تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,507,220 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,771,037 |
بررسی «من» و «منِ اجتماعی» در هویت زنان بخش پهلوانی شاهنامۀ فردوسی | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 5، دوره 13، شماره 4، دی 1400، صفحه 585-601 اصل مقاله (465.63 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2021.328153.1656 | ||
نویسندگان | ||
فهیمه ملکی مارشک1؛ ابوالقاسم قوام* 2؛ هما زنجانی زاده3 | ||
1دانشجوی دکترای گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکدۀ ادبیاتوعلوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکدۀ ادبیاتوعلوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. | ||
3دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد. | ||
چکیده | ||
چکیده هویت، تصویری ذهنی جهت شناخت است و میتوان آن را در ویژگیهایی که به هر فرد تشخّص میدهند، یافت. بررسی هویت زنان موضوع کنکاش پژوهشگران مختلفی بوده است. شاهنامۀ فردوسی از این رو که دربردارندۀ بخش عمدهای از میراث فرهنگی و اجتماعی ایرانیان است، منبع مناسبی برای بررسی هویت زنان است. متن پژوهش شاهنامۀ فردوسی تصحیح جلال خالقی مطلق است. روش تحقیق، کیفی و فنّ مورد استفاده، تحلیل محتوا و چارچوب تحقیق، مدل مفهومی است. از دو مفهوم بنیادی «من» و «منِ اجتماعی» برای تحلیل کنشهای زنان در شاهنامه استفاده شده است. این پژوهش نشان میدهد که هویتیابی زنان در شاهنامه، نتیجۀ برتری «من» در خودشان است. در کنشهای تمام شخصیتهای مورد مطالعه جز سیندخت، من از منِ اجتماعی آشکارتر است. آنجا که بحث انتخاب یا تصمیمگیری است، کنشهایی از زنان سرمیزند که چهبسا در همان لحظه از تفاوت آن آگاه نیستند و وقتی خلاف هنجارها و انتظارات جامعه رفتار میکنند، «من» آشکار میشود. بروز همین کنشهای متفاوت و هنجارشکنیهاست که باعث تشخص و فردیت آنان میشود. جسارت در عشق، شجاعت، جنگاوری، خردمندی و سیاست از ویژگیهای هویتبخشِ زنان در بخش پهلوانی شاهنامۀ فردوسی بهشمارمیرود. | ||
کلیدواژهها | ||
کلیدواژگان هویت؛ زنان؛ شاهنامۀ فردوسی؛ من؛ منِ اجتماعی | ||
مراجع | ||
منابعانصافپور، غلامرضا، حقوق و مقام زن در شاهنامۀ فردوسی، تهران: وزارت فرهنگ و هنر، بیتا، بیجا.
ادیبی، حسین (1358). نظریههای جامعهشناسی، تهران: جامعه.
تنهایی، حسین ابوالحسن (1399). دستگاه نظری جرج هربرت مید، تهران: اندیشۀ احسان.
توسلی، غلامعباس (1386). نظریههای جامعهشناسی، چاپ سیزدهم، تهران: سمت.
جنکینز، ریچارد (1396). هویت اجتماعی، ترجمۀ اکبر احمدی، تهران: تمدن علمی.
حمیدی، بهمن (1384). فرهنگ زنان شاهنامه، تهران: پژواک کیوان.
خالقی مطلق، جلال (1394). زنان در شاهنامه، تهران: مروارید.
ریتزر، جرج (1384). نظریۀ جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، چ دهم، تهران: علمی.
فردوسی، ابوالقاسم (1393). شاهنامۀ فردوسی، تصحیح جلال خالقی مطلق، تهران: بنیاد دایرۀالمعارف اسلامی.
کیا، خجسته (1371). سخنان سزاورار زنان در شاهنامۀ پهلوانی، تهران: فاخته.
گیدنز، آنتونی (1386). جامعهشناسی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نی.
نیکنام، مژگان (1398). هویت (مبانی، نظریات، انواع و چشماندازها)، تهران: تزکیه.
ولف، الیس، والاس، روث.ا (1396). نظریههای معاصر جامعهشناسی گسترش سنت کلاسیک، ترجمۀ مهدی داودی، تهران: ثالث. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 343 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 391 |