تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,557 |
تعداد مقالات | 70,764 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,769,878 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,971,850 |
سیمای ایرانشهر ساسانی در سدۀ چهارم میلادی در منابع رومی: تصویرسازیِ دوگانۀ مسیحی-پاگانی از شرق | ||
پژوهش در تاریخ | ||
دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 31، اسفند 1400، صفحه 27-60 اصل مقاله (557.31 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
بهرام روشن ضمیر* | ||
مؤسسه پژوهشهای عالی سوربن، پاریس | ||
چکیده | ||
سدۀ چهارم مسیحی، که با چرخش کنستانتینی و انقلابِ مذهبی آغاز شد، بیگمان یکی از مهمترین سدههای تاریخ است که منشاء تحولاتی بزرگ و ژرف در امپراتوری روم و به تبعِ آن، جهانِ مدیترانهای شد و همسایۀ خاوریِ روم یعنی ایرانِ ساسانی نیز به هیچ روی از این دگرگونیها برکنار نماند. به این ترتیب دورهای که در نیمسدۀ اخیر پژوهشگران آن را با برچسبِ جذاب و سازندۀ پسین باستان (Late Antiquity) شناسایی کردهاند، آغاز گشت. پئیدیای یونانی -که سپس پاگانیسم خوانده شد- با سرعت بیشتری جای خود را به فرهنگ و اندیشۀ شرقی (خاورنزدیکی داد) و تلاشِ نافرجامِ ژولیانِ مرتد برای نجاتِ جهانِ هیجانانگیزِ کلاسیک با شکست روبرو گشت. نه تنها ایرانشهر و ایرانشهریان در همۀ این رخدادهای مهم نقشآفرینی کردند، بلکه تأثیراتی جدی پذیرفتند. به گونهای که سدۀ سوم میلادی را باید دورۀ گذار در تاریخ ایران دانست. این دو مهم یعنی دگرگونی در جهانزیستِ مشاهدهگر (روم) و تحولات در درونِ سوژه (ایرانشهر) اهمیتِ بررسیِ موضوع سیمای ایرانشهر در منابعِ رومیِ این دوره را نمایان میکند. بر پایۀ این پژوهش در این دوره نگرشِ و دریافتِ رومیان از ایرانشهر به دو جناح کلاسیک-پاگانی کهن و کلیسایی-مسیحیِ نوین بخشبندی شد و پژوهشگر شکاف و تعارض فراوانی میانِ این دو جریانِ تاریخنگاری مشاهده میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
ایرانشهر؛ روم؛ ژولیان؛ اوزبیوس؛ آمیانوس مارکلینوس | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 164 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 408 |