تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,096,791 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,204,188 |
جایگاه قفقاز جنوبی در منطقه گرایی سیاست خارجی ایران | ||
مطالعات اوراسیای مرکزی | ||
دوره 15، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 305-281 اصل مقاله (548.22 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jcep.2022.345811.450084 | ||
نویسندگان | ||
ولی گل محمدی* 1؛ حمیدرضا عزیزی2 | ||
1استادیار گروه روابط بینالملل، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
2پژوهشگر مرکز مطالعات کاربردی ترکیه و موسسه امور بینالمللی و امنیت برلین | ||
چکیده | ||
جنگ دوم قرهباغ با تغییر موازنۀ قدرت منطقهای، محیط راهبردی و چشمانداز ترتیبات ژئوپلیتیکی، قفقاز جنوبی را متحول کرده است. پس از فروپاشی اتحاد شوروی، سیاست ایران همواره مبتنی بر پیشگیری از جنگ فراگیر و حفظ وضع موجودِ مناقشههای منطقه، بهویژه بحران قرهباغ بوده است. اما تهران هرگز ابتکاری برای برونرفت از بنبستهای ژئوپلیتیکی درگیری و توسعۀ همگرایی اقتصادی در قفقاز جنوبی مطرح نکرده است. بهدنبال واپسین جنگ قرهباغ و تغییر محسوس موازنۀ نظامی بهسود جمهوری آذربایجان، واقعیتهای ژئوپلیتیکی نوپدید، ایران را بهسوی بازتنظیم سیاست خارجی خود در قفقاز جنوبی و خروج از سیاست بیطرفی سنتی خود پیش برده است. با وجود این، بهنظر میرسد سیاست خارجی ایران، چشمانداز راهبردی نسبت به منطقهگرایی فعال در قفقاز جنوبی ندارد. در این نوشتار بهدنبال پاسخ به چرایی نبود منطقهگرایی سیاست خارجی ایران در قفقاز جنوبی هستیم. با بهرهبردن از روش تحلیل ترکیبی (قیاسیاستقرایی) و چارچوب نظری منطقهگرایی، فرضیۀ اصلی را بر اساس دو دسته مؤلفۀ رویکردهای کلان سیاست خارجی ایران و پویاییهای سیاست داخلی و پویشهای بینالمللی و منطقهای ارائه میکنیم. در مؤلفههای دسته اول، دیدگاههای نبود امکان همگرایی با کشورهای منطقه، نبود سیاست همسایگی و تنهایی راهبردی در منطقه بهدلیل ماهیت متفاوت ساخت قدرت و هویت ایران برجسته میشود. در پویشهای محیطی نیز بر فشارهای نظام بینالملل علیه ایران، اولویت پیشرانهای امنیتیهویتی خاورمیانۀ عربی در سیاست منطقهای و همچنین تأثیرپذیربودن روابط همسایگی ایران از سطح تنش با ایالات متحد آمریکا تأکید میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ سیاست خارجی؛ قفقاز جنوبی؛ مناقشۀ قرهباغ؛ منطقهگرایی | ||
مراجع | ||
Acharya, Amitav. (2012), “Comparative Regionalism: A Field Whose Time Has Come?” International Spectator, Vol. 47, No. 1: pp. 3-15. (doi: 10.1080/ 03932729.2012.655004). Atai, Farhad. (2012). “Iran and the South Caucasus Countries”. Central Eurasia Studies, Vol. 5, No. 10, pp. 119-136. [in Persian] (doi: 10.22059/jcep.2012. 25031). Atai, Farhad (2006), “The Ethnic Issue in the Relations between Iran and the Republic of Azerbaijan”, Regional Security Issues, Vol. 2, No. 30, pp. 61-66, (doi: 10.22059/jcep.2012.25031). Azizi, Hamidreza, Golmohammadi, Vali, Vazirian, AmirHossein. (2020) “Trump’s “maximum pressure” and anti-containment in Iran’s regional policy”. Digest of Middle East Studies, Vol. 29, No. 2, pp. 150-166. (doi: 10.1111/dome.12219). Baert, Francis, Tiziana, Scaramagli, and Fredrik, Söderbaum, (2014). Intersecting Interregionalism: Regions, Global Governance and the EU. Dordrecht: Springer. Barbieri, Giovanni (2019), “Regionalism, globalism and complexity: a stimulus towards global IR”?, Third World Thematics: A TWQ Journal, Vol. 4, No. 6, pp. 424-441, (doi: 0.1080/23802014.2019.1685406). Barzegar, Kayhan. (2010). “Regionalism in Iran’s Foreign Policy”. Central Eurasia Studies, Vol. 3, No. 1, pp. 23-40. [in Persian] available at: https://jcep.ut.ac.ir/ article_21153.html?lang=en (Accessed on: 08/09/2022). Barzegar, Kayhan. (2019). “Iran’s Foreign Policy Strategy for Regional Balance of Power”. Strategic Studies Quarterly, Vol. 21, No. 82, pp. 185-186. [in Persian] available at: