پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,098,829 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,396 |
دیدگاه صدرالمتألهین دربارۀ تجرد انسان در قوس نزول و آثار آن بر حیات دنیوی | ||
| فلسفه | ||
| دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 38، تیر 1401، صفحه 169-187 اصل مقاله (634.71 K) | ||
| نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2022.330722.1006649 | ||
| نویسندگان | ||
| نجیمه منصوری1؛ فروغ‌السادات رحیم‌پور* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری حکمت متعالیۀ دانشگاه اصفهان | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| وجود عوالمی قبل از دنیا و حضور انسان و کیفیت حیات وی در آنجا، محل اختلاف فیلسوفان است. در این مقاله با بررسی نظر ملاصدرا که از معتقدان به حضور انسان در چنین عوالمی است، نحوۀ وجود و تجرد نفس انسان در حیات پیشین و تأثیرات این حضور بر زندگی دنیایی او تبیین میشود. ملاصدرا با استناد به اصل تناظر قوس نزول و صعود و همچنین نظر به آیات و روایات، دو نوع وجود و تجرد برای انسان در قوس نزول بیان میکند که یکی، به‌صورت جمعی عقلی در عالم عقول و علم الهی، و دیگری جزئی مثالی است. حضور در عوالم پیشین، آثاری بر حیات دنیوی انسان دارد؛ از جمله اینکه فطرت توحیدی پدیدآمده در عالم عقلی به‌واسطۀ تجرد تام و حضور برتر معلول در علت فاعلی، سرمایهای برای وصول به سعادت است. همچنین پیمان اخذشده در حیات پیشین، برای عامۀ مردم از یک‌سو و برای خواص از سوی دیگر، لوازمی دارد که در صورت پایبندی به پیمان، بسترساز هدایت الهی خواهد شد. تفاوت انسانها در حیات پیشین که از تفاوت طینتها و جایگاه آنها به وجود آمده است، میتواند به‌عنوان یکی از عوامل تعیین رفتار و اهداف افراد در کنار سایر عوامل محیطی و ارادی مؤثر باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ملاصدرا؛ حیات پیشین؛ حیات جمعی عقلی؛ تجرد تام؛ عالم مثال | ||
| مراجع | ||
|
قرآن مجید.
ابن سینا (بی‌تا)، شرح اشارات و تنبیهات، ج3، شارح محقق طوسی، قم، نشر البلاغة.
ابن منظور، محمد (1300ق)، لسان العرب،ج 14، بیروت، دار صادر.
آشتیانی، جلال الدین (1381)، شرح بر زاد المسافر صدر الدین محمد بن ابراهیم شیرازى، قم، بوستان کتاب.
اشعری، ابوالحسن (1400ق)، مقالات الاسلامیین، بی‌جا، دارالنشر.
آملی، سیدحیدر (1422ق)، تفسیر المحیط الأعظم و البحر الخضم، ج 2 و 3، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
انیس، ابراهیم و همکاران (1408ق)، المعجم الوسیط، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
برقی، احمد بن محمد (1371ق)، المحاسن، ج 1، قم، دارالکتب الاسلامیه.
سبزواری، ملاهادی (1981)، الحاشیه علی الحکمة‌المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، ج 8 و 9، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
ـــــــــــــــ (1376)، رسائل حکیم سبزواری، تصحیح و مقدمۀ جلال‌الدین آشتیانی، تهران، اسوه.
سید مرتضی، علی بن الحسین (1418ق)، الامالی المرتضی، ج 1، قاهرة، دارالفکر العربی.
ـــــــــــــــ (1405ق)، رسائل الشریف المرتضی، ج 1، قم، دارالقرآن الکریم.
شیخ مفید (1372)، المسائل‌العکبریة، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
ـــــــــــــــ (1413ق)، اوائل المقالات، قم، الموتمر العالمی للشیخ المفید.
طبرسی، فضل بن حسن (1343)، تفسیر جوامع‌الجامع، ج 1، قم، حوزۀ علمیه قم.
طریحی، فخرالدین (1430ق)، معجم مجمع البحرین، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
طوسی، محمد بن حسن (بی‌تا)، التبیان فی تفسیرالقرآن، ج 5، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
فخر رازی (1407ق)، المطالب العالیه، قم، رضی.
مجلسی، محمد باقر (1403 ق)، بحارالانوار، ج 3 و 16، الطبعة الثانیة، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1368)، معارف قرآن، ج 1، قم، مؤسسۀ در راه حق.
ملاصدرا (1354)، مبدا و معاد، تهران، انجمن حکمت و فلسفۀ ایران.
ـــــــــــــــ (1360)، اسرار الایات، تحقیق محمد خواجوى، تهران، انجمن حکمت و فلسفۀ اسلامی.
ـــــــــــــــ (1361)، العرشیه، تهران، مولی.
ـــــــــــــــ (1363)، مفاتیح الغیب، تهران، وزارت فرهنگ و آموزش عالى.
ـــــــــــــــ (1366)، تفسیر القرآن‌الکریم، ج 1، 2، 4، 5، 6، چاپ دوم، قم، بیدار.
ـــــــــــــــ (1981)، الحکمة‌المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، ج 1، 2، 5، 6، 8 و 9، الطبعة الثالثة، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
ـــــــــــــــ (1381)، زاد المسافر (مندرج در شرح بر زاد المسافر صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازى)، تحقیق جلال الدین آشتیانى، قم، بوستان کتاب.
ـــــــــــــــ (1383)، شرح اصول الکافی ، ج 1 و 3، تهران، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگى.
ـــــــــــــــ (1387)، سه رسالۀ فلسفى، چاپ سوم، قم، دفتر تبلیغات اسلامى حوزۀ علمیه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 380 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 372 |
||