تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,032 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,502,237 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,766,225 |
بررسی و تحلیل سازمان فضایی منطقه کلانشهری تهران با استفاده از جریان فضایی جمعیتی | ||
نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی | ||
دوره 26، شماره 4، اسفند 1400، صفحه 27-37 اصل مقاله (2.55 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfaup.2022.319865.672599 | ||
نویسندگان | ||
رضا خیرالدین* 1؛ علیرضا صلاحی مقدم2؛ فاطمه طاهری3 | ||
1دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، ایران، تهران | ||
2مدرس گروه شهرسازی دانشگاه فردوسی مشهد و دکتری شهرسازی از دانشگاه نیوسات ولز استرالیا | ||
3کارشناس ارشد شهرسازی برنامهریزی منطقهای، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
در ادبیات نوین برنامهریزی منطقهای الگوی سازمان فضایی مناطق هرچه بیشتر تحت تأثیر تعاملات میان سکونتگاههاست، این امر باعث شکلگیری پیوندهایی میان کانونها میشود و در صورت هدایت صحیح روند سازمانیابی فضا میتواند به یکپارچگی فضایی-عملکردی منطقه بیانجامد. براساس مستندات طرحهای فرادست نیروهای مرکز گرا به سمت کلانشهر تهران، سیل عظیم نیروهای کار و جریان افراد با هدف برخورداری از خدمات و تسهیلات برتر متمرکز شده در تهران، سازمان فضایی نامتعادلی را تداعی مینماید. این پژوهش با بهرهگیری از روش بررسی و تحلیل جریان سفرها (تعداد مسافران جابه جاشده بین شهرهای منطقه کلانشهری تهران)، الگوی حاکم بر سازمان فضایی منطقه کلانشهری تهران بازشناسی و روند تحولات آن بررسی شود. نتایج نشان می دهد به موازات کاهش سهم تمرکز جریان سفرها از کلانشهر تهران، نقش شهرهای پیرامونی در نظام اسکان و فعالیت در منطقه افزایش یافته و الگوی سازمان فضایی منطقه کلانشهری تهران در طی دوره مورد بررسی (1375-1390) از یک الگوی متمرکز با تسلط شهر تهران به تدریج به یک حوزه گسترده با مراکز جمعیتی و عملکردی متعدد تکوین یافته است. تحلیلهای شبکه جریان سفرها گرایش به سوی الگوی متعادلتر در پراکنش فعالیتها در منطقه و افزایش مراکز سطح دو را بیان میکنند. | ||
کلیدواژهها | ||
شبکه شهری؛ سازمان فضایی؛ جریان افراد؛ تحلیل شبکه؛ منطقه کلانشهری تهران | ||
مراجع | ||
باستانی، سوسن و رئیسی، مهین. (1390) روش تحلیل شبکه: استفاده از رویکرد شبکه های کل در مطالعة اجتماعات متن باز، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره پنجم، شماره 2، صص 32-59.
تقی زاده، فاطمه. (1383) نقش بازارهای محلی در پیوندهای روستایی- شهری با تاکید بر تعادل های منطقه ای، رساله دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی.
توکلی، مرتضی، ابراهیمی، آرام، حمیدی تهرانی، سمیرا. (1396) تحلیل الگوی منطقه بندی آمایش سرزمین در ایران از پسا مشروطه تا به حال، مجله برنامهریزی آمایش فضا، دانشگاه تربیت مدرس، دوره بیست و دوم، شماره 1، صص 143-179
حکمت نیا، حسن و موسوی، میر نجف. (1385) کاربرد مدل در جغرافیا با تاکید بر برنامه ریزی شهری و ناحیه ای(چاپ اول)، تهران: انتشارات علم نوین.
حسینی علی، پور احمد احمد، زیاری کرامت اله، (1397)، تحلیل ساختار فضایی شهری با تاکید بر بعد جمعیتی رویکرد ریخت شناسی شهر چند هسته ای. مطالعه موردی: شهر تهران، نشریه آمایش جغرافیایی فضا، سال 8، شماره 30، صص: 19-38.
خیرالدین، رضا، حکیمزاده، وحید(1395)، کاربست الگوی یکپارچگی نظام اسکان و اشتغال در ارزیابی تعادل فضایی هستههای جدید شهری(مطالعه موردی : شهر جدید پردیس در کلانشهر تهران)، مجله علمی-پژوهشی برنامهریزی و آمایش فضا، دانشگاه تربیت مدرس، شماره 3، پاییز 95، صص: 105-129.
