پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,094,379 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,199,628 |
برساخت اجتماعی جنین انسانی: تأملی بر شکل‌گیری انسانشناسی تکنولوژی‌های انتخابِ باروری | ||
| پژوهش‌های انسانشناسی ایران | ||
| مقاله 3، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، شهریور 1399، صفحه 55-79 اصل مقاله (809.22 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2021.307227.459625 | ||
| نویسندگان | ||
| مرتضی کریمی1؛ ابوعلی ودادهیر* 2؛ زهره انواری3؛ رضا عمانی-سامانی4 | ||
| 1پژوهشگر و دانش آموخته دکتری انسانشناسی، گروه انسانشناسی دانشگاه تهران | ||
| 2دانشیار گروه انسان شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
| 3استادیار گروه انسانشناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
| 4عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان، پژوهشکده زیست‌شناسی و علوم پزشکی تولیدمثل جهاد دانشگاهی، مرکز‌تحقیقات اپیدمیولوژی،گروه اپیدمیولوژی و سلامت باروری، تهران | ||
| چکیده | ||
| پیشرفت در حوزه وسایل کمک‌باروری و انتخاب باروری تغییراتی را در معنا و دلالتهای منسوب به جنین و فرزند در دنیا ایجاد کرده است. برای نخستین بار، کنترل جمعیت، پیش از تولد ممکن شده، از به دنیا آمدن فرزندانی که ناهنجاری‌های جنینی داشته باشند جلوگیری و فقط به فرزندان «سالم» اجازه حیات داده می‌شود. این تکنولوژی‌ها، که به مرور زمان به کشورهای در حال توسعه کوچ می‌کنند، محصولاتی صرف یا خنثی نیستند. بلکه یک دستگاه - با تعبیر میشل فوکو- هستند که در قالب فرمی فرهنگی در دل شکل‌بندی فرهنگ بومی جا می‌گیرند. معمولاً پیشگامان پزشکی طی یک فرایند زمانی و تاریخی به مشروعیت‌سازی، عادی‌سازی و بهنجارکردن این نوآوری‌ها پرداخته و موانع و تابوها را از سر راه بر می‌دارند. اینجاست که تولد از یک امر صرفاً زیستی یا یک انتخاب شخصی به امری اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بدل می‌شود. به عبارت دیگر، دولت‌ها در چند دهه گذشته از کنترل کمّی جمعیت فراتر رفته و به کنترل کیفیت جمعیت توجه نشان داده‌اند. بنابراین، داشتن فرزند سالم، فقط یک فانتزی فردی نیست، بلکه امری‌ست که تحقّق آن تا حدود زیادی به سیاستگذاریهای دولتی وابسته است. هدف این مقاله توجه به ضرورت مطالعات و تأملات انسان‌شناختی در این حوزه در حال رشد مطالعاتی است. اینکه آیا ورود و کاربرد و ارزیابی این تکنولوژی‌ها لازم و مفید است؟ همچنین، برای مطالعه این فرایند اجتماعی تغییر معانی و دلالتهای فرهنگی مفهوم جنین و فرزند و سیاستگذاریهای دولتی در جهت روتین‌شدن و عملیاتی‌شدن این تکنولوژی روش مطالعاتی و نظریاتی مرتبط و مناسب پیشنهاد شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| وسایل کمک‌باروری (ARTs)؛ وسایل انتخاب باروری (SRTs)؛ انتخاب جنسیت؛ پزشکی‌شدن بارداری؛ جنین؛ معنای فرزند؛ ناباروری | ||
| مراجع | ||
|
اعزاری، شهلا (۱۳۸۰). جامعه‌شناسی خانواده، تهران: انتشارات روشنگران.
الگود، سیریل (۱۳۵۶). تاریخ پزشکی ایران و سرزمین‌های خلافت شرقی، ترجمة باهر فرقانی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
برناردز، جان (۱۳۸۸). درآمدی بر مطالعات خانواده، ترجمة حسین قاضیان، تهران: نشر نی.
جوان آنلاین، دهم دی ماه ۱۳۹۷ shorturl.at/mzTY8
دریفوس، هیوبرت و رابینو، پل (1379). میشل فوکو: فراسوس ساختارگرایی و هرمنیوتیک، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
ذاکر مشفق، اعظم (1387). بررسی جامعه شناختی تاثیر ناباروری بر زندگی زنان نابارور مراجعه کننده به مراکز ناباروری تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد تهران شمال، دانشکده مدیریت و علوم اجتماعی.
رفعت جاه، مریم (1387). دختران جوان و اوقات فراغت، فصلنامه مطالعات جوانان دوره 1، شماره 13، صص 151-173.
کریمی، مرتضی (۱۳۹۶). «معنا، مفهوم و کارکرد فرزند در ایران»، فصلنامة انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شمارة 13، صص 111-145.
گولومبوک، سوزان و فی‌وش، رابین (۱۳۸۴). رشد جنسیت، ترجمة مهرناز شهرآرای، تهران: ققنوس.
