پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,949,550 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,622,234 |
بررسی و نقد اختلاف اشاعره با معتزله قدیم و جدید و امامیه در رابطه با حُسن و قبح عقلی و ثمره‌ی اصولی آن | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| دوره 54، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 298-287 اصل مقاله (214.42 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2022.330771.669227 | ||
| نویسندگان | ||
| امیر صادق تبریزی* 1؛ جلال جلالی زاده2؛ مصطفی ذوالفقار طلب3 | ||
| 1دانشجوی دکتری فقه شافعی دانشگاه تهران | ||
| 2استادیار گروه فقه شافعی دانشگاه تهران | ||
| 3استادیار گروه فقه شافعی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| موضوع تحقیق در این نوشتار این است که آیا عقل می‌تواند مستقلاً بدون استعانت از شرع، حسن و قبح اعمال را تشخیص دهد به این گونه که مناط تکلیف قرار گیرد؟ متقدمین اشاعره بر این باورند که عقل در شناخت احکام نیازمند تعالیم انبیا می‌باشد و مرجع حُسن و قبح صرفاً شرعی است. اما از نظر معتزله نخستین حجت در درک حسن و قبح، عقل است.از نظر امامیه حُسن و قبح عقلی است. اما عقل، بی‌نیاز از شرع نمی‌باشد. نو معتزلیان در اوایل قرن بیستم در صدد برآمدند تا با اتکای به عقل و تفسیری نو از مفاهیم قرآنی، اسلام را هماهنگ با مؤلفه‌های مدرنیته نشان دهند. در این مقاله تلاش شده تا تبیین شود که عقل اولاً: در تعیین حسن و قبح اعمال نمی‌تواند از شرع بی‌نیاز باشد. ثانیاً: در صورت بروز تعارض، نص شارع مقدم می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اشاعره؛ امامیه؛ حُسن؛ قبح؛ معتزله | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Critical Study of the Differences between the Ash‘arites and the Old and New Mu‘tazilites and the Imamiyeh in Relation to the Intellectual Virtue and Indecency and its Principled Jurisprudential Result | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Amir Sadeqtabrizi1؛ jalal jalalizadeh2؛ mostafa zolfaghar talab3 | ||
| 1Ph.D. Student in Shafi'i Jurisprudence, University of Tehran. | ||
| 2Assistant professor University of Tehran. | ||
| 3Assistant professor University of Tehran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The subject of research in this article is whether the intellect can independently recognize the virtue and indecency of deeds without the help of the Sharī‘a, so that it can be assigned? The early Ash‘arites believe that the intellect needs the teachings of the prophets in knowing the rules, and that Sharī‘a is the only the source of virtue and indecency. But according to the Mu‘tazilites, the first argument in understanding virtue and indecency is the intellect. According to the Imamiyeh, virtue and indecency are intellectual but intellect is not needless of the Sharī‘a and the new Mu‘tazilites in the early twentieth century sought to portray Islam in harmony with the elements of modernity with a new interpretation of Qur’anic concepts. In this article, it is attempted to explain that firstly, the intellect does not need the Sharī‘a in determining the virtue and indecency of deeds. Secondly, in case of contradiction, the legislator’s designation is prior to intellect. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ash‘arites, Imamiyeh, virtue, indecency, Mu‘tazilites | ||
| مراجع | ||
|
[1]. آمِدی، علی بن محمد ( 1412ق). ألإحکام فی اصول الأحکام، تعلیق:عبدالرزاق عفیفی، چاپ دوم، بیروت، مکتب الاسلامی.
[2] . ابوزهره، محمد،(1377ق). اصول الفقه، قاهره، دار الفکر العربی.
[3] . احمد امین، (2012م). ضحی الاسلام، قاهره، مؤسسه هنداوی.
[4] . جُوینی، ابوالمعالی عبدالملک بن عبدالله بن یوسف،( ؟ ). التلخیص فی اصول الفقه، دار البشائر، نرم افزار مکتبة الشاملة.
[5] . حلِّی،حسن بن یوسف،(1407ق). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تعلیقات: حسن زاده آملی، ایران، مؤسسة النشر الاسلامی.
[6] . خامنه ای،سید علی،(1385ش). شعاعی از نیّر اعظم، چاپ اول، تهران، انتشارات سروش.
[7] . خرمدل، مصطفی،(1374ش). تفسیر نور، چاپ دوم، تهران، نشر احسان.
[8] . خطاف،حسن،(2105م). ماهیه العقل الاعتزالی،نشریه دانشگاه أرتوکلو ماردین، ص115-146،
[9]. داغستانی، ابوالوفاء مرتضی علی بن محمد المحمدی، (1426ق). البدرالطالع فی حل جمع الجوامع، چاپ اول، دمشق، مؤسسة الرسالة ناشرون.
