تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,495,983 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,757,953 |
ادراک کودک از عملکرد والدین خوب در تأمین نیازهای بنیادین روانشناختی | ||
فصلنامه پژوهشهای کاربردی روانشناختی | ||
مقاله 2، دوره 13، شماره 1، 1401، صفحه 21-41 اصل مقاله (1012.56 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/japr.2022.312067.643670 | ||
نویسندگان | ||
نیکو مستفیضی1؛ الهه حجازی* 2؛ سوگند قاسم زاده3 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه علوم تربیتی و مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
3استادیار گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
هدف پژوهش حاضر، شناسایی ادراک کودک از عملکرد والدین خوب در تأمین نیازهای بنیادین روانشناختی است. این مطالعه از نوع کاربردی و با روش پژوهش کیفی و استفاده از رویکرد پدیدارشناسی انجام شده است. براساس نمونهگیری هدفمند که در سال 1399-1398 انجام شد، 40 کودک (20 دختر و 20 پسر) 9 تا 12 ساله بهمنظور انجام مصاحبۀ نیمهساختاریافته و عمیق، در این پژوهش مشارکت کردند. سؤالات مصاحبه براساس نظریۀ خودتعیینگری (SDT) و، در 9 محور اصلی و در قالب 13 سؤال تدوین و اجرا شد. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادهها، از روش کلایزی استفاده شد. تحلیل دادهها به شناسایی 5 مضمون اصلی، 20 مضمون محوری و 144 مفهوم پایه منجر شد. مضامین اصلی بهترتیب، خودمختاری، تجربۀ شایستگی، پیوند، مشارکت، و نظمدهی بودند. نتایج نشان میدهد ادراک کودکان از والدین خوب، والدینی هستند که بتوانند به پنج نیاز روانشناختی خودمختاری، شایستگی، پیوند، مشارکت و نظمدهی توجه کند و تلاش میکنند در تعامل با کودک این نیازها را برطرف کنند. میتوان گفت میان نظریۀ خودتعیینگری و ادراک کودک از محیط تأمین نیازهای بنیادین، ارتباط وجود دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
ادراک کودک؛ عملکرد والدین؛ فرزندپروری؛ نیازهای بنیادین روانشناختی | ||
مراجع | ||
بازرگان، ع. (1396). مقدمهای بر روشهای تحقیق کیفی و آمیخته؛ رویکردهای متداول علوم رفتاری. تهران: نشر دیدار. بشارت، م.ع.، هوشمند، س. ن.، رضازاده، س. م.، و ا و غلامعلی لواسانی، م. (1394). پیشبینی رضایت زناشویی فرزندان بر اساس سبکهای فرزندپروری والدین. رویش روانشناسی. ۴(۳)، 60-51. دلاور، ع. (1389). روششناسی کیفی. راهبرد. 19(54)، 329-307. رحیمینژاد، ع.، و پاکنژاد، م.(1393) رابطۀ عملکرد خانواده و نیازهای روانشناختی با سلامت روان نوجوانان. خانوادهپژوهی، 10(37)، 111-99. رنجبر، ه.، حقدوست، ع. ا.، صلصالی، م.، خوشدل، ع.، سلیمانی، م. ع. و بهرامی، ن. (1391). نمونهگیری در پژوهشهای کیفی: راهنمایی برای شروع. سالنامۀ پژوهش علوم سلامت و نظامی. ۱۰(۳)، ۲۳۸-۲۵۰. ریو، م. ج (1391). انگیزش و هیجان. چاپ چهارم، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی. تهران: نشر ویرایش. ساداتی فیروزآبادی، س.، و ملتفت، ق. (1396). نقش واسطهای نیازهای روانشناختی پایه در ارتباط بین سبکهای والدگری و سلامت روان دانشآموزان تیزهوش. فصلنامه علمی- پژوهشی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت. 5(3)، 212-203. شکوهی یکتا، م.، اکبری زردخانه، س.، محمودی، م.، و علوی نژاد، ث. (1396). کاربرد برنامههای نوین فرزندپروری در فرایند ارتباط در خانواده. فصلنامۀ سلامت روان کودک. ۴(۱)، 45-35. صادقخانی، ا.، علیاکبری دهکردی، م.، و کاکوجویباری، ع. ا. (1391). مقایسة شیوههای فرزندپروری مادران دانش آموزان پسر 7 تا 9 سال دورة ابتدایی با اختلال لجبازی- نافرمانی و عادی در شهرستان ایلام. روانشناسی افراد استثنایی. 2(6)، 114-95. فیست، جی.، فیست، گ. جی.، و رابرتس، ت. آ. (1394). نظریههای شخصیت. ترجمۀ یحیی سیدمحمدی. روان: تهران. کاکابرایی، ک.، و مرادی، ع. (1396). آموزش حل مسئلۀ خانوادهمحور به والدین و تأثیر آن بر ادراک کودک از والدین. فرهنگ مشاوره و رواندرمانی. 8(29)، 185-165. لوییس، ج. ف.، و لوییس، م. ک. (1396). فرزندپروری باکفایت (با رویکرد طرحوارهدرمانی). چاپ اول. ترجمۀ سید مهدی موسوی موحد. تهران. نشر ارجمند. مشتاقی، م.، علامه، س.ف.، و آقایی، ا. (1391). مقایسۀ مفهوم کودک و نیازهای کودک از دیدگاه کودکان و والدین شهر اصفهان. تفکر و کودک. 2(4)، 78-59. نصیرزاده، ر.، و زالپور، خ. (1390). تأثیر تجربۀ فقدان بر ادراک کودک از والدین و خداوند. فصلنامۀ خانوادهپژوهی. 7(26)، 173-161. یانگ، ج.، و کلوسکو، ژ. (1397). زندگی خود را دوباره بیافرینید. ترجمۀ حسن حمیدپور، الناز پیرمرادی و ناهید گلیزاده. تهران: ارجمند. References Baumrind, D. (1991). The influence of parenting style on adolescent competence and substance use. The Journal of Early Adolescence, 11(1), 56-95. Crockett, L. J., Brown, J., Russell, S. T., & Shen, Y. L. (2007). The meaning of good parent–child relationships for Mexican American adolescents. Journal of Research on Adolescence, 17(4), 639-668. Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The" what" and" why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268. Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2008). Self-determination theory: A macrotheory of human motivation, development, and health. Canadian Psychology/Psychologie Canadienne, 49(3), 182- 185. Dempster, R., Wildman, B. G., & Langkamp, D. (2006). Pediatrician Identification of Psychosocial Problems: Role of Child Behavior, Parent Affect, Parenting Behavior, Parenting Satisfaction And Efficacy. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 27(5), 428- 435. Dickie, J. R., Ajega, L. V., Kobylak, J. R., & Nixon, K. M. (2006). Mother, father, and self: Sources of young adults' God concepts. Journal for the Scientific Study of Religion, 45(1), 57-71. Erikson, E. H. (1963). Childhood and Society. New York: W. W. Norton & Company. (Original work published 1950). Forgan, J., & Richey, M. A. (2015). The impulsive, disorganized child: solutions for parenting kids with executive functioning difficulties. Sourcebooks, Inc.. Forgan, J.W., & Richey, M.A. (2015). The Impulsive, Disorganized Child: Solutions for Parenting Kids with Executive Functioning Difficulties (1st ed.). New York: Routledge. Fromm, E., (1950), Psychoanalysis and Religion, New Haven, Yale University Press. Grolnick, W. S., Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1997). Internalization within the family: The self-determination theory perspective. Parenting and Children’s Internalization of Values: A Handbook of Contemporary Theory, 135-161. Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1994). Competing paradigms in qualitative research. Handbook of Qualitative Research, 2(163), 105 -118 Johnston, D. D., & Swanson, D. H. (2006). Constructing the “good mother”: The experience of mothering ideologies by work status. Sex Roles, 54(7-8), 509-519. Korelitz, K. E., & Garber, J. (2016). Congruence of parents’ and children’s perceptions of parenting: A meta-analysis. Journal of Youth and Adolescence, 45(10), 1973-1995. Maslow, A. H. (1943). A preface to motivation theory, Psychosomatic Med, 5, 85-92. Morman, M. T., & Floyd, K. (2006). Good Fathering: Father and Son Perceptions of What It Means to Be a Good Father. Fathering. A Journal of Theory, Research & Practice about Men as Fathers, 4(2), 113-136. Murray, H. A. (1938) Explorations in personality. New York: Oxford Univer. Press. Murray, F., & Hwang, S. H. (2015). Perceived father roles of married African American men: A phenomenological study. The Qualitative Report, 20(8), 1185-1204. Pedersen, D. E. (2012). The good mother, the good father, and the good parent: Gendered definitions of parenting. Journal of Feminist Family Therapy, 24(3), 230-246. Rodrigo M.J., Byrne S., Rodríguez B. (2014) Parenting Styles and Child Well-Being. In: Ben-Arieh A., Casas F., Frønes I., Korbin J. (eds) Handbook of Child Well-Being. Springer, Dordrecht. Ryan, R. M., Huta, V., & Deci, E. L. (2008). Living well: A self-determination theory perspective on eudaimonia. Journal of Happiness Studies, 9(1), 139-170 Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2017). Self-determination theory: Basic psychological needs in motivation, development, and wellness. New York: Guilford Publications. Ryan, R. M., & Lynch, J. H. (1989). Emotional autonomy versus detachment: Revisiting the vicissitudes of adolescence and young adulthood. Child Development, 60(2), 340-356. Önder, A., & Gülay, H. (2009). Reliability and validity of parenting styles & dimensions questionnaire. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 508-514. Putnick, D. L., Bornstein, M. H., Hendricks, C., Painter, K. M., Suwalsky, J. T., & Collins, W. A. (2008). Parenting stress, perceived parenting behaviors, and adolescent self-concept in European American families. Journal of Family Psychology, 22(5), 752-762. Sanson, A., & Wise, S. (2001). Children and Parenting: The Past Hundred Years. Family Matters, 60(60), 36-45. Schuman, S. L., Graef, D. M., Janicke, D. M., Gray, W. N., & Hommel, K. A. (2013). An exploration of family problem-solving and affective involvement as moderators between disease severity and depressive symptoms in adolescents with inflammatory bowel disease. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 20(4), 488-496. Sanders, M. R., & Turner, K. M. (2018). The importance of parenting in influencing the lives of children. In Handbook of Parenting and Child Development across the Lifespan (pp. 3-26). Springer, Cham. Vansteenkiste, M., Ryan, R. M., & Soenens, B. (2020). Basic psychological need theory: Advancements, critical themes, and future directions. Motivation and Emotion, 44(1), 1-31. Yahav, R. (2007). The relationship between children’s and adolescents’ perceptions of parenting style and internal and external symptoms. Child: Care, Health and Development, 33(4), 460-471. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 954 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 703 |