تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,500 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,085,391 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,189,301 |
ارزیابی امنیت آبی ایران در سطح استانی با استفاده از شاخص ترکیبی | ||
مدیریت آب و آبیاری | ||
دوره 11، شماره 3، آبان 1400، صفحه 617-632 اصل مقاله (1.13 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwim.2021.327554.903 | ||
نویسندگان | ||
سینا سالمی سرمست1؛ بنفشه زهرائی* 2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی عمران، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
2دانشیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
امنیت آبی رویکردی فراگیر در مدیریت منابع آب است که ارزیابی آن میتواند تصویر جامعی از وضعیت منابع آب و مشکلات ناشی از مدیریت این منابع ارائه کند. این رویکرد برای کشور ایران که درگیر مشکلات درهم تنیده در زمینه مدیریت منابع آب و محیطزیست است، میتواند راهگشا باشد. در این پژوهش ابتدا شاخص امنیت آبی استانی با استفاده از روش نیمهجبرانی تجمیع هندسی توسعه داده شد. برای این شاخص سه بعد کلیدی منابع، دسترسی و اقتصاد در نظر گرفته شده است. در نهایت استانهای ایران با استفاده از این شاخص ارزیابی و رتبهبندی شدند که در این ارزیابی برای هر استان عددی بین صفر (برای بدترین وضعیت) و یک (برای بهترین وضعیت) بهعنوان شاخص امنیت آبی محاسبه شد. نتایج این پژوهش مشخص کرد که مقدار شاخص امنیت آبی برای هیچکدام از استانهای ایران، بیشتر از 43/0 نمیشود که نشاندهنده وضعیت نامطلوب همه استانهای ایران از منظر شاخص امنیت آبی است. استانهای مرز شرقی و قسمت شرقی فلات مرکزی بدترین وضعیتها را از منظر شاخص امنیت آبی دارند؛ استانهای سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، یزد و کرمان استانهایی هستند که کمترین مقادیر شاخص امنیت آبی برای آنها ثبت شده است (همگی کمتر از 22/0). استان مازندران با مقدار 432/0 در شاخص امنیت آبی، در رتبه اول قرار گرفته است، که دلیل اصلی آن وضعیت مطلوب این استان از منظر بعد منابع است. آذربایجانشرقی با کسب مقدار 416/0، بهدلیل وضعیت متعادل و بالاتر از میانگین در همه ابعاد کلیدی امنیت آبی، در رتبه دوم قرار گرفته است. استان هرمزگان نیز با کسب مقدار 386/0، بهدلیل ثبت بهترین وضعیت در بعد اقتصاد در جایگاه سوم قرار گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
امنیت آبی؛ امنیت دسترسی به آب؛ تجمیع هندسی؛ شاخص ترکیبی | ||
مراجع | ||
ADB. (2016). Asian Water Development Outlook 2016 Description of Methodology and Data. Retrieved from: https://www.adb.org/publications/awdo-2016-description-methodology-data. ADB. (2020). Asian Water Development Outlook 2020 Strengthening Water Security in Asia and the Pacific. Retrieved from: https://www.adb.org/sites/default/files/publication/663931/awdo-2020.pdf.
