تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,123,250 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,237 |
نقد دیدگاه پیناک در مسئلۀ «تشخّص خداوند» از منظر متکلمان امامیه | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
دوره 54، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 285-269 اصل مقاله (270.33 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2021.316217.523253 | ||
نویسنده | ||
محمد ابراهیم ترکمانی* | ||
دانش آموخته دکتری کلام امامیه دانشگاه قرآن و حدیث؛ | ||
چکیده | ||
«تشخّص» از محوریترین صفاتی است که پیناک برای خداوند قائل است. از دیدگاه او به شواهد منطقی و روایی، خداوند موجودی متشخّص است؛ چرا که بهلحاظ فلسفی، هر موجودی تنها در صورت برخورداری از تشخّص میتواند با دیگران ارتباط برقرار کند (صغری). بر مبنای تعابیر کتاب مقدّس، خداوند همواره با انسانها در ارتباط بوده است (کبری). پس خداوند موجودی متشخّص است (نتیجه). بر مبنای این استدلال، پیناک «متشخّص» بودن را مستلزم برخورداری از اوصافی که برخی کمالی و برخی غیر کمالی هستند دانسته و آن را بدون استثناء برای هر موجودی (حتی خداوند) لازم میشمارد. در مقابل، از آنجا که در نظر متکلمان امامیه مبحث تشخّص حوزه وسیعتری دارد، اگرچه برخی از مدعیات پیناک مورد تأیید ایشان است، لکن آنها در عین متشخص دانستن خداوند، اساساً وجود او را بری از هر گونه نقص و محدودیتی میدانند. در این پژوهش با هدف دستیابی به تبیینی دقیق از مسئله تشخص خداوند، با روش توصیفی - تحلیلی به نقد دیدگاه پیناک از منظر متکلمان امامیه پرداخته شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
انسان وار؛ پیناک؛ تشخّص؛ متکلمان امامیه؛ ناانسان وار | ||
مراجع | ||
[1] قرآن کریم.
[2] آشتیانی، احمد (1383). بیست رساله. قم، بوستان کتاب.
[3] تفتازانی، مسعود بنعمر (۱۹۸۹). شرح المقاصد. محقق: عبدالرحمان عمیره، قاهره، الشریف الرضی.
[4] حلی، ابومنصور (1413). کشف المراد فی شرح تجرید الإعتقاد. قم، مؤسسه النشر الإسلامی.
[5] رهبری، مسعود؛ رحیمپور، فروغالسادات. (1398). «خدای شخصوار از منظر علامه طباطبایی در مقایسه با الهیات گشوده»، فلسفه و کلام اسلامی، تهران، دوره 52، شماره 2، پاییز و زمستان، صص 251-270. https://doi.org/10.22059/JITP.2019.262403.523042
[6] سبحانی تبریزی، جعفر (1411). نظریه المعرفه. قم، مرکز العالمی للدراسات الاسلامیة.
[7] شعرانی، میرزا ابوالحسن (1393). شرح فارسی تجرید الإعتقاد. تهران، انتشارات اسلامیه.
[8] شهرستانی، محمدبن عبدالکریم (1415). الملل و النحل. محقق: امیرعلی مهنا؛ علی حسن فاعور، بیروت، دارالمعرفه.
[9] صدوق، محمد بنعلی (1414ق). الاعتقادات. قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
[10] صدوق، محمد بنعلی (1398). التوحید. قم، مؤسسه النشر الإسلامی.
[11] صدوق، محمد بنعلی (1388). التوحید. مترجم: علی اکبر میرزایی، قم، علویون.
[12] صدوق، محمد بنعلی (1404). عیون اخبار الرضا(ع). مصحح: حسین اعلمی، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
[13] طباطبایی، محمد حسین (1360). المیزان فی تفسیر القرآن. قم، مکتبه النشر الإسلامی.
[14] طباطبایی، محمد حسین (1387). مجموعه رسائل. قم، بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم).
[15] طبرسی، ابو منصور (بیتا). الإحتجاج. ترجمه: مازندرانی، چاپ اوّل، تهران، نشر مرتضوی.
[16] غزالی، ابوحامد (1416). مجموعة رسائل الإمام الغزالی. بیروت، دارالفکر.
[17] فیاض لاهیجی، عبدالرزاق (1426). شوارق الالهام فی شرح تجریدالکلام. قم، مؤسسه امام صادق(ع).
[18] فیض کاشانی، محمد (1375). أصول المعارف. قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
[19] کاپلستون، فردریک چارلز (1386). تاریخ فلسفه. ج1، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
[20] کلینی، محمد بنیعقوب (1362). الکافی. ترجمه: کمرهای. چاپ سوم، قم، انتشارات اسوه.
[21] محمدی، علی (1378). شرح کشف المراد. قم، دارالفکر.
[22] مجلسی، محمد تقی (1404ق). بحارالانوار. بیروت، مؤسسه الوفاء.
[23] مرتضی، علی بنحسین (1998). أمالی المرتضی. قاهره، دارالفکر العربی.
[24] منصوری، عباسعلی (1398). «نسبت مفهوم واجب الوجود در فلسفه اسلامی با خدای متشخّص و غیرمتشخّص». پژوهشنامه فلسفه دین، تهران، دوره 17، شماره 1، بهار و تابستان، صص 189-210.
[25] Alister, M. (2011). Christian Theology; An Introduction. London, Blackwell.
[26] Audi, R. (2015). The Cambridge dictionary of philosophy. Cambridge, Cambridge university press.
[27] https://doi.org/10.1017/CBO9781139057509
[29] Flood, G. (1996). An Introduction to Hinduism. Cambridge, Cambridge University Press.
[30] Hick, J. (1990). Philosophy of Religion. New Jersey, Prentice Hall.
[31] Lucas, J. (1976). Freedom and Grace. London, The University of California.
[32] Otto, Rudolf. (1958). The Idea of the Holy. New York: Oxford University Press.
[33] Pinnock, C. (2009). Flame of Love: A Theology of the Holy Spirit. Illinois, InterVarsity Press.
[34] Pinnock, C. (2001). Most Moved Mover: A theology of God’s openness. Michigan, Baker Academic.
[35] Pinnock, C. (2005). Open Theism: An answer to my critics, Dialog: A Journal of Theology. 44(3). 237-245. https://doi.org/10.1111/j.0012-2033.2005.00263.x
[36] Piper, J. Taylor, J. Helseth, P. (2003). Beyond the bounds: Open theism and the undermining of biblical Christianity. Illinois, Crossway Books.
[37] Runes, D. (2010). The Dictionary of Philosophy. New York, Philosophical Library.
[38] Ware, B. (2003) Their God Is Too Small: Open theism and the undermining of confidence in God. Illinois, Crossway Books.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 276 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 261 |