[10] . زرکشی، بدرالدین محمد بن بهادر، (؟). البحر المحیط فی اصول الفقه، قاهره، نرم افزار مکتبة الشاملة.
[11]. سبحانی، جعفر، (؟). العقیده الاسلامیه علی ضوء المدرسه اهل البیت، مؤسسه امام کاظم (علیه‌السلام) مکتبه الشامله.
[12]. شهرستانی، عبدالکریم، (1968م). الملل و النحل، تحقیق: عبدالعزیز محمد الوکیل، قاهره، مؤسسة الحلبی و شرکاء.
[13] . شهلوب، فؤاد بن عبدالله العزیز،( ؟ ). المشابهه بین المعتزله الاوائل و المعتزله الجدد.
[14]. ضویحی، علی بن سعد بن صالح،(1427ق). العقل عند الاصولیین، مجله‌ی دانشگاه ام‌القری، مکه‌ی مکرمه.
[15]. طباطبایی، محمدحسین، (؟). الشیعه فی الاسلام، مترجم:جعفر بهاءالدین، چاپ هفتم، ایران، بنیاد بعثت.
[16]. طباطبایی، محمدحسین، (؟). تفسیر المیزان، مترجم: سیدمحمدباقر موسوی. ایران، مکتبه الشامله.
[17]. عُروسی، محمدعبدالقادر، (؟). المسائل المشترکة بین اصول الفقه و اصول الدین، مکتبة الرشد.
[18]. غروی، سعیده، (1387ش). معرفی معتزلیان معاصر، مجله شکوه النور، ایران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[19]. غزالی، ابوحامد محمد بن محمد، (1400ق). المنخول من تعلیقات الاصول، تحقیق: محمد حسن هیتو، چاپ دوم،دمشق، دار الفکر.
[20] . غزالی، ابوحامد محمد بن محمد، (1423ق). الاقتصاد فی الاعتقاد، تحقیق: انصاف رمضان، چاپ اول، بیروت، ابن القتیبة للطباعة و النشر و التوزیع.
[21] . فاخوری،حنا و خلیل الجر، (1354ش). تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، مترجم: عبدالمحمد آیتی، چاپ اول. ایران، انتشارات زمان.
[22] . قاضی عبدالجبار،ابن احمد همدانی، (1416ق). شرح الاصول الخمسة، تحقیق: عبدالکریم عثمان، چاپ سوم، قاهره، مکتبة وهبة.
[23] . قاضی، عبدالجبار بن احمد همدانی، (1385ق). المغنی، قاهره، الدار المصریه للتألیف و الترجمه.
[24] . قاضی،عبدالجبار بن احمد همدانی، (؟). المحیط بالتکلیف، تحقیق: عمر السید عزمی، قاهره،الدار المصریه للتألیف و الترجمه.
[25]. گرجی، ابوالقاسم، (1369ش). مقالات حقوقی، انتشارات دانشگاه تهران.
[26]. گُلی، جواد، و یوسفیان، حسن، (1389ش). جریان شناسی نو معتزله، نشریه معرفت کلامی، شماره سوم، از 115-142.
[27] . مانع، ابن حامد الجهنی و...،(1426ق). الموسوعة المیسرة فی الادیان و المذاهب و الاحزاب المعاصرة،چاپ پنجم، ریاض،دار الندوه العلمیه.
[28] . محمدی، ابوالحسن، (1370ش). مبانی استنباط حقوق اسلامی، انتشارات دانشگاه تهران.
[29] . مسالتی، عبدالحمید، (2018م). النص بین القراءة الحرفیة و القراءة التأویلیة عند علماء الکلام، مجله علوم اجتماعی، الجزائر،مجلد 15، شماره 28، ص 325-341.
[30] . معروف الحسنی، هاشم، (1394ش). شیعه در برابر معتزله و اشاعره، مترجم: محمد صادق عارف، ایران،انتشارات آستان قدس رضوی.
[31] . منصورزاده، محمدباقر، و زهرا مسعود، (1396ش). بررسی مبانی اندیشه‌های سیاسی در میان معتزلیان، فصلنامه سیاست، سال چهارم، شماره سیردهم، از 37-49.
[32] . یاسر احمد، عبدالله، و صفوان، تاج الدین علی، (1434ق) العقل عند المتکلمین، مجله دانشکده‌ی علوم اسلامی، موصل، مجلد هفتم، شماره 2/14. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 477 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 282 |
||