تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,121,650 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,228,878 |
بازتاب رسانههای ارتباطجمعی در ادبیات داستانی معاصر ایران | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
مقاله 2، دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 23، آذر 1400، صفحه 27-52 اصل مقاله (417.46 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2021.303684.1482 | ||
نویسندگان | ||
فرزانه فخریان لنگرودی* 1؛ اعظم راودراد2 | ||
1کارشناس ارشد مطالعات فرهنگی و رسانۀ دانشگاه تهران،تهران، ایران. | ||
2استاد گروه علوم ارتباطات اجتماعی دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
مقالۀ حاضر با هدف مطالعۀ چگونگی بازتاب نقش و کارکرد رسانههای ارتباطجمعی در تفسیر یا تغییر جهان پیرامون در متن ادبیات داستانی معاصر فارسی در ایران نوشته شدهاست. هدف این بوده که معلوم شود رسانه که بازتابدهندۀ جامعه است، چگونه در رمان به صحنۀ بازتاب کشانده شدهاست. همچنین، سعی شده تصویری از توصیف و تصدیق حضور همهگیر رسانههای ارتباطجمعی در اجتماع واقعی و ملموس، با تحلیل رمان ارائه شود، تا کارکرد و نقش اجتماعی رسانه در دنیای واقعی را بر اساس قدرت و نفوذ رسانه در متن رمان فارسی معاصر ایران بتوان تحلیل کرد. ازاینرو، 12 رمان واقعگرای معاصر فارسی که هم در جمهوری اسلامی ایران منتشر شدهاند و هم نویسندگان آن ساکن ایران هستند، با روش انتخاب هدفمند نمونه برای تحلیل کیفی انتخاب شدند. سپس همۀ عبارات مربوط به رسانههای خبری سنّتی، یعنی رادیو، تلویزیون، روزنامه و مجله، از این متون استخراج شد و روی محتوا و معنا و نیز ساختار آنها بر مبنای نظریات نقد ادبی و جامعهشناسی ادبیات مطالعه شد. سرانجام، یافتهها حاکی از تصویر شدن رسانه بهعنوان وسیلۀ ضروری در زندگی روزمره، ابزار اطلاعرسانی، ابزار سرگرمی و ابزار قدرت و مقاومت و نیز ابزار آگاهیبخش و نقد در جهان رمان فارسی بودهاست. تفاوت آشکار بین رسانههای مکتوب و رسانههای شنیداری و دیداری در نقشیابی اجتماعی و تأکید بر فرهنگ شفاهی، نقشپذیری تلویزیون و رادیو بهعنوان اصلیترین دروازۀ دریافت اطلاعات و کسب آگاهی، در مقابل نقش گزینششدۀ روزنامه در زندگی روزمره، و از آن کمرنگتر نشریات و مجلات غیرروزانه که نشاندهندۀ انتخاب غیرفعال مخاطب است، ضعف رسانهای و نبودِ جایگاه مشخص و مستحکم برای رسانههای ارتباطجمعی در میان عموم مردم، مصرف مکتوبات رسانهای بهمثابۀ مؤلفۀ زندگی خواص و بیتوجهی به مخاطب عام، و نبودِ درک متناسب از فعالیت و ویژگیهای اهالی رسانه در فضای جامعه، نتایجی هستند که از تحلیل رمانها به دست آمدهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
بازتاب؛ رسانه ارتباط جمعی؛ زندگی روزمره؛ رمان فارسی؛ ادبیات داستانی؛ تحلیل متن | ||
مراجع | ||
ایمانی مرنی، نرگس (1390): بازنمایی زندگی روزمرة ایرانیان در رمانهای برندة جایزة گلشیری. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران .
پاینده، حسین (1388): رمان رئالیستی یا سند اجتماعی، در جامعهشناسی هنر و ادبیات. سال اول، شماره دوم.
پاینده، حسین (1392): گشودن رمان، تهران: انتشارات مروارید. چاپ اول.
حریری، نجلا (1385): اصول و روشهای پژوهش کیفی، تهران: انتشارات آگاه.
حیدری، محمدمهدی (1387): بازنمایی انسانشناختی تاریخ معاصر در رمان فارسی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
زرافا، میشل (1386): جامعهشناسی ادبیات داستانی: رمان و واقعیت اجتماعی، ترجمه نسرین پروینی، تهران: انتشارت سخن، چاپ اول.
سپهری، مهناز (1388): بازنمایی مفهوم عقلانیت در ادبیات معاصر ایران با تکیه بر رمان (1380-1330)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز تهران.
فرهنگی، مهرداد (1389): بازنمایی روستا در ادبیات داستانی معاصر (1300-1356)؛ پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
الکساندر، ویکتوریا (1390): جامعهشناسی هنرها، ترجمه اعظم راودراد، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کوثری، مسعود، (1387)، روش کیفی در رهیافت و روش در علوم سیاسی، به اهتمام عباس منوچهری. تهران: انتشارات سمت.
نوروزی، علی (1389): بازنمایی مفهوم دموکراسی در رمان فارسی معاصر در سالهای ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۷ خورشیدی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز تهران.
والت، مارجری اِل. دی. (1390): چندگانگی قرائت رمان: سازمان اجتماعی تفسیر، ترجمه حسن چاوشیان، در ارغنون، شماره 9 و 10.
Alexander, V. (2011), Sociology of the Arts, Translated by Azam Rāvadrad, Tehran, University of Tehran Publication [In Persian]. Farhangi, M. (2010), Representation of Village in Contemporary Fiction (1921-1967), Tehran, University of Tehran. [In Persian]. Harir, N. (2006), Principles and Methods of Qualitative Research, Tehran, Agāh Publication [In Persian]. Heidari, MH. (2008), Anthropologic Representation of Contemporary History in Persian Novel, Tehran, University of Tehran [In Persian]. Imāni Marani, N. (2011), Representation of Iranian Everyday Life in Golshiri Prize Awarded Novels, Tehran, University of Tehran [In Persian]. Kowsari, M. (2008), Quantitative Method in Approach and Method in Political Scinces, Tehran, Samt Publication [In Persian]. Norouzi, A. (2010), Representation of Democracy in Contemporary Persian Novel (1961-1978), Tehran :Payam-e Noor University [In Persian]. Pāyandeh, H. (2009), "Realistic Novel or Social Document", Art and Literature Sociology Journal, No. 2, Pp. 69-98 [In Persian]. Pāyandeh, H. (2013), Opening the Novel, Tehran, Morvārid Publication [In Persian]. Sepehri, M. (2009), Representation of Rationality Concept in Iranian Contemporary Literature (1951-2001) Relying on Novel, Tehran, Payam-e Noor University [In Persian]. Walt, M. (2011), "The Multiplicity of Novel Readings: the Social Organization of Interpretation", Translated by Hassan Chavoshiān, Arghanoun Journal, No. 9 &10, Pp. 181-220 [In Persian]. Zerafa, M. (2007), Fiction: Novel and Social Reality, Translated by Nasrin Parvini, Tehran, Sokhan Publication [In Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 435 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 338 |