گیدنز، آنتونی (۱۳۹۰). جامعه‌شناسی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
Abbasi-Shavazi, M. J., Inhorn, M. C., Razeghi, H. B., & Toloo, Gh. (2008) The Iranian ART Revolution: Infertility, Assisted Reproductive Technology, and Third-Party Donation in the Islamic Republic of Iran. Journal of Middle East Women's Studies, 4, 1-28.
Aries, P. (1962). Centuries of Childhood: A Social History of Family Life, New Yourk: Vintage Books.
Benagiano, G., Bastuanelli, C., & Farris, M. (2007). Contraception: A Social Revolution. The European Journal of Contraception & Reproductive Health Care, 12, 3-12.
Brown, N., & Webster, A. (2004). New Medical Technologies and Society: Reordering Life, Cambridge: Polity.
Christopher, M., Jane, W., & Wendy, L. (2018). Conflicted Hope: Social Egg Freezing and Clinical Conflicts of Interest. Health Sociology Review, 27(1), 45-59.
Davis-Floyd, R. E. (2004). Birth as an American Rite of Passage: With a New Preface, LA: University of California Press.
Davis-Floyd, R. E. (2008). Embodied Progress: A Cultural Account of Assisted Conception. American Anthropologist, 100, 1059-1061.
Davis-Floyd, R. E., & Sargent, C. (1997). Childbirth and Authoritative Knowledge: Cross-Cultural Perspectives, LA: University of California Press.
Draper, J. (2003). Blurring, Moving and Broken Boundaries: Men'S Encounters with the Pregnant Body. Sociology of Health & Illness, 25, 743-767.
Ebrahimnejad, H. (2004) Medicine, Public Health and the Qājār State: Patterns of Medical Modernization in Nineteenth-Century Iran, Lieden: Brill.
Elgood, C. (1951). A Medical History of Persia and the Eastern Caliphate from the Earliest Times Until the Year A.D. 1932, Lieden: Brill.
Ferretter, L., & Eaglestone, R. (2007). Louis Althusser, London: Routledge.
Foucault, M. (1980). Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writings, 1972-1977, New York: Harvester Press.
Foucault, M. (1988). The History of Sexuality, New York: Vintage Books.
Foucault, M. (1994). The Order of Things: An Archaeology of the Human Sciences, New York: Vintage Books.
Franklin, S. (2002). Embodied Progress: A Cultural Account of Assisted Conception, London: Routledge.
Franklin, S. (2006). Origin Stories Revisited: IVF as an Anthropological Project. Culture, Medicine and Psychiatry, 30, 547-555.
Franklin, S., & Ragone, H. (1998). Reproducing Reproduction: Kinship, Power, and Technological Innovation, Pennsylvania: University of Pennsylvania Press.
Franklin, S. (2013). Biological Relatives: IVF, Stem Cells, and the Future of Kinship, Durham, NC: Duke University Press,.
Gammeltoft, T. M. (2006). Beyond Being: Emergent Narratives of Suffering in Vietnam. Journal of the Royal Anthropological Institute, 12, 589-605.
Gammeltoft, T. M. (2008). Figures of Transversality: State Power and Prenatal Screening in contemporary Vietnam. American Ethnologist, 35, 570-587.
Gammeltoft, T. M. (2013). Potentiality and Human Temporality: Haunting Futures in Vietnamese Pregnancy Care. Current Anthropology, 54, S159-S171.
Gammeltoft, T. M. (2014a). Toward an Anthropology of the Imaginary: Specters of Disability in Vietnam. Ethos, 42, 153-174.
Gammeltoft, T. M. (2014b). In Haunting Images: A Cultural Account of Selective Reproduction in Vietnam, LA: University of California Press.
Gammeltoft, T. M., & Wahlberg, A. (2014). Selective Reproductive Technologies. Annual Review of Anthropology, 43, 201-216.
Ghaheri, A., Shojaei Shahrokhabadi, M., Zayeri, F., Maroufizadeh, S., & Karimi, M. (2016). Relationship among Life Satisfaction, Anxiety and Fertility Quality of Life in Women. Koomesh, 17, 957-965.
Ginsburg, F., & Rapp, R. (1991). The Politics of Reproduction. Annual Review of Anthropology, 20, 311-343.
Ginsburg, F. D., & Rapp, R. (1995). Conceiving the New World Order: The Global Politics of Reproduction, LA: University of California Press.
Hardie-Bick, J. (2012). Transcendence, Symbolic Immortality and Evil. Human Studies, 35, 415-428.
Hasanpoor-Azghady, S. B., Simbar, M., Vedadhir, A. A., Azin, S. A., & Amiri-Farahani, L. (2019). The Social Construction of Infertility Among Iranian Infertile Women: A Qualitative Study. Journal of Reproduction and Infertility, 20(3), 178-190.
Inhorn, M. C. (1996). Infertility and Patriarchy: The Cultural Politics of Gender and Family Life in Egypt, Pennsylvania: University of Pennsylvania Press.