خیرالدین رضا، پیروزی رضا(1393)، گونهشناسی جدید در تکوین پراکنشهای فضایی مناطق کلانشهری(نمونه مطالعه: رشد متاستاتیک در محور شرق منطقه کلانشهری تهران)، نشریه علمی-پژوهشی مدیریت شهری و روستایی، سال سیزدهم شماره 35، ، تابستان 1393، صص: 254-229.
Bastani, Sosan and Raisi, Mahin. (2012).» Network Analysis Method: Using Total Networks Approach in Open Source Community Studies«, Journal of Iranian Social Studies, vol.5, No. 4, pp. 32-59, In Persian. Batten, D. F. (1995).»Network Cities: Creative Urban Agglomerations for the 21st Century«, Urban Studies, vol. 32, pp. 313–327. Burgalassi, D. (2010).»Defining and Measuring Polycentric Regions. The Case of Tuscany«, Munich Personal RePEc Archive, Discussion Paper No. 101. Burger, M. J., van der Knaap, B. & Wall, R. S. (2014).» Polycentricity and the multiplexity of urban networks«, European Planning Studies, Vol. 22, Issue 4, pp. 816-840. Camagni, R. and Salone, C. (1993).» Network Urban Structures in Northern Italy: Elements for a Theoretical Framework«, Urban Studies, Vol. 30, pp. 1053-1064 Capello, R. (2000).» The City Network Paradigm: Measuring Urban Network Externalities«, Urban Studies, Vol. 37, No. 11, pp. 1925-1945 Douglass, M. (1998).» A Regional Network Strategy for Reciprocal Rural-Urban Linkages: An Agenda for Policy Research with Reference to Indonesia«, Third World Planning Review, vol. 20, pp. 1–33. Hanneman, R. A., & Riddle, M. (2005) Introduction to social network methods. Riverside, California: University of California Hekmatnia, Hassan and Mousavi, Mir Najaf. (2007). »Model application in geography with emphasis on urban and regional planning«, Modern Science Publications, In Persian. Kheyroddin, R. et All. (2017), Metastatic Spread of Luxury Holiday Homes In Rural Areas: A New Type of Spatial: Development In Tehran Metropolitan Areas: A Study Of Damavand County, Iran, Journal of Architectural and Planning Research (JAPR), 34(1):71-88 Kheyroddin, R. Naderi, M. (2016), Success and Failure in Metropolitan Regions Organization Comparative comparison of east pivot of metropolis Tehran and east pivot of metropolis Paris, Bagh-e-Nazar, The Scientific Journal of NAZAR Research Center (NRC) for Urbanism, Architecture and Art, V 12, No. 37. P: 17-30. Kheyroddin, R. Ghaderi A. (2019), New towns as deconcentration or another concentration in the metropolis: evidence from Parand New Town in the Tehran Metropolitan Area, International Journal of Urban Sciences, Volume 24, Issue: 1, 2020 - Pages 69-87. Limtanakool, N., Schwanen, T., & Dijst, M. (2009) ».Developments in the Dutch Urban System on the Basis of Flows«, Regional Studies, Vol. 43, No. 2, pp. 179-196. Meijers, E. (2003).» From Hierarchy to Network«, Paper prepared for the16th European Advanced Studies Institute in Regional Science organized by the European Regional Science Association. Meijers, E. (2007).» From Central Place to Network Model: Theory and Evidence of Paradigm Change«, Economic and Social Geography, Vol. 98, No. 2, pp. 245-259. Neal, Z. P. (2010).» From Central Places to Network Bases: A Transition in the U.S. Urban Hierarchy«, City and Community, 1900_2000. Nooy, w. Mrvr, A, Batagelj, V. (2006). Exploratory Network Analysis with Pajek, Cambridge University Pres,7-35, pp. 173-250. Taghizadeh, Fatemeh. (2006). The Role of Local Markets in Rural-Urban Links with Emphasis on Regional Balances. Ph.D. Thesis, Shahid Beheshti University, Iran, In Persian Tavakoli, M, Ebrahimi A, Hamidi Tehrani S. (2018).»Analysis of Iran spatial planning zoning pattern from post-Constitutional Revolution till present«. Journal of Spatial Planning (MJSP), vol.22 , No.1, pp.85-123, In Persian. Taylor, P., Hoyler, M., & Verbruggen, R. (2010).»External Urban Relational Process: Introducing Central Flow Theory to Complement Central Place Theory«, Routledge, Ed, Urban Studies, vol. 47, No.13, pp. 2803-2818. Van Der Knaap, B., Wall, R. (2002) ».Linking Scale and Urban Network Development. The European Metopolis 1920-2000«, Berlin: European Science. Van Der Laan, L. (1998).»Changing Urban Systems: an Empirical Analysis at Two Spatial Levels«, Regional Studies, Vol. 30, Issue 3, pp. 235-247. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,448 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,463 |