سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,501
تعداد مشاهده مقاله124,102,172
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,208,680
عزیزی مهر, خیام. (1400). مسئلة اقتدار ارزش‌های اخلاقی در جامعة ایران: تنزل یا تداوم؟. , 12(2), 7-32. doi: 10.22059/ijsp.2022.87902
خیام عزیزی مهر. "مسئلة اقتدار ارزش‌های اخلاقی در جامعة ایران: تنزل یا تداوم؟". , 12, 2, 1400, 7-32. doi: 10.22059/ijsp.2022.87902
عزیزی مهر, خیام. (1400). 'مسئلة اقتدار ارزش‌های اخلاقی در جامعة ایران: تنزل یا تداوم؟', , 12(2), pp. 7-32. doi: 10.22059/ijsp.2022.87902
عزیزی مهر, خیام. مسئلة اقتدار ارزش‌های اخلاقی در جامعة ایران: تنزل یا تداوم؟. , 1400; 12(2): 7-32. doi: 10.22059/ijsp.2022.87902

مسئلة اقتدار ارزش‌های اخلاقی در جامعة ایران: تنزل یا تداوم؟

بررسی مسائل اجتماعی ایران
دوره 12، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 7-32    اصل مقاله (462.81 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijsp.2022.87902
نویسنده
خیام عزیزی مهر*
استادیار گروه توسعه و سیاستگذاری اجتماعی در دانشگاه تهران
چکیده
امروزه به ­کرات شاهد ادعای تضعیف ارزش­­های اخلاقی و از دست رفتن اقتدار آنها در جامعه هستیم؛ یافته­های پیمایش­های مختلف نیز در جهت تأیید این مدعا است. آیا واقعاً این اتفاق رخ داده و ارزش­های اخلاقی در جامعه تضعیف شده­اند؟ چنین مدعایی بر این پیش­فرض استوار است که اقتدار آنها در گذشته بیش از امروز بوده است. مقاله حاضر به بررسی این ادعا می­پردازد و بدین­ منظور از دو دسته داده استفاده می­کند: نخست، داده­های تاریخی که در سفرنامه­ها و کتاب­های تاریخ اجتماعی آمده و دوم یافته­های پیمایش­هایی است که در چند دهة اخیر انجام شده­اند. یافته­ها نشان می­دهند که ضعف اقتدار ارزش­های اخلاقی در ایران مسئله­ای خاص دورة کنونی نیست و دارای ریشه­های تاریخی است. مقاله دو دسته عوامل را در تضعیف ارزش­های اخلاقی و تشدید آنها مورد تأکید قرار داده است: نخست نظام­های حکم­رانی و نوع تعامل آن با جامعه؛ بدین معنا که نبود تعامل مناسب بین نظام حکم­رانی با جامعه و نیروهای اجتماعی، ارائه قرائتی سیاسی و ایدئولوژیک از اخلاق، بهره­گیری از قدرت در راستای منافع شخصی و گروهی، ضعف نهادهای اجتماعی سامان­بخش و فقدان توافق عام اجتماعی درباره ارزش­های اخلاقی سبب مخدوش شدن عدالت اجتماعی، سرکوب آزادی­های فردی، و تحمیل تعهدات شخصی بر افراد شده که پیامد گریزناپذیر آن ممانعت از تقویت ارزش­های اخلاقی در جامعه بوده است. دوم سرایت ارزش­های بازاری به حوزه­های اجتماعی و اخلاقی در دوره اخیر که عدم اقتدار ارزش­های اخلاقی را تشدید کرده است.
کلیدواژه‌ها
ارزش‌های اخلاقی؛ تعامل حاکمیت با جامعه؛ رفتار اجتماعی؛ انسجام اجتماعی؛ ارزش‌های بازاری
مراجع
  • احمدی علی­آبادی، کاوه (1386). زیباشناسی تطبیقی در خانواده­های ایرانی و غربی، سایت انجمن جامعه­شناسی ایران.
  • اسدی، علی (1356). گرایش­های فرهنگی و نگرش­های اجتماعی در ایران؛ گزارشی از یک نظرخواهی ملی در سال 1353، پژوهشکده علوم ارتباطی و توسعه ایران، تهران.
  • اسلیتر، دان و فران تونکیس (1394). جامعه بازار: بازار و نظریه اجتماعی مدرن، ترجمه حسین قاضیان، تهران، نشر نی.
  • امینی، سعیده (1385). بررسی عوامل مؤثر بر اخلاق با تأکید بر دگردوستی در بین شهروندان تهران، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.
  • ایسپا (1384). فرهنگ سیاسی ایرانیان، تهران، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران.
  • براون، ادوارد گرانویل (1384). یک سال در میان ایرانیان، ترجمه مانی صالحی علامه، تهران، نشر اختران.
  • جاویدی، مجتبی (1391). امنیت اخلاقی از دیدگاه رهبری: بررسی مفهوم، ابعاد و راهکارهای تحقق امنیت اخلاقی در جامعه، تهران، مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی.
  • جمال­زاده، محمد (1345). خلقیات ما ایرانیان، مجله مسائل ایران.
  • جوادی یگانه، محمدرضا و سیدضیاء هاشمی (1384). تعارض نفع فردی و نفع جمعی (دوراهی اجتماعی) و عوامل موثر بر آن، نامه علوم اجتماعی، 11(4 (پیاپی 26)، 141-174.
  • حاجیانی، ابراهیم (1393). جامعه­شناسی اخلاق (تحلیل وضعیت اخلاق اجتماعی در جامعه ایران)، تهران، انتشارات جامعه­شناسان.
  • حاجیانی، ابراهیم (1377). رضایت سیاسی در طبقه متوسط شهری، ایران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران.
  • خسروی، زهره و خسرو باقری (1387). راهنمای درونی کردن ارزش های اخلاقی از طریق برنامه درسی، مطالعات برنامه درسی، 3(8)، 81-105.
  • دفتر طرح­های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1379). موج اول، پیمایش ملی ارزش­ها نگرش­های ایرانیان، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، 1380.
  • دفتر طرح­های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1382). پیمایش ملی ارزش­ها و نگرش­های ایرانیان، موج دوم، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، 1382.
  • دفتر طرح­های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1394). پیمایش ملی ارزش­ها و نگرش­های ایرانیان، موج سوم، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، زمستان 1395.
  • دفتر طرح­های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مرکز ملی رصد اجتماعی وزارت کشور (1393). سنجش سرمایه اجتماعی کشور، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، زمستان 1395.
  • دفتر طرح­های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1395). گزارش وضعیت اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی جامعة ایران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، زمستان 1396.
  • دورکیم، امیل (1392). دربارة تقسیم کار اجتماعی، ترجمه باقر پرهام، تهران، نشر مرکز.
  • ربانی خوراسگانی و رسول و سیامک شهابی (1389). بررسی ارزش های اخلاقی جوانان شهری اصفهان، مطالعات و پژوهش های شهری منطقه­ای، 2(5)، 77-92.
  • راوندی، مرتضی (1371). تاریخ اجتماعی ایران، جلد ششم؛ مناظری از زندگی اجتماعی و خانواده در ایران، تهران، نشر نگاه.
  • روزنامه اطلاعات، شمارة 26، اسفند 1342.
  • سرنا، کارلا (1363). مردم و دیدنی­های ایران، ترجمه غلام­رضا سمیعی، تهران، نشر نو.
  • سریع­القلم، محمود (1386). فرهنگ سیاسی ایران، تهران، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  • سندل، مایکل (1393). عدالت؛ کار درست کدام است؟، ترجمه حسن افشار، تهران، نشر مرکز.
  • سندل، مایکل (1395). آنچه با پول نمی­توان خرید، ترجمه حسن افشار، تهران، نشر مرکز.
  • شاردن، ژان (1374). سفرنامه شاردن، ترجمه اقبال یغمایی، تهران، نشر توس.
  • طالبان، محمدرضا (1388). پیمایش ملی سنجش دینداری در ایران، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، گزارش طرح پژوهشی منتشر نشده.
  • فراستخواه، مقصود (1394). ما ایرانیان؛ زمینه­کاوری تاریخی و اجتماعی خلقیات ایرانیان، تهران، نشر نی.
  • قاضی­مرادی، حسن (1399). در پیرامون خودمداری ایرانیان، تهران، نشر اختران.
  • گل پرور، محسن، خیرالله حسین­زاده و اصغر آقایی (1389). بررسی اثرات رفتارهای غیراخلاقی مدیران در سازمان، اخلاق در علوم و فناوری، 5(4-3)، 15-24.
  • گوبینو، ژوزف کنت دو (1385). سه سال در ایران، ترجمه ذبیح­الله منصوری، تهران، نگارستان کتاب.
  • محسنی، منوچهر (1375). بررسی آگاهی و نگرش­ها و رفتارهای اجتماعی فرهنگی در ایران، معاونت پژوهشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • مشکور، محمدجواد (1345). اخلاق ایرانیان در پیش از اسلام، دو ماهنامه بررسی­های تاریخی، 5 و 6، 210-189.
  • موریه، جیمز جاستی نین (1387). سرگذشت حاجی بابای اصفهانی، ترجمه حبیب اصفهانی، تهران، نشر مرکز.
  • Gray, John (1995) Liberalism. Minneapolis: University of Minnesota Press,1995
  • Turner J.H. (2010) Natural Selection and the Evolution of Morality in Human Societies. In: Hitlin S., Vaisey S. (eds.) Handbook of the Sociology of Morality. Handbooks of Sociology and Social Research. Springer, New York, NY. https://doi.org/10.1007/978-1-4419-6896-8_7
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 517
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 495


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب