقه امامیه و فقه اهل سنت". , 55, 1, 1401, 52-31. doi: 10.22059/jjfil.2022.340259.669325
امیدی فرد, عبداله, نجم, اکبر. (1401). 'لزوم پرداخت کل ثمن در مجلس عقد بیع سلف در فقه امامیه و فقه اهل سنت', , 55(1), pp. 52-31. doi: 10.22059/jjfil.2022.340259.669325
امیدی فرد, عبداله, نجم, اکبر. لزوم پرداخت کل ثمن در مجلس عقد بیع سلف در فقه امامیه و فقه اهل سنت. , 1401; 55(1): 52-31. doi: 10.22059/jjfil.2022.340259.669325

لزوم پرداخت کل ثمن در مجلس عقد بیع سلف در فقه امامیه و فقه اهل سنت

فقه و مبانی حقوق اسلامی
دوره 55، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 52-31    اصل مقاله (285.09 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2022.340259.669325
نویسندگان
عبداله امیدی فرد* 1؛ اکبر نجم2
1دانشیار گروه فقه و میانی حقوق اسلامی دانشگاه قم
2دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه قم؛
چکیده
پرداخت کل ثمن در مجلس عقد معامله سلف و قبل از جدایی متعاملین از دیدگاه مشهور بین فقهای امامیه، فقهای شافعی، حنبلی و حنفی، لازم است و در صورت عدم تأدیه کل ثمن، معامله باطل خواهد بود. در عصر حاضر در نوع معاملات سلم- که از آن با تعبیر پیش خرید یا پیش فروش یاد می‌شود- عدم توانایی مشتری در دادن تمامی ثمن باعث شده است که این معاملات به صورت اقساطی انجام شده و با تقسیط ثمن این امکان برای مشتری برای دادن تمامی ثمن فراهم می‌شود و در نتیجه در نوع معاملات به شرط مذکور عمل نمی‌شود. حال سوال پیش روی این مقاله این است که آیا پرداختن تمامی ثمن در مجلس عقد از حیث فقهی دارای دلیلی موجه است و آیا می‌توان با توجه به فقه امامیه و فقه مالکیه چالش فوق را پاسخ داد؟ این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی با تطبیق بر فقه مالکیه نگارش یافته، با پرداختن به ادله مختلف بیان شده از سوی فقها برای شرط مذکور و نقد و بررسی هر یک از آن در انتها به این نتیجه می‌رسد که شرط فوق صحیح نبوده و دادن تمامی ثمن در مجلس عقد از دیدگاه قول اقوی در فقه امامیه و مالکیه معتبر نیست.
کلیدواژه‌ها
اجماع؛ بیع؛ سلف؛ غرر؛ قبض ثمن
مراجع
منابع

  1. قرآن
  2. ابن رشد الحفید، محمد بن احمد، بدایه المجتهد و نهایه المقتصد، قاهره، دار الحدیث، 1425ق.
  3. ابن قدامه، عبدالله ابن احمد، المغنی، قاهره، مکتبه القاهره، 1388ق.
  4. احسایی، ابن ابی جمهور، محمد‌بن‌علی، الأقطاب الفقهیة علی مذهب الإمامیة، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی قدس سره، چاپ اول، 1410ق.
  5. اسکافی، ابن جنید، محمد بن احمد کاتب بغدادی، مجموعۀ فتاوی ابن جنید، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1416ق.
  6. اصفهانی، سیدابوالحسن، با حاشیه سید روح الله خمینی، وسیلة النجاة، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره، چاپ اول 1422ق.
  7. اصفهانی، مجلسی دوم، محمد باقر بن محمدتقی، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، چاپ اول 1406ق.
  8. ---------- ، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانبور، چاپ دوم، 1406ق.
  9. اراکی، محمدعلی، کتاب الطهاره، قم، موسسه در راه حق، چاپ اول، 1413ق.
  10. اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1403ق.
  11. انصاری، مرتضی بن محمد امین، کتاب المکاسب، قم، کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری، چاپ اول، 1415ق.
  12. ایروانی، علی، حاشیة المکاسب، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1406ق.
  13. بحرانی، حسین، الأنوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع، قم، مجمع البحوث العلمیة، چاپ اول، بی تا.
  14. بحرانی، یوسف بن احمد بن ابراهیم، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1405ق.
  15. بروجردی، آقا حسین طباطبایی، جامع أحادیث الشیعة، تهران، انتشارات فرهنگ سبز، چاپ اول، 1429ق.
  16. بغدادی، مفید، محمّد بن محمد بن نعمان عکبری، المقنعة، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق.
  17. بهبهانی، محمد باقر بن محمد اکمل، حاشیة مجمع الفائدة و البرهان، قم، مؤسسة العلامة المجدد الوحید البهبهانی، چاپ اول، 1417ق.
  18. بهجت، محمد تقی، استفتائات، قم، انتشارات دفتر آیت الله بهجت،چاپ اول، 1428ق.
  19. ---------- ، وسیلة النجاة، قم، انتشارات شفق، چاپ دوم،1423ق.
  20. 20. جمعی از پژوهشگران زیر نظر شاهرودی، سید محمود هاشمی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام، چاپ اول، 1426ق.
