
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,623 |
تعداد مقالات | 71,544 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,894,702 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,941,568 |
بررسی آراء رجالیان دربارۀ احمد بن علی بن کلثوم و اعتبارسنجی احادیث وی | ||
پژوهش های قرآن و حدیث | ||
دوره 54، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 526-509 اصل مقاله (271.94 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2022.326316.669771 | ||
نویسندگان | ||
شادی نفیسی1؛ حسین رضایی* 2 | ||
1دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
احمد بن علی بن کلثوم از مشایخ مشترک عیّاشی و کشّی و از راویان متهم به غلوی است که دربارۀ او آراء رجالی مختلفی وجود دارد. این راوی از سوی شیخ طوسی متهم به غلو گردیده، درحالیکه از سوی کشی توثیق شده است. در این تحقیق از طریق بررسی اقوال رجال شناسان دربارۀ احمدبن علی بن کلثوم و واکاوی اسناد و مضمون روایاتش، به این نتیجه دست مییابیم که قرائن موجود اتهام احمدبن علی بن کلثوم به غلو را تقویت میکند. ثانیاً مقصود از واژۀ «القوم» در عبارت شیخ کشی دربارۀ ابن کلثوم (کان من القوم)، با توجه به قرائن موجود در کلام کشی، به معنای غالیان است. ثالثاً تأمل در روایات ابن کلثوم این نکته را خاطر نشان میسازد که سخنی که حاکی از اعتقادات غلوآمیز باشد، در روایات وی وجود ندارد و باید گفت که روایات غلوآمیز او، به فرض صحت انتساب او به غلو، به خوبی گزینش و پالایش شده اند. و رابعاً از بین روایات باقی مانده از احمد بن علی بن کلثوم، فقط 3 مورد از روایات او دارای مویداتی است که بر صحت مضمون اخبار او دلالت دارد. مابقی روایات او متفرد بوده و این روایات، با توجه به اینکه همۀ مشایخ احمدبن علی بن کلثوم به واسطۀ اتهام به غلو یا تخلیط تضعیف شده یا مجهول می باشند، قابل پذیرش نیستند. | ||
کلیدواژهها | ||
احمدبنعلیبنکلثوم؛ اعتبارسنجی؛ توثیقات؛ روایات غلو | ||
مراجع | ||
[1]. قرآن کریم.
[2]. ابن داود حلی، تقی الدین الحسن بن علی (1380 ق). کتاب الرجال. قم، منشورات الشریف الرضی.
[3]. ابنمنظور، محمدبن مکرم بن منظور (۱۴۱۴ق). لسان العرب. بیروت، دار الصادر.
[4]. ابنأثیر، مجدالدین أبو السعادات المبارک بن محمد بن محمد (1399ق). النهایة فی غریب الحدیث والأثر. تحقیق: طاهر أحمد الزاوی - محمود محمد الطناحی، بیروت، المکتبة العلمیة.
[5]. اربلی، علی بن عیسی (1421). کشف الغمة فی معرفة الأئمة. قم، منشورات الشریف الرضی.
[6]. بهبودی، محمدباقر (1362). معرفة الحدیث و تاریخ نشر و تدوینه. تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
[6]. پیروزفر، سهیلا؛ اکبرزاده یزدی، فهیمه (1395). «ارزیابی رجالیان درباره محمد بن بحر رهنی». حدیث پژوهی، سال هشتم، شمارۀ 16، صص 75-98.
[7]. حائری مازندرانی، ابوعلی محمد بن اسماعیل (1374). منتهی المقال فی فی أحوال الرجال. قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث.
[8]. حسینی دشتی، سیدمصطفی (۱۳۷۹). معارف و معاریف. دایرة المعارف جامع اسلامی، تهران، مؤسسۀ فرهنگی آرایه.
[9]. حسینی شیرازی، علیرضا (1397). اعتبار سنجی احادیث شیعه. تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها.
[10]. خزاز رازی، محمد بن علی (1401). کفایة الأثر فی النص علی الأئمة الإثنی عشر. قم، نشر بیدار.
[11]. خوئی، سید أبوالقاسم موسوی (1392 ق). معجم رجال الحدیث. نجف، مؤسسۀ الخوئی الإسلامیة.
[12]. دیاری بیدگلی، محمدتقی (1384). « جریان شناسی غلو و غالیان در رجال نجاشی ». مقالات و بررسیها، دورۀ 38، شمارۀ دفتر77، صص 47 – 66.
[13]. راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد (1332). المفردات فی غریب القرآن. قم، کتابخانۀ مدرسۀ فقاهت.
