قادری, صلاح الدین, ایمانی جاجرمی, حسین, گلچین, مسعود, بیات, مجتبی. (1400). تأملی بر صور سیاستگذاری فرهنگی در مدیریت شهری مورد مطالعه: مدیریت شهری تهران (1396– 1368). , 13(2), 371-396. doi: 10.22059/jrd.2021.334135.668690
صلاح الدین قادری; حسین ایمانی جاجرمی; مسعود گلچین; مجتبی بیات. "تأملی بر صور سیاستگذاری فرهنگی در مدیریت شهری مورد مطالعه: مدیریت شهری تهران (1396– 1368)". , 13, 2, 1400, 371-396. doi: 10.22059/jrd.2021.334135.668690
قادری, صلاح الدین, ایمانی جاجرمی, حسین, گلچین, مسعود, بیات, مجتبی. (1400). 'تأملی بر صور سیاستگذاری فرهنگی در مدیریت شهری مورد مطالعه: مدیریت شهری تهران (1396– 1368)', , 13(2), pp. 371-396. doi: 10.22059/jrd.2021.334135.668690
قادری, صلاح الدین, ایمانی جاجرمی, حسین, گلچین, مسعود, بیات, مجتبی. تأملی بر صور سیاستگذاری فرهنگی در مدیریت شهری مورد مطالعه: مدیریت شهری تهران (1396– 1368). , 1400; 13(2): 371-396. doi: 10.22059/jrd.2021.334135.668690
تأملی بر صور سیاستگذاری فرهنگی در مدیریت شهری مورد مطالعه: مدیریت شهری تهران (1396– 1368)
2دانشیار گروه توسعه و سیاست گذاری اجتماعی دانشگاه تهران
3دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی
4دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی دانشگاه خوارزمی
چکیده
سیاستگذاری فرهنگی مفهومی بین‌رشته‌ای است که از یک سو یکی از حوزه‌های رشتۀ سیاستگذاری عمومی است و از سوی دیگر ماهیتاً رویکردی جامعه‌شناسانه دارد و می‌تواند موضوع مطالعات شهری باشد. موضوع این مقاله، صورت‌بندی مفهوم سیاستگذاری فرهنگی شهری است که در منابع علمی کمتر به آن پرداخته شده است؛ این در حالی است که شهرداری‌ها در کشورهای مختلف همواره در حال سیاستگذاری و اجرای برنامه‌های فرهنگی هستند. مدیریت شهری تهران نیز در عمل، موضوعات فرهنگی را در دستورکار خود قرار داده است. نبود صورت‌بندی مفهوم سیاستگذاری فرهنگی شهری عامل سردرگمی پژوهشگران در مواجهه با هر فعالیتی است که مدیران و کارگزاران مدیریت شهری آن را به‌عنوان دستورکار و برنامۀ فرهنگی معرفی می‌‌کنند. در این پژوهش ضمن صورت‌بندی این مفهوم، مصادیق آن در فعالیت‌های مدیریت شهری تهران نشان داده شده است. این پژوهش با روش اسنادی و تحلیل مضمون و با استفاده از تکنیک کدگذاری انجام شده است. اسناد مورد بررسی شامل گزارش پژوهش‌ها، آمارنامه‌ها، گزارش‌های مطبوعاتی و قوانین حوزۀ شهری است. در خلق مفهومی اولیه، سیاستگذاری فرهنگی شهری شامل ترویج و تحکیم ایدئولوژی، توسعۀ شهری، ارتقای سرانه‌ها، گسترش فضاهای عمومی، سیاست‌های زمانی، صنایع فرهنگی، آموزش شهروندی و تشخص شهری است. مطابق بررسی تجربۀ تحقق‌یافتۀ مدیریت شهری تهران، از دی‌ماه سال 1368 تا شهریور سال 1396 که چهار دورۀ سازندگی، اصلاح‌طلبان، آبادگران و اصول‌گرایان را دربرمی‌گیرد، این مفهوم علاوه بر این هشت دستورکار، دست‌کم شامل چهار دستورکار دیگر نیز می‌شود که عبارتاند از: ایجاد ساختار و تشکیلات برای مدیریت فرهنگی، شبکه‌سازی و نشاط اجتماعی، اوقات فراغت و حمایت از نهادهای فرهنگ‌ساز.