  21. ---------- ، موسوعة الفقه الإسلامی طبقا لمذهب أهل البیت علیهم السلام، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام، چاپ اول، 1423ق.
  22. جواهری، حسن محمد تقی، الربا فقهیا و اقتصادیا، قم، مؤلف محترم، چاپ اول، 1405ق.
  23. حائری، سیدعلی طباطبایی، ریاض المسائل، قم، مؤسسه آل‌البیت علیهم السلام، چاپ اول، 1418ق.
  24. حسینی روحانی، سیدصادق، فقه الصادق علیه السلام، قم، دار الکتاب - مدرسه امام صادق علیه السلام، چاپ اول، 1412ق.
  25. حکیم، سید محمد سعید طباطبایی، مستمسک العروه الوثقی، قم، موسسه دار التفسیر، چاپ اول، 1416ق.
  26. ---------- ، مصباح المنهاج-کتاب الطهاره، قم، موسسه المنار، بی تا.
  27. ---------- ، منهاج الصالحین، بیروت، دار الصفوة، چاپ اول،1415ق.
  28. حلبی، ابن زهره، حمزة بن علی حسینی، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، قم، مؤسسه امام صادق علیه السلام، چاپ اول، 1417ق.
  29. حلبی، ابو الصلاح، تقی الدین بن نجم الدین، الکافی فی الفقه، اصفهان، کتابخانه عمومی امام امیر المؤمنین علیه السلام، چاپ اول، 1403ق.
  30. حلّی، ابن ادریس، محمد بن منصور بن احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، 1410ق.
  31. حلّی، جمال الدین، احمد بن محمد اسدی، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول،1407ق.
  32. ---------- ، تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة، قم، مؤسسه امام صادق علیه السلام، چاپ اول، 1420ق.
  33. ---------- ، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، 1414ق.
  34. ---------- ، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، 1413ق.
  35. حلّی، محقق، نجم الدین، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، 1408ق.
  36. حلّی، مقداد بن عبد اللّه سیوری، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، چاپ اول، 1404ق.
  37. خامنه‌ای، سید علی بن جواد حسینی، أجوبة الاستفتاءات (فارسی)، قم، دفتر معظم له در قم، چاپ اول، 1424ق.
  38. خراسانی، حسین وحید، منهاج الصالحین، قم، مدرسه امام باقر علیه السلام، چاپ پنجم، 1428ق.
  39. خمینی، سیدروح‌اللّه موسوی، توضیح المسائل، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ هشتم، 1424ق.
  40. ---------- ، زبدة الأحکام، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1404ق.
  41. خوانساری، سید احمد، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، 1405ق.
  42. خوانساری، محمد امامی، الحاشیة الثانیة علی المکاسب، بی‌نا، چاپ اول، بی‌تا.
  43. خویی، سید ابو القاسم موسوی، مصباح الفقاهة (المکاسب)، بی‌نا، بی‌تا.
  44. ----------، موسوعة الإمام الخوئی، قم، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی، چاپ اول، 1418ق.
  45. الدسوقی، محمد بن احمد، حاشیه الدسوقی علی الشرح الکبیر، بی جا، دار الفکر، بی تا.
  46. دیلمی، سلاّر، حمزة، المراسم العلویة و الأحکام النبویة، قم، منشورات الحرمین، چاپ اول، 1404ق.
  47. الرافعی، عبدالکریم بن محمد، العزیز شرح الوجیز المعروف بشرح الکبیر، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، 1417ق.
  48. راوندی، قطب الدین، سعید بن عبداللّه، فقه القرآن، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، چاپ دوم، 1405ق.
  49. سبحانی تبریزی، جعفر، المواهب فی تحریر أحکام المکاسب،قم ، مؤسسه امام صادق علیه السلام، چاپ اول، 1424ق.
  50. سبزواری، سید عبد الأعلی، مهذّب الأحکام، قم، مؤسسه المنار، چاپ چهارم، 1413ق.
  51. سبزواری، محقق، محمد باقر بن محمد مؤمن، کفایة الأحکام، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1423ق.
  52. سیستانی، سیدعلی حسینی، قاعدة لاضرر و لاضرار، قم، دفتر آیة‌الله سیستانی، چاپ اول، 1414ق.
  53. ---------- ، منهاج الصالحین، قم، دفتر حضرت آیة الله سیستانی، چاپ پنجم، 1417ق.
  54. شهیدی، مهدی، حقوق مدنی6، تهران، مجد؛ 1385.
  55. شیرازی، ناصر مکارم، أنوار الفقاهة - کتاب البیع، قم، انتشارات مدرسة الإمام علی بن أبی طالب علیه السلام، چاپ اول، 1425ق.
  56. ---------- ، انوار الفقاهه- کتاب النکاح، قم، انتشارات مدرسة الإمام علی بن أبی طالب علیه السلام، چاپ اول، 1425ق.
  57. ---------- ، رساله توضیح المسائل، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب علیه السلام، چاپ پنجاه و دوم، (1429ق.
  58. ---------- ، الفتاوی الجدیدة، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب علیه السلام، چاپ دوم، 1427ق.