Inhorn, M. C. (2007). Masturbation, Semen Collection and Men's IVF Experiences: Anxieties in the Muslim World. Body and Society, 13, 37, 37-53.
Inhorn, M. C., & Birenbaum-Carmeli, D. (2008). Assisted Reproductive Technologies and Culture Change. Annual Review of Anthropology, 37, 177-196.
Inhorn, M. C., & Tremayne, S. (2012). Islam and Assisted Reproductive Technologies: Sunni and Shia Perspectives, New York: Berghahn Books.
Inhorn, M. C., & Van Balen, F. (2002). Infertility around the Globe: New Thinking on Childlessness, Gender, and Reproductive Technologies, Berekley: University of California Press.
Jordan, B. (1987). The Hut and the Hospital: Information, Power, and Symbolism in the Artifacts of Birth. Birth, 14, 36-40.
Karimi, M., Omani Samani, R., & Shirkavand, A. (2015). A Qualitative Study of The Experience of Infertile Woman in Iran. Payesh, 14(4), 453-465.
Karimi, M., Shirkavand, A., & Omani Samani, R. (2011). P-070 Isolated infertile Women under the Pressure from Fertile Women in Iran. Human Reproduction, 26, i150-i151.
Kramer, A. M. (2011). Kinship, Affinity and Connectedness: Exploring the Role of Genealogy in Personal lives. Sociology, 45, 379-395.
Lambert, N. M., Stillman, T. F., Hicks, J. A., Kamble, S., Baumeister, R. F., & Fincham, F. D. (2013). To Belong Is to Matter: Sense of Belonging Enhances Meaning in Life. Personality and Social Psychology Bulletin, 39, 1418-1427.
Lock, M. (2008). Biomedical Technologies, Cultural Horizons, and Contested Boundaries. In Hackett, E. J. , Amsterdamska, O., Lynch, M., & Wajcman, J. (Eds.), The Handbook of Science and Technology Studies, Cambridge, Mass: MIT Press: 875-900.
Mason, J. (2008). Tangible Affinities and the Real Life Fascination of Kinship. Sociology, 42, 29-45.
May, V. (2011). Self, Belonging and Social Change. Sociology, 45, 363-378.
Miller, B. D. (2009). Cultural Anthropology in a Globalizing World, London: Pearson
Miller, T. W. (2010). Handbook of Stressful Transitions across the Lifespan, New York: Springer.
Mohammad, K., & Ardalan, A. (2009). An Overview of the Epidemiology of Primary Infertility in Iran. Journal of Reproduction & Infertility, 10, 213-216.
Rapp, R. (1999). Testing Women, Testing the Fetus: The Social Impact of Amniocentesis in America, New York: Routledge.
Rose, N. (2001). The Politics of Life Itself. Theory, Culture & Society, 18(6), 1–30.
Sargent, C. F. (2004). Birth. In C. R. Ember, & M. Ember (Eds.), Encyclopedia of Medical Anthropology, New York: Springer: 224-230.
Sargent, C. F., & Bascope, G. (1996). Ways of Knowing about Birth in Three Cultures. Medical Anthropology Quarterly, 10, 213-236.
Sargent, C. F. (1982). The Cultural Context of Therapeutic Choice, New York: Springer.
Sargent, C. F. (1989). Maternity, Medicine, and Power: Reproductive Decisions in Urban Benin, Berekley: University of California Press.
Sargent, C. F., & Johnson, T. M. (1996). Medical Anthropology: Contemporary Theory and Method, New York: Praeger.
Saroukhani, B., & Rafat, J. (2004). Socialogical Factors Related to the Re-definition of Women’s Social Identity. Woman in Development and Politics 2, 71-91.
Strathern, M. (1992). Reproducing the Future: Essays on Anthropology, Kinship and the New Reproductive Technologies, Manchester: Manchester University Press.
Steauss, C. (2006). The Imaginary. Anthropological Theory, 6, 322-344.
Throop, C. J., & Murphy, K. M. (2002). Bourdieu and Phenomenology: A Critical Assessment. Anthropological Theory, 2, 185-207.
Tober, D. M., Taghdisi, M. H., & Jalali, M. (2006). “Fewer Children, Better Life” or “As Many as God Wants”? Medical Anthropology Quarterly, 20(1), 50-71.
Turner, B. S. (2006). Body. Theory, Culture & Society, 23, 223-229.
Van Balen, F. (2009). Infertility and Culture: Explanations, Implications, and Dilemmas. In L. Culley, N. Hudson, & F. van Rooij (Eds.), Marginalized Reproduction: Ethnicity, Infertility and Reproductive Technologies (pp. 34-48), London: Routledge:
Van Hollen, C. (1994). Perspectives on the Anthropology of Birth. Culture, Medicine and Psychiatry, 18, 501-512.
Wahlberg, A. (2018). Good Quality: The Routinization of Sperm Banking in China, Oakland, California: University of California Press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 326 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 230 |
||