تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,114,426 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,218,172 |
دیدگاه نوصدرائیان معاصر دربارۀ سازگاری نظریۀ «ترکیب جسم از ماده و صورت» با نظریۀ «ترکیب جسم از اجزاء» | ||
فلسفه | ||
دوره 19، شماره 2 - شماره پیاپی 37، دی 1400، صفحه 133-152 اصل مقاله (740.98 K) | ||
نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2021.320238.1006590 | ||
نویسندگان | ||
مصطفی صادقی* 1؛ محمد باقر عباسی2 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه شیراز | ||
2استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
در این مقاله، دیدگاه نوصدرائیان معاصر دربارۀ سازگاری نظریۀ «ترکیب جسم از ماده و صورت» با نظریۀ «ترکیب جسم از اجزاء» را بررسی مینماییم. برای این منظور، در مقدمه، با اشاره به اینکه یونان خاستگاه مبحث ماده و صورت است و ارسطو، جسم را مرکب از ماده و صورت میداند؛ دیدگاه ذیمقراطیس، که جسم را مرکب از اجزاء غیر قابل تجزیه میداند، را بیان میکنیم. در ادامه، دیدگاه ابنسینا، ملاصدرا و هادی سبزواری را، که ترکیب جسم از اجزاء را اِبطال مینمایند، ذکر میکنیم و پس از آن به بیان نظر نوصدرائیان معاصری چون عبدالله جوادی آملی، سیدمحمدحسین طباطبایی، مرتضی مطهری و محمدتقی مصباح یزدی در این باره میپردازیم و تفاوت آراء آنها نسبت به بسیاری از فلاسفه پیشین و علل این اختلاف رویکرد را روشن میسازیم و سپس در جمعبندی آراء، سازگاری نظریۀ «ترکیب جسم از ماده و صورت» با نظریۀ «ترکیب جسم از اجزاء» را از منظر نوصدرائیان معاصر نتیجه میگیریم. این مطلب، گوشهای از تطوّر مباحث مرتبط با ماده و صورت در فلسفه اسلامی و تکامل تدریجی آن و گشوده شدن افقهای تازه در تحلیل مسائل را نشان میدهد و از دست آوردهای فلسفی معاصر محسوب میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
نوصدرائیان معاصر؛ ماده؛ صورت؛ ترکیب جسم؛ سازگاری | ||
مراجع | ||
ابنسینا (1375الف)، الاشارات و الاتنبیهات، قم، البلاغه.
ــــــــــــــــ (1375ب)، الاشارات و الاتنبیهات، شرح محقّق نصیرالدین الطوسی، ج2، قم، البلاغه.
ــــــــــــــــ (1404الف)، الشفاء (الهیات)، تصحیح سعید زاید، قم، کتابخانۀ آیةالله مرعشی.
ــــــــــــــــ (1404ب)، الشفاء (طبیعیات)، تصحیح سعید زاید، قم، کتابخانۀ آیةالله مرعشی.
ارسطو (1389)، ما بعدالطبیعه، ترجمۀ شرفالدین خراسانى، چ5، تهران، حکمت.
جوادی آملی، عبداللّه (1398)، رحیق مختوم، شرح حکمت متعالیه، ج3، چ3، قم، اسراء.
راسل، برتراند (1365)، تاریخ فلسفۀ غرب، ترجمۀ نجف دریابندری، تهران، پرواز.
رشاد، علیاکبر (1378)، «گفتمان فلسفی نو صدرایی»، قبسات، سال سوم و چهارم، ش10و11، 52-63.
سام، مهدى (1377)، مبانى فلسفۀ علمى، تهران، آذرخش.
سبزواری، هادی (1379)، شرح المنظومه، تصحیح حسن حسنزاده آملی، تهران، ناب.
شیروانی، علی (1387)، ترجمه و شرح بدایة الحکمة، ج2، چ3، قم، بوستان کتاب.
طباطبائى، محمدحسین (1362الف)، بدایةالحکمة، قم، مؤسسة النشر الاسلامی.
ــــــــــــــــ (1362ب). نهایةالحکمة، قم، مؤسسة النشر الاسلامی.
ملاصدرا (1422ق)، شرح الهدایةالاثیریة، تصحیح محمدمصطفى فولادکار، بیروت، تاریخ عربی.
ــــــــــــــــ (1981م)، الحکمة المتعالیة فی الاسفارالعقلیة الاربعة، ج3 و 5، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
ــــــــــــــــ (1360)، شواهدالربوبیه، تصحیح سیدجلالالدین آشتیانی، چ2، مشهد، المرکز الجامعی للنشر.
عباسیحسینآبادی، حسن (1392)، «بررسی امکان نوصدرایی بودن اندیشۀ ملاهادی سبزواری»، حکمت صدرایی، سال دوم، ش ا، 85-98.
کاپلستون، فردریک (1368)، تاریخ فلسفۀ یونان و روم، ترجمۀ جلالالدین مجتبوى، ج1، تهران، سروش.
مصباح یزدى، محمدتقى (1391)، شرح الهیات شفا، تحقیق و نگارش عبدالجواد ابراهیمیفرد، ج2، چ3، قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
ــــــــــــــــ (1398)، شرح نهایۀالحکمۀ. ج3، تحقیق و نگارش عبدالرسول عبودیت، قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصطفوی، نفیسه (1387)، تبیین و نقد نظریۀ ماده و صورت در فلسفۀ اسلامی و مقایسۀ آن با فیزیک کوانتوم، قم، معارف.
مطهری، مرتضی (1382)، مجموعه آثار استاد شهید مطهرى، ج6، تهران، صدرا.
ــــــــــــــــ (1387)، شرح مختصر منظومه، چ13، تهران، صدرا.
یثربی، سیدیحیی (1391)، حکمت اشراق سهروردی، چ6، قم، بوستان کتاب. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 283 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 255 |