  59. صیمری، مفلح بن حسن، غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار الهادی، چاپ اول، 1420ق.
  60. طرابلسی، ابن براج، قاضی، عبد العزیز، المهذب، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1406ق.
  61. طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1390ق.
  62. ---------- ، تهذیب الأحکام، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
  63. ---------- ، الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1407ق.
  64. ---------- ، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، چاپ سوم، 1387ق.
  65. ---------- ، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ دوم، 1400ق.
  66. عاملی، سیدجواد حسینی، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول، بی تا.
  67. عاملی، حرّ، محمدبن‌حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، 1409ق.
  68. عاملی، زین الدین بن علی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ اول، 1413ق.
  69. عاملی، محمد بن مکی (شهید اول)، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، 1417ق.
  70. ---------- ، القواعد و الفوائد، قم، کتابفروشی مفید، چاپ اول، بی تا.
  71. عاملی، سید محمدحسین ترحینی، الزبدة الفقهیة فی شرح الروضة البهیة، قم، دار الفقه للطباعة و النشر، چاپ چهارم، 1427ق.
  72. عبد الله، ابومحمد جلال الدین، عقد الجواهر الثمینه فی مذهب عالم المدینه، بیروت، دارالغرب الاسلامی، چاپ اول، 1423ق.
  73. فاضل لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله - قصاص، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام، چاپ اول، 1421ق.
  74. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، نشر هجرت، چاپ دوم، 1410ق.
  75. فیَّاض کابلی، محمد اسحاق ، المسائل المستحدثة، کویت، مؤسسه مرحوم محمد رفیع حسین، چاپ اول، 1426ق.
  76. قرافی، احمد ابن ادریس، الذخری، بیروت، دارالغرب الاسلامی، چاپ اول،1994م.
  77. قمّی، سیدتقی طباطبایی، مبانی منهاج الصالحین، قم، منشورات قلم الشرق، چاپ اول، 1426ق.
  78. قمّی، محمّد بن علی بن بابویه(شیخ صدوق)، المقنع، قم، مؤسسه امام هادی علیه السلام، چاپ اول، 1415ق.
  79. ---------- ، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، 1413ق.
  80. کاتوزیان، ناصر، معاملات معوض- عقود تملیکی، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ دهم، 1387.
  81. کاشانی، فیض، محمد محسن، مفاتیح الشرائع، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، چاپ اول، بی‌تا.
  82. ---------- ، الوافی، اصفهان، کتابخانه امام امیر المؤمنین علی علیه السلام، چاپ اول، 1406ق.
  83. کلینی، ابو جعفر، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
  84. گلپایگانی، لطف الله صافی، هدایة العباد، قم، دار القرآن الکریم، چاپ اول، 1416ق.
  85. گلپایگانی، سید محمد رضا موسوی، هدایة العباد، قم، دار القرآن الکریم، چاپ اول، 1413ق.
  86. اللخمی، علی ابن محمد، التبصره، قطر، وزارت الاوقاف و الشئون الاسلامیه، چاپ اول، (1432ق.
  87. مازندرانی، علی اکبر سیفی، دلیل تحریر الوسیلة - الشرکة و القسمة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، 1427ق.
  88. مامقانی، محمد حسن، غایة الآمال فی شرح کتاب المکاسب، قم، مجمع الذخائر الإسلامیة، چاپ اول، 1316ق.
  89. مصطفوی، سید محمد کاظم، فقه المعاملات، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1423ق.
  90. مظفر، محمدرضا، حاشیة المظفر علی المکاسب، قم، حبیب، چاپ اول، بی تا.
  91. مغربی، نعمان بن محمد تمیمی، دعائم الإسلام، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ دوم، 1385ق.
  92. مغنیه، محمدجواد، فقه الإمام الصادق علیه السلام، قم، مؤسسه انصاریان، چاپ دوم، 1421ق.
  93. منتظری، حسین علی، کتاب الزکاه، قم، مرکز جهانی مطالعات اسلامی، چاپ دوم، 1409ق.
  94. موسوی، علی بن حسین (سید مرتضی)، الانتصار فی انفرادات الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1415ق.
  95. ---------- ، رسائل الشریف المرتضی، قم، دار القرآن الکریم، چاپ اول، 1405ق.
  96. ---------- ، المسائل الناصریات، تهران، رابطة الثقافة و العلاقات الإسلامیة، چاپ اول، 1417ق.
  97. مومن قمّی، محمد، کلمات سدیدة فی مسائل جدیدة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1415ق.
  98. نراقی، احمد ابن محمد، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، قم، موسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، 1415ق.
  99. نجفی، صاحب الجواهر، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، 1404ق.
  100. نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، 1408ق.
  101. هاشمی شاهرودی، سید محمود، قراءات فقهیة معاصرة، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت علیهم السلام، چاپ اول، 1423ق.
  102. همو، کتاب الاجاره، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام، چاپ دوم، 1433ق.
  103. یزدی، محمدکاظم، حاشیه المکاسب، قم، موسسه اسماعیلیان، چاپ دوم،1421ق.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 590
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 445





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب