تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,112,867 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,216,715 |
بازتاب وضعیت بهداشت و پزشکی ایران در اسناد آرشیوی (1285- 1320ش) | ||
تاریخ علم | ||
مقاله 7، دوره 19، شماره 1 - شماره پیاپی 30، مرداد 1400، صفحه 157-182 اصل مقاله (502.52 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jihs.2021.327790.371649 | ||
نویسنده | ||
فوزیه جوانمردی* | ||
کارمند سازمان اسناد ملی ایران | ||
چکیده | ||
با پیروزی نهضت مشروطه دولتمردان ایران به ترویج دستاوردهای مدرن غربی توجه کردند. این تأسی جستن در زمینۀ علوم پزشکی نیز اعم از استفاده از داروهای جدید، رعایت بهداشت و ارتقای سلامت عمومی مورد توجه حکومت قاجار و اقشار تحصیلکرده بود. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی درصدد تبیین بازتاب تحول تاریخی گفتمان پزشکی سنتی به مدرن در سالهای 1285 تا 1320ش است و سعی میکند اقدامات حکومت در این زمینه و مذاکرات ایران و دول خارجی در بارۀ راههای کنترل شیوع بیماریها را با تکیه بر اسناد موجود ارزیابی کند. بهطور کلی هدف این پژوهش بررسی تحول پزشکی سنتی به مدرن و کاستیهای این تحول به دلیل عدم تلفیق دو گفتمان و اهمیت تاریخی حفظ سلامت جوامع است که خود میتواند نشانۀ ترقی هر جامعهای باشد. در این دوران عرصۀ گفتمان پزشکی مدرن با تکیه بر جایگاه بیماری و بدن به اوج خود رسید، اما وجود آمرانگی در تحقق این علم و کنارگذاشتن طب سنتی عواقبی به دنبال داشت که در دورههای بعدی نمود پیدا کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
بهداشت؛ پزشکی مدرن؛ رضاشاه؛ طب سنتی؛ مشروطه | ||
مراجع | ||
آرشیو اسناد و مدارک دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ) Gh1336-28-2-4؛sh1313- k28- p2-2؛ SH1309- K14- P28 / 54-10؛ ،sh1314- k28- p31-4, 5, 6؛ GH1339-K59-P4-23.23 / 1؛ Sh1315- k28- p15- 3؛ Sh1320-k28-p13-6؛ SH1307- K21- P14- 6؛ SH 1311- K14- P28 / 46- 032؛ SH 1311- K14-P28 / 46-029.
آرشیو سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما) 0108-0008-0002؛ 293- 83305-40؛ 80400-298؛ 293- 41283-57؛ 293-14659-00010؛ 293-41283-52؛ 297-22657-97؛ 000221- 270؛ 001316- 290؛ 001406- 291؛ 009- 113؛ 023012-297؛ 026918- 240؛ 163 تا 20 - 16 تا 20 - 070281- 293؛ 264-006732-0104؛ - 264-006732-0044؛ 293- 070281-000003؛ 293-41283-52؛ 297-009217؛ 297-33775- 6؛ 84437- 293؛ 240-47604-2،3.
آرشیو اسناد ریاست جمهوری (مارجا) 1408، 1310ش؛ 4874، 1309 ش؛ 4879، 1309ش؛ 8347، 1311ش؛ 8896، 1307ش؛ 14075، 8896، 1307ش؛ 8819، 7556، 1308ش.
ابراهیمنژاد، هرمز. (1396ش). نوسازی و بهداشت عمومی در دورۀ قاجار. ترجمۀ قربان بهزادیاننژاد. تهران: پژوهشگاه تاریخ اسلام.
احصاییۀ تهران، 1308-1304: 68
الگود، سیریل. (2536). تاریخ پزشکی ایران و سرزمینهای خلافت شرقی. ترجمۀ باهر فرقانی، تصحیح محمدحسین روحانی. تهران: نشر امیرکبیر.
مجلۀ اطلاعات، شمارههای 203 و 2134
برجسته، سحر و همکاران. (1393ش). سلامت، بهداشت و زیبایی در عصر قاجار. ترجمۀ مسعود کثیری. تهران: نشر امیرکبیر.
پرغو، محمدعلی و جواد علیپور سیلاب (بهار و تابستان 1396). «طاعون در ایران صفوی.» تحقیقات تاریخ اجتماعی، سال هفتم شمارۀ 1 (13 متوالی).
پورشالچی، محمود (1384ش). قزاق، دوران رضا شاه پهلوی: مطابق اسناد وزارت امور خارجه. تهران: نشرمروارید.
ترابی فارسانی، سهیلا و مرتضی ابراهیمی (زمستان1393ش). «بلدیه و بهداشت عمومی در دورۀ پهلوی اول.» فصلنامۀ تاریخ اسلام و ایران، سال بیست و چهارم، دورۀ جدید، شمارۀ24.
تعلیم و تربیت، سال سوم، شمارههای 5 و 6.
تکمیل همایون، ناصر. (1385ش). آموزش و پرورش در ایران. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
دنیس اسمیت (1386ش). ظهور جامعهشناسی تاریخی. ترجمۀ هاشم آغاجاری. تهران: نشرمروارید.
رابینو.اچ.ال (1372ش). روزنامههای ایران از آغاز تا 1329 هجری. تهران: اطلاعات.
سالنامه و آمار، 1315-1317، شمارۀ 438.
عباسی، محمدرضا و پرویز بدیعی. (1372ش). گزارش از اوضاع سیاسی و اجتماعی در استانهای دورۀ ناصری 1307ق. تهران: مؤسسۀ تحقیقات اسناد.
عباسی، محمود و دیگران. (1378ش). مقالاتی در تاریخ پزشکی. چاپ اول، تهران: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مؤسسۀ فرهنگی حقوقی سینا.
غفاری، ابوالحسن. (1368ش). تاریخ روابط ایران و فرانسه: از ترور ناصرالدین شاه تا جنگ جهانی اول (1313-1333 ه.ق). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
محبوبی اردکانی، حسین. (1379ش). تاریخ نهادهای تمدنی جدید در ایران. چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
محمدرضا شمس اردکانی و دیگران (1387ش). فهرست اسناد پزشکی در بایگانی و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران. تهران: دانشکدۀ علوم پزشکی تهران و فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران.
ملکزاده، الهام. (1392ش). خیریههای بهزیستی و بهداشت در دورۀ رضا شاه. تهران: نشر تاریخ ایران.
مصوبات مجلس شورا، دورۀ ششم، چاپ سوم، ج1، 28/06/1306. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 373 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 781 |