تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,116,662 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,221,386 |
مواجهۀ ایرانیان با فناوریهای نوین در آمریکا و نتایج آن براساس اسناد منتشر نشده و مطبوعات عصر قاجاریه (مطالعۀ موردی تلگراف و تلفن). | ||
تاریخ علم | ||
مقاله 3، دوره 19، شماره 2 - شماره پیاپی 31، بهمن 1400، صفحه 329-353 اصل مقاله (567.31 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jihs.2022.338467.371668 | ||
نویسنده | ||
فرشته جهانی* | ||
دکتری تخصصی تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه پیام نور تهران | ||
چکیده | ||
ایرانیان در دورۀ قاجاریه با مدنیت و فرهنگ غرب آشنا شدند. در این دوره آمریکا توانسته بود به پیشرفتهای عظیمی بهویژه در عرصه فناوری ارتباطات دست پیدا کند و موجب حیرت جهانیان بهویژه ایرانیان گردد. به همین دلیل متفکران ایرانی به واکاوی اختراعات آمریکاییها در عرصۀ فناوریهایی همچون تلگراف و تلفن و چگونگی توسعه آنها برآمدند. افزایش اطلاعات و آگاهی از دستاوردهای متحیرکنندۀ آمریکاییان و مقایسۀ ناخودآگاه میان اوضاع ایران و این کشور پرسشهای متعددی را در بارۀ علل و اسباب فاصلۀ میان این دو کشور در فناوری به وجود آورد. در پژوهش حاضر سعی شده است که با رویکردی تاریخی و با تکیه بر مطبوعات و اسناد منتشر نشده، چگونگی مواجهۀ ترقیخواهان با فناوریهای نوین آمریکا همچون تلگراف و تلفن بررسی گردد و سپس به این پرسش پاسخ داده شود که آیا آگاهی ایرانیان از دستاوردهای ارتباطی آمریکا نتایجی را به دنبال داشت یا خیر؟ براساس یافتههای تحقیق این فرضیه مطرح شد که روشنفکران بهویژه از دورۀ ناصری بیشترین اطلاعات را در خصوص تغییر و تحولات آمریکا در عرصۀ ارتباطات بازتاب دادهاند و ایدۀ بهرهمندی از این پیشرفتها را پیشنهاد کردند. به دنبال این گزارشها نمایندگان سیاسی ایران در واشنگتن و مقامات دولتی از یک طرف در تکاپو برای حضور در کنفرانسهای آمریکاییها در عرصۀ تکنولوژی و استخدام مستشار تلگراف از این کشور برآمدند و از طرف دیگر به منظور فراگیری دستاوردهای آمریکا در عرصۀ تلگراف و تلفن از طریق الگوبرداری، انعقاد قرارداد و اعزام محصلین به این کشور گامهای مهمی برداشتند. | ||
کلیدواژهها | ||
آمریکا؛ ارتباطات؛ دورۀ قاجاریه؛ تلگراف؛ تلفن؛ مستشار | ||
مراجع | ||
آدمیت، فریدون. (1348ش). امیرکبیر و ایران. تهران: خوارزمی.
آرشیو سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران )ساکما(. 5423/293. 38587/297
آرشیو اسناد و مدارک دیپلماسی وزارت امور خارجه )استادوخ(: سال 1320ق. کارتن 10. پوشه ½؛ 1321ق. ک11. پ5؛ 1325ق. ک19. پ15؛ 1328ق.ک20. پ 3؛ 1329ق. ک20. پ1؛ 1329. ک36. پ14؛ 1330ق. ک41. پ22؛ 1333ق. ک21. پ1؛ 1333ق. ک35. پ9؛ 1338ق. ک59. پ14؛ 1339ق. ک22. پ1؛ 1339ق، ک30، پ10؛ 1339ق. ک41. پ22؛ 1301ش. ک23، پ1.
اکبری، محمد علی. (1393ش). چالش های عصر مدرن در ایران عهد قاجار. تهران: انتشارات ایران.
ایرانیان از نگاه آمریکاییان.ایران عهد قاجاردر روزنامههایآمریکا. (1397ش). ترجمۀ علیرضا ساعتچیان. تهران: پارسه.
بهنام، جمشید. (1375ش). ایرانیان و اندیشه تجدد. تهران: نشر فرزان
پژمان بختیاری. حسین. (1326ش). تاریخ پست و تلگراف و تلفن. تهران: کتابفروشی علمی.
روسو. پییر. (1341ش). تاریخ صنایع و اختراعات. ترجمۀ حسن صفاری. تهران: امیرکبیر.
سعیدیان. عبدالحسین. (1378ش). دائرةالمعارف نو. تهران: انتشارات علم و زندگی.
رحمانیان. داریوش. (1395ش). ایران بین دو کودتا (تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران از انقراض قاجاریه تا کودتای 28 مرداد). تهران: انتشارات سمت.
روزنامۀ اختر. 1308ق. ش5؛ 1313ق. ش2.
روزنامۀ اطلاع. 1306ق. ش15؛ 1306ق. ش220؛ 1310ق. ش313.
روزنامۀ ایران. 1294ق. ش322.
روزنامۀ تربیت. 1321ق. ش274؛ 1321ق. ش287؛ 1322ق. ش353.
روزنامۀ چهره نما. 1328ق. ش19؛ 1330ق. ش11؛ 1330ق. ش13.
روزنامۀ حبلالمتین. 1319ق. ش14؛ 1326ق. ش2.
روزنامۀ حکمت. 1316ق. ش256؛ 1317ق. ش14؛ 1323ق. ش841؛ 1323ق. ش858.
روزنامۀ مجلس. 1329ق. ش47.
روزنامۀ وقایع اتفاقیه. 1271ق.ش231؛ 1275ق. ش415؛ 1274ق. ش379.
ژان داود، موسی. (بیتا). نسخۀ خطی تاریخ جهان نما و جغرافی، ترجمۀ محمد حسین حسینی فراهانی. بیجا.
کسروی. احمد. (1387ش). تاریخ مشروطه ایران. تهران: انتشارات نگاه.
مجلۀ ایرانشهر. 1342ق. ش18؛ 1342ق. ش7.
محبوبی اردکانی. حسین. (1368ش). تاریخ مؤسسات تمدنی جدید در ایران. 3جلد. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
محمود. محمود. (1344ش). تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس در قرن نوزدهم. 3جلد. تهران: انتشارات اقبال. چاپ سوم.
مصاحب. غلامحسین. (1383ش). دایرةالمعارف فارسی. تهران: امیرکبیر. چاپ چهارم.
معتمدنژاد. کاظم. (1387ش). تکنولوژیهای نوین ارتباطی، از تلگراف و تلفن تا بیسیم و رادیو. تهران: مرکز پژوهشهای ارتباطات.
معتمدی. اسفندیار. (1376ش). وزارت پست و تلگراف و تلفن، دیروز، امروز، فردا. تهران: طرح گسترش فرهنگ ارتباطات.
یادداشتهای روزانه ناصرالدین شاه (1300-1313ق). (1378ش). به کوشش پرویز بدیعی. تهران: سازمان اسناد ملی ایران، پژوهشکده اسناد. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 421 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 313 |