سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,572
تعداد مقالات71,028
تعداد مشاهده مقاله125,499,344
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,761,825
فردوسی, عباس, نادی, زینب, نادی, محمدمیثم. (1400). بررسی جایگاه و نوع دموکراسی در پارادایم سیاسی روشنفکران ایرانی و مقایسۀ آن با اصول دموکراسی غربی (مطالعۀ موردی شریعتی، بازرگان، مطهری و سروش). , 28(1), 281-322. doi: 10.22059/jsr.2021.84526
عباس فردوسی; زینب نادی; محمدمیثم نادی. "بررسی جایگاه و نوع دموکراسی در پارادایم سیاسی روشنفکران ایرانی و مقایسۀ آن با اصول دموکراسی غربی (مطالعۀ موردی شریعتی، بازرگان، مطهری و سروش)". , 28, 1, 1400, 281-322. doi: 10.22059/jsr.2021.84526
فردوسی, عباس, نادی, زینب, نادی, محمدمیثم. (1400). 'بررسی جایگاه و نوع دموکراسی در پارادایم سیاسی روشنفکران ایرانی و مقایسۀ آن با اصول دموکراسی غربی (مطالعۀ موردی شریعتی، بازرگان، مطهری و سروش)', , 28(1), pp. 281-322. doi: 10.22059/jsr.2021.84526
فردوسی, عباس, نادی, زینب, نادی, محمدمیثم. بررسی جایگاه و نوع دموکراسی در پارادایم سیاسی روشنفکران ایرانی و مقایسۀ آن با اصول دموکراسی غربی (مطالعۀ موردی شریعتی، بازرگان، مطهری و سروش). , 1400; 28(1): 281-322. doi: 10.22059/jsr.2021.84526

بررسی جایگاه و نوع دموکراسی در پارادایم سیاسی روشنفکران ایرانی و مقایسۀ آن با اصول دموکراسی غربی (مطالعۀ موردی شریعتی، بازرگان، مطهری و سروش)

مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)
مقاله 12، دوره 28، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 281-322    اصل مقاله (540.85 K)
نوع مقاله: علمی وپزوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsr.2021.84526
نویسندگان
عباس فردوسی1؛ زینب نادی2؛ محمدمیثم نادی* 3
1عضو هیات علمی ،گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور ،ایران
2دانشجوی دکترای علوم اجتماعی دانشگاه تهران
3دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی
چکیده
به طور موثق از پیش از انقلاب مشروطه تا به امروز دموکراسی‌خواهی و مباحث پیرامون آن یکی از مهم‌ترین مسائل نظری، اجتماعی و سیاسی در ایران محسوب می‌شود، چنانکه می‌توان یکی از ریشه‌ها و زمینه‌های جنبش‌های اجتماعی دو قرن اخیر را پیرامون این اصطلاح جستجو کرد، اصطلاحی که بین جریان‌های فکری و نظری مختلف مناقشه‌ها و بحث‌های زیادی را پی افکنده؛ این مقاله در صدد آن است تا با روش تحلیل گفتمان و با استمداد از رهیافت پارادایمی به مناسبات میان حکومت، دین و دموکراسی از دیدگاه چهار نظریه‌پرداز و روشنفکر ایرانی اعم از شریعتی، بازرگان، مطهری و سروش بپردازد و در نهایت جایگاه و نوع دموکراسی را در پارادایم سیاسی این روشنفکران بازشناسی کند. یافته‌های حاصل ازپژوهش حاکی از آن است که دموکراسی و نوع حکومت و ارتباط و نسبت‌های آنها با دین در پاردایم سیاسی روشنفکران اگرچه در برخی موارد دارای شباهت‌هایی با یکدیگر است، اما با توجه به دلالت‌های تبیینی، معرفتی و هنجاری در رهیافت پارادایمی، تفاوت‌ها به اندازه‌ای است که عامل ارائه انواع دموکراسی و شکل گیری انواع حکومت‌ها گردیده. مقایسه پارادایم سیاسی برخی روشنفکران با اصول دموکراسی در غرب نیز حکایت از فزونی یافتن تفاوت‌ها نسبت به تشابهات دارد.
کلیدواژه‌ها
دموکراسی؛ حکومت؛ دین؛ پارادایم سیاسی؛ روشنفکران ایرانی؛ دموکراسی غربی
مراجع
  • اسناد نهضت آزادی ایران (1361) صفحاتی از تاریخ معاصر جریان تأسیس نهضت آزادی ایران، ج 1.
  • اشتراوس، لئو (1381) فلسفۀ سیاسی، فرهنگ رجایی، تهران: شرکت انتشارت علمی و فرهنگی.
  • امام جمعه زاده، سید جواد و حسین روحانی (1384) مجلۀ علوم اجتماعی فردوسی مشهد، شمارۀ 9.
  • آربلاستر، آنتونی (1391)،ظهور و سقراط لیبرالیسم غرب، ترجمۀ عباس مخبر، نشر مرکز.
  • آربلاستر، آنتونی (1385) دمکراسی، ترجمۀ حسن مرتضوی، تهران: انتشارات آشتیان، چاپ دوم.
  • بازرگان، مهدی (1343) بعثت و ایدئولوژی، شرکت انتشارت قلم.
  • بازرگان، مهدی (1355) مرز میان دین و سیاست، شرکت سهامی انتشار.
  • بازرگان، مهدی (1357) سازگاری ایرانی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  • بازرگان، مهدی (1364) بازیابی ارزش‌ها، تهران: انتشارت نراقی.
  • بازرگان، مهدی (1385) مدافعات در دادگاه بدوی و تجدیدنظر نظامی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  • باقری دولت‌آبادی، علی ومحمدرضا سنگ‌سفیدی (1389) نقش انگاره‌های دینی در سیاست: عرضی یا ماهوی، پژوهش حقوق، شمارۀ 29.
  • بشریه، حسین (1380) درس‌های دموکراسی برای همه، تهران: چاپ مؤسسه پژوهش نگاه معاصر.
  • بشیر، حسن (1385) تحلیل گفتمان دریچه‌ای برای کشف ناگفته‌ها، تهران، دانشگاه امام صادق.
  • تاجیک، محمدرضا (1383) گفتمان، پاد گفتمان و سیاست، تهران: مؤسسه توسعۀ علوم انسانی.
  • تاجیک، محمدرضا (1379) گفتمان و تحلیل گفتمانی، تهران، انتشارات فرهنگ.
  • ثقفی، مراد (1386) گذار از کویر؛ روشنفکران ایران پس از انقلاب اسلامی، بازتاب اندیشه، شمارۀ 17.
  • جونز، و. ت. (1376) خداوندان اندیشۀ سیاسی، ترجمۀ علی رامین، ج دوم، قسمت اول، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ چهارم.
  • جهانبخش، فروغ (1383) اسلام، دموکراسی و نوگرایی دینی در ایران؛ از بازرگان تا سروش، جلیل پروین، تهران: گام نو.
  • حسینی، سعید، شجاع احمدوند و محمدجواد غلامرضا کاشی (1387) مبانی فکری دموکراسی متعهد در اندیشۀ شریعتی، تهران: علامه طباطبایی.
  • دانل، مک (1380) مقدمه‌ای بر نظریة گفتمان، ترجمۀ حسینعلی نوذری، تهران: فرهنگ گفتمان.
  • روشن، امیر (1375) آزادی و واکنش دو اندیشه‌گر احیاء تفکر مذهبی در ایران معاصر؛ دکتر علی شریعتی و استاد مرتضی مطهری، پایان‌نامه فوق لیسانس علوم سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس.
  • زرشناس، شهریار (1387) دربارۀ دموکراسی، تهران: کتاب صبح.
  • زیباکلام، صادق (1384) از دموکراسی تا مردم‌سالاری دینی: نگرشی بر اندیشۀ سیاسی شریعتی و زمانۀ او، تهران: روزنه.
  • زیباکلام، صادق (1383) از دموکراسی تا مردم‌سالاری دینی، تهران: روزنه.
  • سرپرست سادات، سیدابراهیم (1394) الگوشناسی و بازشناسی انتقادی دموکراسی نزد جریان ایرانی متمایل به لیبرالیسم در دورۀ جمهوری اسلامی، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، شمارۀ 4.
  • سرپرست سادات، سید ابراهیم (1394) دموکراسی اصولی در آرای استاد مطهری، پژوهش‌های راهبردی سیاست، شمارۀ 18.
  • سروش، عبدالکریم (1373) قبض و بسط تئوریک شریعت: نظریۀ تکامل معرفت دینی، تهران: صراط، چاپ سوم.
  • سروش، عبدالکریم (1374) تحلیل مفهوم حکومت دینی، کیان، سال ششم، شمارۀ 32.
  • سروش، عبدالکریم (1377) مدارا و مدیریت، تهران: صراط.
  • سروش، عبدالکریم (الف 1388) تفرج صنع: گفتارهایی در اخلاق، صنعت و علم انسانی، تهران: صراط.
  • سروش، عبدالکریم (ب 1388) فربه‌تر از ایدئولوژی، تهران: صراط.
  • شریعتی، علی (1357) امت و امامت، تهران: انتشارت قلم.
  • شریعتی، علی (1361) گرایش‌های سیاسی در قرون معاصر، مجموعۀ آثار ج 12، تهران: حسینیه ارشاد.
  • شریعتی، علی (الف 1382) تشیع علوی و تشیع صفوی، تهران: نشر چاپخش.
  • شریعتی، علی (ب 1382) علی، مجموعۀ آثار ج 26، تهران: آمون.
  • عطارزاده، مجتبی و مهدی راستی (1397) شورا و دموکراسی در اندیشۀ سیاسی معاصر شیعه، رهیافت انقلاب، شمارۀ 27.
  • عمادی، عباس، ابوالفضل شکوری و مسعود غفاری (1388) اسلام و دموکراسی از دیدگاه سروش، دانشگاه تربیت مدرس.
  • غفاری، مسعود و علی محمدزاده (1385) مجلۀ پژوهش حقوق عمومی، شمارۀ 20.
  • غفاری مسعود و علی محمدزاده (1385) حکومت در اندیشۀ سیاسی مهدی بازرگان، فصلنامۀ حقوق و سیاست، شمارۀ 20.
  • قزلسلفی، محمدتقی، پونه قاسم‌پور و مهرداد خرم‌نصر (1396) بررسی رابطۀ دین و دموکراسی در نواندیشی دینی؛ مطالعۀ موردی مهدی بازرگان، فصلنامۀ علوم سیاسی، شمارۀ 40.
  • کوهن، کارل (1373) دموکراسی، ترجمۀ فریبرز مجیدی، تهران: خوارزمی.
  • لاک، جان (1387) رساله‌ایدربارۀ حکومت. ترجمۀ: حمید عضدانلو. تهران: نی.
  • هوارث، یوید (1377) نظریۀ گفتمان، ترجمۀ سیدعلی‌اصغر سلطانی. فصلنامۀ علوم سیاسی، شمارۀ 2.
- Laclau, E. and Mouffe, C., Recasting marxism in James martin (2002): Antonio Gramsci, critical Assesment of leading Political philosophers (2002) Voutledge. P 140.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 486
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 595





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب