تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,518 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,133,383 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,239,399 |
تحلیل مؤلفههای پسامدرن در رمان قهوۀ سرد آقای نویسنده | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 24، اسفند 1400، صفحه 79-99 اصل مقاله (685.5 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2021.328889.1727 | ||
نویسندگان | ||
احمد حیدری گوجانی* 1؛ محسن ذوالفقاری2؛ حسن حیدری2؛ حجت الله امیدعلی3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
3استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
چکیده | ||
تجزیۀ هر پدیده به عناصر سازندۀ آن از نظر علمی با اهمّیّت است. «شخصیّت» از مهمترین عناصر سازندۀ روایت و چگونگی تفسیر شخصیّتهای داستان از اجزاءِ اصلی تفسیر متن است. این پژوهش در پی واکاوی و تحلیل مؤلفههای پُستمدرنیستی در شخصیّتهای رمان روانی-نامهای «قهوۀ سرد آقای نویسنده» اثر «روزبه معین» است. روش پژوهش، تحلیلی- توصیفی و شیوۀ گِردآوری دادهها مطالعاتِ کتابخانهای است. مبانی نظری و یافتههای این پژوهش به این شرح است: پستمدرنیسم، جهش خلاقانهای بود که با نقد مدرنیسم بر مداومت آن استمرار داشتند. درونمایۀ مرگ، عشق و روانرنجوری از موضوعات مهم در ادبیّات جهان است که روایت پستمدرنیستی به آن میپردازد. قهوۀ سرد آقای نویسنده، روایتی است که با الگوها و ویژگیهای ادبیّات داستانی پسامدرنیستی در پیچ و تابهای روایی خود دنیای شخصیّتهای روانرنجور را بهتصویر میکشد و از هر گوشۀ آن صدای متنی را میشنویم و در بطن هر ماجرائی شخصیّتی تاریخی، سیاسی، هنری و... بهچشم میخورد که نویسنده، احساس، مقصود و سخنان خود را با چنین تمهیداتی در متن داستان جای میدهد. در این رمان نوعی قرینهسازی شخصیّت در سیر روایت مدرن؛ با شخصیّتهای مشهور و نسبتدادن کنش و خویشکاری مشابه شخصیّتهای داستانی وجود دارد که یادآور آن شخصیّتها و احیاگر کنشهای بزرگ و هیجانی آنان است. روزبه معین، با استفاده از کنش شخصیّتها و شگردهای داستاننویسی مدرن مانند قهرمانزدایی، بینامتنیت، داستان در داستان، تغییر راوی و زاویۀ دید، عدم قطعیّت، چرخۀ بیپایان، معناباختگی و... رمان خود را به روایتهای پسامدرن نزدیک میکند. شخصیّتهای اصلی، نوعی و نمونه پروتوتیپ افرادی هستند، که روانگسیختگی و نابهنجاریهای جهان پستمدرنیسم و ابزوردیسم، مانند شیفتهگونگی، شکاندیشی، معناباختگی، انکار حقیقت و واقعیّت و علائم روحی- رفتاری، توهمها و هذیانهای شخصیّتهای ضد اجتماعی؛ پروبلماتیک، سوسیوپات، اسکیزوئید، پارانوئید را ترسیم میکنند. مشابهتهای کنشی و رفتاری شخصیّتها متأثر از سایه یا جنبههای پنهان و تاریک وجود آنان و ترسیمی از آشفتگی ذهن انسان معاصر و جهان اطراف آنان است. | ||
کلیدواژهها | ||
پستمدرنیسم؛ روزبه معین؛ شخصیّت؛ قهوۀ سرد آقای نویسنده | ||
مراجع | ||
ابراهیمی لامع، مهدی، (1396)، «پوست اندازی عامهپسند، نقد و فرانقدی بر رمان قهوۀ سرد آقای نویسنده»، نقد کتاب، زمستان، سال سوّم، ش 12، 129-142.
اخوّت، احمد (1392)، دستور زبان داستان، ج 1، چاپ دوم، اصفهان، فردا.
براهنی، رضا (1368)، قصّهنویسی، ج 1، چاپ چهارم، تهران، البرز.
بلانر، آدام (1383)، درونپردازی، ترجمۀحسن حقشناس و حمید اشکانی، جلد اوّل، چاپ اول، تهران، رشد.
پاول، جیمز ان (1380)، پست مدرنیزم، ترجمۀ حسینعلی نوذری، ج 1، چاپ سوم، تهران، نظر.
پژهان، هدی و همکاران (1392)، «بررسی ارتباط مرگ با کلام و گفتمان پسامرگی در پستمدرنیسم در روایتهای داستانی محمدرضا کاتب»، نقد و نظریۀ ادبی، بهار و تابستان، سال اول، ش 2، 57-78.
تدینی، منصوره (1388)، پسامدرنیسم در ادبیات داستانی ایران، ج 1، تهران، علمی.
تدینی، منصوره (1389)، «پسامدرنیسم در رمان تاریخ سِرّی بهادران فرس قدیم»، زبان و ادب فارسی، بهار، ش 43، 155-133.
داوری اردکانی، رضا (1391)، اندیشۀ پست مدرن، ج 1، تهران، سخن.
دقیقیان، شیریندخت (1397)، شخصیّتپردازی در ادبیّات داستانی، ج 1، چاپ دوم، تهران، مروارید.
شاملو، سعید (1388)، آسیبشناسیروانی، ج 1،چاپ دهم، تهران، رشد.
فرانکل، ویکتور امیل (1387)، انسان در جستجوی معنی، ترجمۀ نهضت صالحیان و مهین میلانی، ج 1، چاپ بیستم، تهران، دُرسا.
قائم مقام فراهانی، ضیاء و همکاران (1388)، درمان و توان بخشی اسکیزوفرنیا، ج 1، چاپ دوم، تهران، رشد.
گلدمن، لوسین (1381)، جامعهشناسی ادبیات (دفاع از جامعهشناسی رمان)، ترجمۀ محمدجعفر پوینده، ج 1، تهران، چشمه.
لوین، س و همکاران (1373)، اسکیزوفرنی، ترجمۀ اکبر رهنما و داوود کردستانی، ج 1، تهران، شاهد.
لیوتار، ژان فرانسوا (1381)، وضعیت پست مدرن، ترجمۀ حسنعلی نوذری، ج 1، چاپ چهارم، تهران، گام نو.
مالمیر، تیمور و نجمالدین رستمیونس (1399)، «تحلیل و نقد ویژگیهای پسامدرنی رمان هیس»، ادب فارسی، پاییز و زمستان، سال دهم، ش 2، 39-57.
مکهیل، برایان (1392)، داستان پسامدرنیستی، ترجمۀ علی معصومی، ج 1، تهران، ققنوس.
مقدادی، بهرام (1378)، فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی (از افلاطون تا عصر حاضر)، ج 1، تهران، فکر روز.
معین، روزبه (1396)، قهوۀ سرد آقای نویسنده، ج 1،چاپ سیوهشتم، تهران، نیماژ.
میرصادقی، جمال (1367)، عناصر داستان، ج 1، چاپ دوم، تهران، سخن.
نیچه، فردریش (1399)، آواره و سایهاش، ترجمۀ علی عبداللهی، ج 1، چاپ هفتم، تهران، نشر مرکز.
یعقوبی جنبهسرائی، پارسا و همکاران (1396)، «تعویق خود در داستانپردازی محمّدرضا کاتب»، متنپژوهی ادبی، پاییز، سال بیست و یکم، ش 73، 53-78. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 553 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 446 |