A Reflection on Cultural-Political Forms in Urban Management
Case Study: Tehran Urban Management (1989-2017)
نویسندگان [English]
Salahedin Ghaderi1؛ Hossein Imani jajarmi2؛ Masoud Golchin3؛ Mojtaba Bayat4
1Assistant Professor, Department of Sociology, Kharazmi University
2Associate Professor, Department of Social Development and Policy, University of Tehran
3Associate Professor, Department of Sociology, Kharazmi University
4PhD student in PhD Student in Cultural Policy, Kharazmi University
چکیده [English]
Cultural policy is an interdisciplinary field that is relevant to public policy on the one hand and has a social approach on the other hand, and can be studied at the municipal level. The issue raised in this paper is the formation of the concept, which has not been addressed in scientific sources. In other countries, municipalities are constantly working on cultural policies and plans. Tehran municipal management has also put this issue on its agenda. The lack of a concept of municipal cultural policy has led to some confusion among scholars in light of the plans offered by the municipality. This paper details not only the formation of this concept, but also its expression. Documents examined include reports such as research reports, statistical reports, press reports, and city rules and regulations. The creation of the original concept of urban cultural concepts can be evaluated in terms of eight different types: Idea promotion and stabilization, urban development, per capita income promotion, public space development, time policy, cultural industry, civic education, and urban indication. Analyzing the experiments carried out from 1989 to 2017 in four different construction phases, the reformist, the developmentalist and the fundamentalist, it was found that four more agendas must be added to the previous ones, including creation of structures and organizations for cultural management, networking and social vitality, leisure and support for cultural institutions.
کلیدواژه‌ها [English]
Urban policy, Urban-Cultural Policy, Agenda Setting, Urban Management, Municipality of Tehran
مراجع
اشتریان، کیومرث (1391)، مقدمه‌ای بر روش سیاستگذاری فرهنگی، تهران: جامعه‌شناسان.
ایمانی جاجرمی، حسین (1395)، بررسی انتقادی سیاست‌ها و برنامه‌های توسعۀ شهری در ایران، فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، شمارۀ 1: 102–
توپلر، استفان و زیمر، آنت (1388)، دولت و هنرها در اروپای غربی و ایالات متحده، در فرهنگ جهانی: رسانه، هنر، با ویراستاری دایانا کرین، نوبوکو کاواشیما و کنجی کاوازاکی، ترجمۀ نعمت‌الله فاضلی و مرتضی قلیچ، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
حبیبی، سید محسن (1379)، جامعۀ مدنی و حیات شهری، هنرهای زیبا، شمارۀ 7: 32–21.
حجتی، نگین و نعمتی‌مهر، مرجان (1398)، شناسایی نشانگرهای برنامه‌ریزی فرهنگی در شهرهای ایران، فصلنامۀ راهبرد فرهنگ، شمارۀ 48: 191–
رحیمیان، اشرف و منوریان، عباس (1395)، برندسازی شهری در ایران: کارکرد، تجارب و فرایند، تهران: مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
سازمان برنامه و بودجه، دفتر فنی (1369)، قرارد تهیۀ طرح‌های توسعه و عمران، حوزۀ نفوذ و تفصیلی شهرها، تهران: سازمان برنامه و بودجه.
سالدنا، جانی (1395)، راهنمای کدگذاری برای پژوهشگران کیفی، ترجمۀ عبدالله گیویان، تهران: علمی و فرهنگی.
سینگ، جی. پی (1396)، قدرت و سیاست‌های فرهنگی جهانی، در سینگ، جی. پی (سر ویراستار)، مجموعۀ مقالات قدرت و سیاست فرهنگی در روابط بین‌الملل، ترجمۀ عسگر قهرمانپور، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
شافریتز، جی. ام. و کریستوفر، پی. بریک (1390)، سیاستگذاری عمومی در ایالات متحدۀ آمریکا، ترجمۀ حمیدرضا ملک‌محمدی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
شریعتی، سارا و سروش‌فر، زهره (1396)، بررسی سیاست زمانی حاکم بر تقویم ایران در سال‌های پس از انقلاب اسلامی، فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، شمارۀ 1، 89-67.
شورای اسلامی شهر تهران، بودجۀ سال 1396 شهرداری تهران و سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه، سامانۀ جامع مصوبات شورای اسلامی شهر تهران، بازیابی‌شده از: http://laws.tehran.ir/Law/TreeText/4038
شورای عالی شهرسازی و معماری ایران (1389)، مصوبۀ تعاریف و مفاهیم کاربری‌های شهری و تعیین سرانه‌ها.