http://www.quarterly.risstudies.org/article_85233.html?lang=en (Accessed on: 08/09/2022). Barzegar, Kayhan (2003), “Twelve Years after the Disintegration of the Soviet Union,” Discourse: An Iranian Quarterly, Vol. 5, No. 1, pp. 13-28. available at: https://www.noormags.ir/view/en/articlepage/28812/5/text (Accessed on: 08/09/2022). Dehghani Firuzabadi, Seyyed Jalal. (2010). “Islamic Republic of Iran's Security Policy in South Caucasus”. Geopolitics Quarterly, Vol. 6, No. 17, pp. 208-239. (doi: 20.1001.1.17354331.1389.6.17.7.3). Fallahi, Ehsan., Omidi, Ali. (2018). “Iran's Foreign Policy in South Caucasus, Offensive or Defensive?” Central Eurasia Studies, Vol. 11, No. 2, pp. 417-433. (doi: 10.22059/JCEP.2019.231482.449701). Foreign Minister Amir Abdollahian (2022) Lecture at the first National Conference on Iran and Neighbors, Institute for Political and International Studies, 15 January. Available at: yun.ir/mzlfm7(Accessed on: 08/09/2022). [in Persian] Golmohammadi, Vali. (2019). “The Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran: Prospects for Change and Continuity”. All Azimuth: A Journal of Foreign Policy and Peace, Vol. 8, No. 1, pp. 93-102. (doi: 10.20991/allazimuth.459943). Hakim, Hamid., Jafari Valdani, Asghar. (2016). “Geopolitics Changes of Caucasus and its Effects on National Security of Islamic Republic of Iran”, Central Asia and The Caucasus Journal, Vol. 21, No. 91, 37-64. [in Persian] Available at: http://ca.ipisjournals.ir/article_22221.html?lang=en (Accessed on: 08/09/2022). Hoffmann, Andrea Ribeiro. (2016), “Inter-and Transregionalism.” In Oxford Handbook of Comparative Regionalism, edited by Tarnja. Börzel and Thomas. Risse, 600–620. Oxford: Oxford University Press. Hunter, Shireen (2010), Iran’s Foreign Policy in the Post-Soviet Era: Resisting the New International, Oxford Press. Iranpress (14/08/2020), “Iran-Azerbaijan Discuss Ways to Expand Economic Relations”, Available at: https://iranpress.com/iran-i148589 (Accessed on: 21/11/2020); Global Edge. Available at: https://www.globaledge.msu.edu/ countries/georgia/tradestats Isachenko, Daria, (2020), “Turkey–Russia Partnership in the War over Nagorno-Karabakh”, SWP, Comment 53, November. Available at: https://www.swp-berlin.org/10.18449/2020C53. Jansiz, Ahmad and Mohammad Reza Hojasteh (2015), “Conflicts in the Caucasus Region and its Effects on Regional Security Approach”, Journal of Politics and Law, Vol. 8, No. 1, pp. 83-93. [in Persian] (doi:10.5539/jpl.v8n1p83). Khamanei, Ali, (2020), Live National TV Broadcasting, December 23. Available at: https://farsi.khamenei.ir/others-note?id=46775(Accessed on: 08/09/2022). [in Persian]. Khamenei, Ali. (2011). Statements at Imam Ali Military University. Office for Preserving and Disseminating the Works of the Grand Ayatollah Khamenei, November 10. https://farsi.khame nei.ir/speec h-conte nt?id=17868. [in Persian]. Khamenei, Ali. (2017). Excerpts from statements in a group meeting of IRGC commanders after the Laylat al-Qadr missile operation. Office for Preserving and Disseminating the Works of the Grand Ayatollah Khamenei, July 5. http://farsi.khame nei.ir/speech-content?id=370. [in Persian]. Koolaee, Elahe. and Hafezian, Mohammad Hossein. (2010). “The Islamic Republic of Iran and the South Caucasus Republics”. Iranian Studies, Vol. 43, No. 3, pp. 391-409. (doi: 10.1080/00210861003693935). Koozegar Kalji, Vali (2020), “Eight Principles of Iran's Foreign Policy in the Nagorno-Karabakh Conflict”, Available at: www.iras.ir/fa/doc/note/409 (Accessed on: 05/07/2021) [in Persian]. Libman, Alexander. and Anastassia. V. Obydenkova. (2018), “Understanding