تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,989 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,555 |
حکمتِ صنعت؛ بررسی تأملات حکیم کشفی در فلسفۀ صنعت و فناوری | ||
فلسفه | ||
دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 38، تیر 1401، صفحه 77-94 اصل مقاله (643.37 K) | ||
نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2021.330973.1006650 | ||
نویسنده | ||
مسعود صادقی* | ||
استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه | ||
چکیده | ||
فلسفۀ صنعت یکی از ابعاد مهم در مباحث فلسفی و گرهگاههای علوم اقتصادی با مباحث فلسفی است. حکیم کشفی نیز یکی از فیلسوفانی است که تأمل در آثار وی و صورتبندی امروزین آن، میتواند به تبیین یک فلسفه یا بهتر است بگوییم حکمت صنعت جدید بینجامد. تعریف وی از صنعت هرگونه خلاقیت را دربرمیگیرد و از همینروی، خدا را صنعتگر برتر و کل هستی را کارخانۀ او میداند. تصویر کلی کشفی از نقش کار و صنعت در جهان، مبتنی بر تمثیل مهمانخانه است. او جهان را بهمثابۀ خانه و مهمانپذیری میبیند که مالک آن خداوند است. حتماً باید عدهای با کار خود به مهمانان فرصت دهند تا وارد ساحت عشقی الهی شوند. معنای کار و صنعت/ صنعتگر آرمانی از منظر کشفی، پرسش اصلی مقالۀ حاضر است که پاسخ به آن به تبیین وجوه الهیاتی صنعت و نظریۀ صنعت به مثابه خداشناسی میانجامد. در همین راستا، کار به جانشینی از خدا، انفاق به خود، و چشمداشت روزی از خدا، سه راهکار کشفی برای تحقق یک صنعت و صنعتگر توحیدی است. یافتههای مقاله، گویای آن است که نگرش اخلاقی کشفی اشتراکات بسیاری با برخی دغدغههای فیلسوفان منتقد سرمایهداری دارد؛ اما از آنها فراتر رفته و به صنعت بهمثابۀ نوعی خداشناسی عملی مینگرد. | ||
کلیدواژهها | ||
کشفی؛ فلسفۀ صنعت؛ فناوری؛ کار؛ حکمت | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
آریلی، دن (1398)، پاداش؛ منطق پنهانی که انگیزههای ما را شکل میدهد، ترجمۀ سیدامیرحسین میرابوطالبی، چاپ پنجم، تهران، ترجمان.
برنز، تونی، فیلیپ. جی کین و آلن دبلیو وود (1398)، مارکس و اخلاق؛ مقالههایی دربارۀ فلسفۀ اخلاق در اندیشۀ مارکس، گزینش و ترجمۀ پوریا گلشناس، تهران، ژرف.
رحیمی، غلامحسین (۱۳۹۶)، مفهوم صنعت و فناوری در منابع تمدن اسلامی، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
شوارتز، بری (1396)، چرا کار میکنیم؟، ترجمۀ سیدشمسالدین میرابوطالبی، تهران، ترجمان.
شهگلی، احمد، عسکر دیرباز و عبدالحسین خسروپناه (1396)، «مبانی فلسفی- حِکمی صنعت (با تأکید بر آرای فلاسفۀ اسلامی)»، آموزههای فلسفۀ اسلامی، شماره ۲۰. ۹۶-۶۹.
میرفندرسکی، میرزا ابوالقاسم (۱۳۱۷)، رسالۀ صناعیه، مقدمه، حواشی و تصحیح علیاکبر شهابی، تهران، فرهنگ خراسان.
قاسمی، سارا (بیتا)، «کشفی»، دانشنامۀ جهان اسلام، ج 1، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی.
کشفی، سیدجعفر (1375)، میزانالملوک و الطوائف صراطالمستقیم فی سلوکالخلائف، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیه و بوستان کتاب.
مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار الجامعة لدرر الاخبار الائمةالاطهارع، ج 24، بیروت، دار التعارف للمطبوعات.
هفرنان، مارگارت (1397)، مدیریت، فراسوی اعداد، ترجمۀ سیدامیرحسین میرابوطالبی، تهران، ترجمان.
Aurelius Antoninus, Marcus (1998), Thoughts of Marcus Aurelius Antoninus, Blackmask Online, http://www.blackmask.com.Baldry, C. et al. (2007), The meaning of work in the new economy, Basingstoke, Palgrave Macmillan.
Bertell, Ollman (1976), Alienation: Marx's Conception of Man in a Capitalist Society, Cambridge University.
Corey, Melinda (1995), The timeline book of scienc, The Stonesong Press, Inc.Luís M. Cabral B.(2000), Introduction to Industrial Organization, MIT PressMartin, C. et al (1996), “A framework for implementing and teaching the social and ethical impact of computing”, Education and Information Technologies, 1(2), 101-122.Mason,Herbert B. (2012), Encyclopaedia of Ships and Shipping, BOD.Moss, Roert (2011) Active Dreaming: Journeying Beyond Self-Limitation to a Life of Wild Freedom, New World Library.Smith, Adam (1981), An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations , edited by R. Campbell and A. Skinner, Indianapolis: Liberty Fund.Wrzesniewski, et al. (1997), ‘Jobs, careers, and callings: People's relations to their work”, Journal of research in personality, 31(1), 21-33. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 277 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 335 |