پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,113,070 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,216,895 |
تبیین نظریۀ عدم تطابق ذهن و عین بر اساس اصالة الوجود | ||
| فلسفه | ||
| دوره 19، شماره 2 - شماره پیاپی 37، دی 1400، صفحه 93-110 اصل مقاله (431.99 K) | ||
| نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2021.320824.1006594 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد دانش نهاد* 1؛ محمدحسن وکیلی2 | ||
| 1دانش‌آموختۀ دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه یاسوج | ||
| 2استاد دروس خارج پژوهشکده مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلامی حوزه علمیۀ مشهد | ||
| چکیده | ||
| عدم تطابق ذهن و خارج یکی از مباحث چالشی است که بسیاری از حکما آن را نمی‌پذیرند و شاید غالب حکما بر این امر متفق باشند که همان چیزی که انسان ادراک می‌کند، مطابق با واقع است. همان‌طور که تطابق عوالم با یکدیگر به دنبال اثبات این‌همانی میان وجود سافل و وجود برتر است، تطابق ذهن و عین نیز به دنبال اثبات اتّحاد میان ذهن و عین است. در این پژوهش ابتدا نظریۀ تطابق عوالم و تطابق عین و ذهن و اشکالات هر یک به تفصیل مطرح می‌شود که از جملۀ آن‌ها پیش‌فرض‌های نادرستی همچون واقعی دانستن امور محسوس و واقعی ندانستن امور نامحسوس و یا اشکالاتی است که بر تقسیم حمل به اولی و شایع وارد می‌شود و پس از آن، ارکان نظریۀ عدم تطابق ذهن و عین در سه بخش به تفصیل تقریر می‌گردد و در نهایت، نقش نظریۀ عدم تطابق در عوالم ماده، مثال، عقل و تجرد الوهی بررسی می‌شود. از جمله نتایج تحقیق از این قرار است: 1. دلیلی بر تطابق عوالم و تطابق ذهن و عین وجود ندارد، بلکه چنین تطابقی بر اساس اصاله الوجود محال است؛ 2. ارکان نظریۀ عدم قول به تطابق را اموری همچون ارتباط حقایق و وجودات با یکدیگر بر اساس اصالة الوجود نه تطابق وجودات با یکدیگر، تشکیک وجود، وجود واقعیت و بی اعتبار نبودن ادراکات انسانی تشکیل می‌دهد؛ 3. نظریۀ عدم تطابق ذهن و عین در رابطه با برخی از اقسام علم حضوری مطرح می‌شود؛ 4. نظریۀ عدم تطابق، اختصاصی به عالم ماده ندارد؛ بلکه شامل عوالم مثال، عقل و تجرد الوهی نیز می‌گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تطابق ذهن و خارج؛ تشکیک وجود؛ اصالة الوجود؛ ادراکات | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
آشتیانى، سید جلال‌الدین (1381)، شرح بر زاد المسافر، قم، دفتر تبلیغات اسلامى.
ابن بابویه، محمد (1406ق)، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دار الشریف الرضی للنشر.
ـــــــــــــ (1378)، عیون أخبار الرضا علیه السلام، تحقیق مهدى لاجوردى، تهران، جهان.
ابن سینا، ابوعلی (1404ق)، الشفاء (الالهیات)، تصحیح سعید زاید، قم، آیةالله المرعشى.
ـــــــــــــ (1395)، النفس من کتاب الشفاء، تحقیق حسن حسن‌زاده آملی، قم، بوستان کتاب.
ابن فارس، احمد(1404ق)، معجم مقائیس اللغة، ج3، قم، دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیۀ قم.
ابن منظور، محمد (1414ق)، لسان العرب، ج10، بیروت، دار الفکر.
ارسطو (1953)، فى النفس، تحقیق عبدالرحمن بدوى، بیروت، دارالقلم.
ابوترابی، احمد (1388)، «چیستی حمل ذاتی اولی و حمل شایع صناعی (بررسی تعاریف و لوازم آن و کارایی‌های این تقسیم در علوم عقلی)»، معارف عقلی، ش 13، ص7-43.
دوانی، جلال‌الدین (بی‌تا)، حاشیة المحقق الدوانی علی حاشیة الشریف الجرجانی علی شرح القطب در شروح الشمسیة (مجموعه حواش و تعلیقات)، ج2، بی‌جا، شرکة الشمس المشرق للخدمات الثقافیة.