Authoritarian Regionalism.” Journal of Democracy, Vol. 29, No. 4, pp. 151–165. (doi:10.1353/jod.2018.0070). Majidi, Mohammad Reza., Zahmatkesh, Hossein. (2013). “Grounds and Barriers of Islamic Republic of Iran's Interaction with its Neighbors in Southern Caucasia”. Islamic Revolution Research, Vol. 2, No. 5, pp. 125-142. [in Persian] Available at: https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?id=444643 (Accessed on: 08/09/2022). Mesbahi, Mohiaddin (2011). “Free and Confined: Iran and the International System”. Iranian Review of Foreign Affairs, Vol. 5 No.2, pp. 9-34. (doi: 20. 1001.1.20088221.2011.2.5.1.9). Moosavi shafaee, Masoud. (2017). “From Middle East Geopolitics towards Asian Geo economics”, Strategic Studies Quarterly, Vol. 19, No. 74, pp. 189-192. [in Persian] Available at: http://www.quarterly.risstudies.org/article_44238_ 9ba79f5338703e6dc95a87b0566d10da.pdf?lang=en (Accessed on: 08/09/2022). Mousavi Shafaee, Masoud, Golmohammadi, Vali. (2022). “The Regional-Supremacy Trap: Disorder in the Middle East”. Middle East Policy; Vol. 29, No. 1, pp. 61-73. (doi: 10.1111/mepo.12621). Paul, Amanda. (2015), “Iran’s Policy in the South Caucasus; between Pragmatism and Realpolitik”, the South Caucasus between Integration and Fragmentation European Policy Centre, Vol. 1, No. 3, pp. 50-66. Available at: https://www. europeansources.info/record/the-south-caucasus-between-integration-and-fragmentation/ (Accessed on: 08/09/2022). Ramezani, Rohullah. (2004), “Ideology and Pragmatism in Iran's Foreign Policy”, The Middle East Journal, Vol. 58, No. 4. pp. 550-553. Available at: https://www.jstor.org/stable/4330062 (Accessed on: 08/09/2022). Sanaei, Mehdi, Karami, Jahangir, (2021). “Iran’s Eastern Policy: Potential and Challenges”. Russia in Global Affairs, Vol. 19, No. 3, pp. 25-49. (doi: 10.31278/1810-6374-2021-19-3-25-49). Sariolghalam, Mahmood (2005), The Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran: A Theoretical Revision and the Coalition Paradigm. Tehran: Center for Strategic Research, CSR Press. [in Persian]. Söderbaum, Fredrik. (2016), Rethinking Regionalism. London: Red Globe Press. Stronski, Paul, (2021), “The Shifting Geography of the South Caucasus”, Carnegie Endowment for International Peace, 23 June. Available at: https://www. carnegieendowment.org/2021/06/23/shifting-geography-of-south-caucasus-pub-84814 (Accessed on: 08/09/2022). The Observatory of Economic Complexity (OEC), (2022), Trade between Iran and Turkey, Available at: https://www.oec.world/en/profile/bilateralcountry/irn/ partner/tur (Accessed on: 08/09/2022). Tishehyar, Mandana. Bahrami, Somayeh. (2018). Iran;s Pragmatic Foreign Policy toward South Caucasus in the Post-JCPOA Era. Central Eurasia Studies, Vol. 11, No. 1, pp. 23-38. (doi:10.22059/JCEP.2018.227961.449695). Vatanka, Alex (2022), “Iran, Turkey, and the future of the South Caucasus”, Middle East Institute, May 4. Available at: https://www.mei.edu/publications/iran-turkey-and-future-south-caucasus (Accessed on: 09/15/2022). Velayati, Ali Akbar (2020), “The Occupied Territories of Azerbaijan Must be Evacuated. The Solution to the Nagorno-Karabakh Conflict Is Not Military”, Available at: https://www.tasnimnews.com/fa/news/1399/07/15/2363855/ (Accessed on: 10/11/2020) [in Persian]. Zarif, Mohammad Javad (2020), “Iran's Plan for a Permanent Solution to the Nagorno-Karabakh Conflict will be Presented Soon”, available at: http://www. irna.ir/news/840907297 (Accessed on: 09/11/2020). [in Persian] | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,384 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 784 |