[14]. رحمان ستایش، محمد کاظم (1384). بازشناسی منابع اصلی رجال شیعه. قم، ناشر مؤسسۀ علمی فرهنگی دار الحدیث؛ قم، سازمان چاپ و نشر.
[15]. رستگار مقدم گوهری، هادی؛ زارعی، مریم (1398). «منطق عملی ائمه علیهم السلام در مواجهه با غالیان ». مجلۀ میراث طاها، شمارۀ 4، صص 69 – 96.
[16]. زرکلی، خیرالدین (1980). الأعلام: قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین. چاپ پنجم، بیروت، دار العلم للملایین.
[17]. ساعدی، حسین (1426). الضعفاء من رجال الحدیث.قم، مؤسسۀ علمی فرهنگی دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر.
[18]. سامرائی، عبدالله سلوم (1392ق). الغلو و الفرق الغالیة فی الحضارة الاسلامیة. بغداد، دارالحریة للطباعة.
[19]. سبحانی، شیخ جعفر (1393). کلیات فی علم الرجال. قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی.
[20]. سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه (1385). روشهای تحقیق در علوم رفتاری. تهران، نشر آگه.
[21]. سند، محمد (1432). الغلو و الفرق الباطنیة. رواة المعارف بین الغلاة و المقصرة. قم، باقیات.
[22]. سیوطی، جلال الدین (1417). تدریب الراوی فی شرح تقریب النواوی. حققه نظر محمد الفاریابی، بیروت، دار الکلم الطیب.
[23]. شوشتری، محمدتقی (1410). قاموس الرجال. چاپ دوم، قم، جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[24]. شهرستانی، محمد بن عبد الکریم (1364ق). الملل و النحل. چاپ سوم، قم، الشریف الرضی.
[25]. صدوق، أبی جعفر محمّد بن علی بن الحسین بن بابویه القمّی (1395). کمال الدّین وتمام النّعمة. قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی.
[26]. صفـری فروشـانی، نعمـت الله (1388). غالیـان کاوشـی در جریانهـا و برآیندهـا تـا پایـان سـدۀ سـوم، مشهد، چـاپ آسـتان قـدس رضوی.
[27]. طوسی، محمد بن حسن (1382). إختیار معرفة الرجال المعروف به رجال الکشی. قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.
[28]. طوسی، محمد بن حسن (1417). العدة فی الاصول الفقه. تحقیق: محمد رضا الانصاری، قم، المطبعة ستاره.
[29]. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (1415). الأبواب (رجال الطوسی). قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
[30]. علامة حلی، أبی منصور حسن بن یوسف (1417). خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال. قم، مؤسسۀ نشر الفقاهة.
[31]. غلامعلی، مهدی (1391). آشنایی با علم رجال. قم، دانشگاه قرآن و حدیث.
[32]. فاضل موحدی لنکرانی، محمد (1418). تفصیل الشریعة. بیروت، دار التعارف للمطبوعات.
[33]. کلینی، ابوجعفر محمّد بن یعقوب بن اسحاق (1367). الکافی. تحقیق، تصحیح وتعلیق: علی أکبر الغفاری، الطبعة الثالثة، تهران، دارالکتب الإسلامیة.
[34]. مامقانی، عبدالله (1411). مقباس الهدایه فی علم الدرایة. قم، مؤسسۀ آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.
[35]. مامقانی، عبدالله (1431). تنقیح المقال فی علم الرجال، قم، مؤسسۀ آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.
[36]. مجلسی، شیخ محمّد باقر بن محمد تقی (١٤٠٣). بحار الأنوار. بیروت، مؤسسۀ الوفاء.
[37]. مجلسی، شیخ محمّدباقر بن محمّد تقی (1404). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول. بیروت، دار الکتب الإسلامیّة.
[38]. مسعودی، عبدالهادی (1389). وضع و نقد حدیث. تهران، پژوهشگاه تحقیق و توسعۀ علوم اسلامی.
[39]. معارف، مجید (1388). تاریخ عمومی حدیث: با رویکرد تحلیلی. نشر کویر.
[40]. مفید، محمد بن محمد بن نعمان (1414). الفصول المختارة. تحقیق السید علی میر شریفی، بیروت، دارالمفید طباعة والنشر والتوزیع.
[41]. نجاشی، أبی العبّاس أحمد بن علی (1365). رجال النجاشی. المحقق: السیّد موسی الشبیری الزنجانی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی.
[42]. نصراللهی، مرتضی؛ موسوی، سید احمد (1398). «تحلیل تأثیر اندیشۀ غلو بر گسترش اباحیگری»، مجلۀ پژوهشنامۀ مذاهب اسلامی، شمارۀ 12، صص216-237. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 407 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 372 |