رازى، فخرالدین (1411ق)، المباحث المشرقیة فى علم الالهیات و الطبیعیات، ج1، قم، بیدار.
حبیبی، قدسیه، سعید انواری و سیدصدرالدین طاهری، (1396)، «مقایسۀ دیدگاه تفتازانی و ابن سینا در مبحث وجود ذهنی»، حکمت معاصر، سال هشتم، ش 2، ص1-21.
حر عاملى، محمد (1409ق)، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، ج11، قم، مؤسسة آل البیتع.
حسینى اردکانى، احمد (1375)، مرآت الاکوان (تحریر شرح هدایه ملاصدرا شیرازى)، تهران، میراث مکتوب.
حسینى طهرانى، سید محمدحسین ( 1423ق)، معادشناسى، ج2، مشهد، نور ملکوت قرآن.
سبزوارى، هادی ( 1379)، شرح المنظومة، تحقیق حسن حسن‌زاده آملى، ج2، تهران، ناب.
شریفی، احمدحسین (1387)، معیار ثبوتی صدق قضایا، قم، مؤسسۀ امام خمینی.
طباطبایی، محمدحسین (1397)، بدایة الحکمه، ترجمه و شرح علی شیروانی، ج1، قم، دارالفکر.
ـــــــــــــ (1417ق)، توحید علمى و عینى، مشهد، علامه طباطبایى.
ـــــــــــــ (بی‌تا)، حاشیة الکفایة، قم، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.
ـــــــــــــ (1394)، نهایة الحکمة، تعلیقات غلامرضا فیاضی، ج 1و 3، قم، امام خمینی.
ـــــــــــــ (1364)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 1 و2، تهران، صدرا.
طوسی، نصیرالدین (1394)، شرح الاشارات و التنبیهات، تحقیق حسن حسن‌زاده آملی، ج2، قم، بوستان کتاب.
عبودیت، عبدالرسول (1395)، درآمدی به نظام حکمت صدرایی (هستی‌شناسی و جهان‌شناسی)، ج1، قم، سمت.
ـــــــــــــ (1392)، درآمدی به نظام حکمت صدرایی (معرفت‌شناسی و خداشناسی)، ج2، قم، سمت.
عرب‌مومنی، ناصر (1381)، «رابطۀ شناخت‌شناسی با هستی‌شناسی»، خردنامۀ صدرا، ش 28، ص46-54.
فیاضی، غلامرضا (1395)، درآمدی بر معرفت‌شناسی، تحقیق مرتضی رضایی و احمدحسین شریفی، قم، امام خمینی.
فیروزجایی، یارعلی کرد (1396)، حکمت مشاء، قم، حکمت اسلامی.
قمى، على (1404ق)، تفسیر القمی، ج1، قم، دار الکتاب.
کلینى، محمد (1407ق)، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
مطهری، مرتضی (1373)، شرح منظومه، قم، صدرا.
ملاصدرا (1371)، التصور و التصدیق، قم، بیدار.
ـــــــــــــ (1340)، رساله سه اصل، تصحیح سیدحسین نصر، ج1، تهران، دانشکده علوم معقول و منقول تهران.
ـــــــــــــ (1383)، شرح أصول الکافی، ج1 و 3، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى.
ـــــــــــــ (1360)، الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة، تحقیق سیدجلال‌الدین آشتیانى، مشهد، المرکز الجامعى للنشر.
ـــــــــــــ (1981)، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، ج 6 و 9، بیروت، دار احیاء التراث.
ـــــــــــــ (بی‌تا)، الحکمه المتعالیه، با حاشیه محمدحسین طباطبائى، ج2، 3و 8، قم، مکتبة المصطفوی.
ـــــــــــــ (1354)، المبدأ و المعاد، سید جلال‌الدین آشتیانى، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران.
ـــــــــــــ (1375)، مجموعه رسائل فلسفى صدرالمتالهین، تصحیح حامد ناجى اصفهانى، تهران، حکمت.
مهدوی‌خو، عیسی(1390)، «کاشفیت علم نسبت به موجودات عینی»، فرهنگ پژوهش، ش 11، ص 128-148.
هلالى، سلیم (1405ق)، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، قم، الهادى.
واسطى زبیدى، سید محمدمرتضى (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، ج13، لبنان، دار الفکر.
وکیلی، محمدحسن (1397)، عقاید کاربردی7 (معادشناسی)، مشهد، مؤسسۀ جوانان آستان قدس رضوی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 467 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 325 |
||