عبدی، عباس (1388)، تجزیۀ فرهنگی، در مجموعه مقالات تحولات فرهنگی در ایران، نویسندگان: عبدی، عباس و گودرزی، محسن، تهران: علم.
فاضلی، محمد (1391الف)، پیوست اجتماعی و فرهنگی در مدیریت شهری؛ مطالعۀ موردی شهر تهران، در کتاب مجموعه مقالات همایش علمی مدیریت استراتژیک فرهنگی شهر تهران (ماتریس فرهنگی)، جلد اول، تهران: تیسا.
فاضلی، نعمت‌الله (1391ب)، فرهنگ و شهر: چرخش‌های فرهنگی در گفتمان‌های شهری، تهران: تیسا.
فکوهی، ناصر (1394)، ارائۀ سازوکارهای نوآورانه جهت استفاده از مناسبت‌های ملی، مذهبی و نکوداشت‌ها برای توسعۀ اجتماعی، طرح پژوهشی در مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
کلایننبرگ، اریک (1399)، کاخ‌هایی برای مردم، ترجمۀ حسین ایمانی جاجرمی، تهران: شیرازه.
گودرزی، غلامرضا و شیخ‌زاده، محمد (1388)، تحلیل وضعیت موجود سامان‌دهی نهادهای فرهنگی کشور با نگاهی به مفهوم و مبانی مهندسی فرهنگی، نامۀ پژوهش فرهنگی، شمارۀ 5: 139-119.
محمدپور، احمد (1392)، روش تحقیق کیفی، ضد روش 1 (منطق و طرح در روش‌شناسی کیفی)، تهران: جامعه‌شناسان.
معاونت برنامه‌ریزی، توسعۀ شهری و امور شورای شهرداری تهران (1395)، کتاب بودجۀ مصوب سال 1396 شهرداری تهران.
مهرگان، کیوان و داوری، بهروز (1399)، یک قرن در یک قاب، تهران: مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری.
مهندسین مشاور عبدالعزیز فرمانمائیان و مؤسسۀ ویکتور گروئن (1345)، طرح جامع تهران، جلد سوم، طرح پژوهشی در شورای عالی شهرسازی ایران.
میلر، توبی و یودیس، جورج (1389)، سیاست فرهنگی، ترجمۀ نعمت‌الله فاضلی و مرتضی قلیچ، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
نصر اصفهانی، آرش (1394)، شهر رویدادمدار؛ گردشگری و اقتصاد فرهنگ در کلان‌شهرها، تهران: مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
نهاد مطالعات و تهیۀ طرح‌های توسعۀ شهری تهران (1386)، طرح راهبردی–ساختاری توسعه و عمران شهر تهران (طرح جامع تهران)، طرح پژوهشی در نهاد مطالعات و تهیۀ طرح‌های توسعۀ شهری تهران.
ویلیامز، ریموند (1396)، جامعه‌شناسی فرهنگ، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
Cochrane, A. (2020). Urban Policy. In The Audrey Kobayashi (Edited). International Encyclopedia of Human Geography. (p p 93 – 96). Amsterdam: Elsevier.
Dioume, O. (2008). The effects of science and technology on intellectual culture and art. In The Sarvepalli, G. & Sergei L. Tikhvinsky (Edited). History of Humanity; Scientific and Cultural Development (p p 358 – 361). London & New York: Routledge.
McCann, E. J. (2002). The cultural politics of local economic development: meaning-making, place-making, and the urban policy process. Geoforum, 33, 385–398.
Montalto, V., & Moura, C. J. T., Langedijk, S., & Saisana, M. (2019). Culture counts: An empirical approach to measure the cultural and creative vitality of European cities. Cities (The International Journal of Urban Policy and Planning), 89.
Mulcahy Kevin, V. (2006). Cultural Policy: Definitions and Theoretical Approaches. Journal of Arts Management, Law, and Society, 35, 319 – 330.
Navarro, C. J., & Terry N. C. (2012). cultural policy in european cities, An analysis from the cultural agenda of mayors. European Societies, 14, 636–659.
Ochoa, E. A., & Canizalez Ramírez, P. M. (2018). Cultural industries and spatial economic growth a model for the emergence of the creative cluster in the architecture of Toronto. City, Culture and Society, 14, 47–55.
Rosenstein, C. (2018). Understanding Cultural Policy. London & New York: Routledge.
UNESCO (2015). Re/Shpping cultural policies (Summary). Paris.
United Cities and Local Governments Committee on culture (2004). Agenda 21 for culture. http://www.agenda21culture.net/documents/document-1