Ansari, S., Masah Bovani, A., Bagheri, A. (2019). Evaluation of Adaptation Strategies to Climate Change Based on Social, Economic and Environmental Water Security Indicators. Iran-Water Resources Research, 14(5), 237-253 (In Persian). Ashraf, S., Nazemi, A., & AghaKouchak, A. (2021). Anthropogenic drought dominates groundwater depletion in Iran. Scientific Reports, 11(1), 1-11. Daneshvar, M., Syst, E., Reza, M., Daneshvar, M., Ebrahimi, M., & Nejadsoleymani, H. (2019). An overview of climate change in Iran : facts and statistics. Environmental Systems Research, 8(1), 1-10. Desai, M., Fukuda-Parr, S., Johansson, C., & Sagasti, F. (2002). Measuring the Technology Achievement of Nations and the Capacity to Participate in the Network Age. Journal of Human Development, 3(1), 95-122. Falkenmark, M. (1989). The massive water scarcity now threatening Africa. Ambio 18(2), 112-118. Ghiami-shamami, F., & Sabziparvar, A. A. (2018). Long-term comparison of the climate extremes variability in different climate types located in coastal and inland regions of Iran. Theoretical and Applied Climatology, 136, 875-897 (2019). GWP Workshop. (2014a). Assessing water security with appropriate indicators. Retrieved from:https://www.gwp.org/globalassets/global/toolbox/publications/p763_gwp_proceedings_paper.pdf GWP Workshop. (2014b). Water Security: Putting the Concept into Practice. Retrived from: https://aquadoc.typepad.com/files/gwp_tec20_web.pdf. Jensen, O., & Wu, H. (2018a). Urban water security indicators: Development and pilot. Environmental Science and Policy, 83, 33-45. Karandish, F., & Mousavi, S. (2018). Climate change uncertainty and risk assessment in Iran during twenty-first century: evapotranspiration and green water deficit analysis. Theoretical and Applied Climatology, 131(1-2) 777-791. Krueger, E., Rao, P. S. C., & Borchardt, D. (2019). Quantifying urban water supply security under global change. Global Environmental Change, 56, 66-74. Liu, G. (2014). Development of a general sustainability indicator for renewable energy systems: A review. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 31, 611-621. Ma, H., Liu, L., & Chen, T. (2010). Water security assessment in Haihe River Basin using principal component analysis based on Kendall τ. Environmental Monitoring and Assessment, 163, 539-544. Mason, N., & Calow, R. (2012). Water security: from abstract concept to meaningful metrics. An initial overview of options. Retrived from: files.ethz.ch/isn/155568/7865.pdf. Moridi, A. (2017). State of Water Resources in Iran. International Journal of Hydrology, 1(4), 111-114. Munda, G. (2016). Multiple Criteria Decision Analysis and Sustainable Development. In: Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys. International Series in Operations Research & Management Science, 78. New York, Springer. Munda, G., & Nardo, M. (2005). Constructing Consistent Composite Indicators: the Issue of Weights. Retreived from: https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC32434. Nardo, M., Saisana, M., Saltelli, A., Tarantola, S., Hoffman, A., & Giovannini, E. (2005). Handbook on constructing composite indicators. OECD Statistics Working Papers. 2005/03, Paris, OECD Publishing. OECD. (2013), Water Security for Better Lives, OECD Studies on Water. Paris, OECD Publishing. Puig, M., Wooldridge, C., & Darbra, R. M. (2014). Identification and selection of Environmental Performance Indicators for sustainable port development. Marine Pollution Bulletin, 81(1), 124-130. Raskin, P. D., Mansen, E., & Margolis, R. M. (1996). Water and sustainability Global patterns and long-range problems. Natural Resources Forum, 20(I), 1-15. Ray, B., & Shaw, R. (2019). Developing Water Security Index for Urban Areas. In: Ray B., Shaw R. (eds) Urban Drought - Disaster Risk Reduction (Methods, Approaches and Practices). Singapore, Springer. Scott, C. A., Vicuña, S., Blanco-Gutiérrez, I., Meza, F., & Varela-Ortega, C. (2014). Irrigation efficiency and water-policy implications for river basin resilience. Hydrology and Earth System Sciences, 18(4), 1339-1348. Sullivan, C. (2002). Calculating a Water Poverty Index.Water Development. 30(7), 1195-1210. Taheri Rikande, E. (2016) Investigation of the Relationship Between Food Self-Sufficiency and Water Security in Iran. Master’s Thesis. University of Tehran, Iran. (In Persian). Tennant, D. L. (1976). Instream Flow Regimens for Fish, Wildlife, Recreation and Related Environmental Resources. Fisheries, 1(4), 6-10. United Nations. (2013). Water Security and the Global Water Agenda. A UN-Water Analytical Brief. 2014 Revision. Hamilton, Canada, UN University. United Nations Development Programme. (2010). Human Development Report 2010-The Real Wealth of Nations: Pathways to Human Development. Retreived from: http://hdr.undp.org/en/content/human-development-report-2010. WWC. (2000). Ministerial Declaration of The Hague on Water Security in the 21st Century. Retreived from: https://www.worldwatercouncil.org/fileadmin/world_water_council/documents/ world_water_forum_2/The_Hague_Declaration.pdf.
Xiao, S. C., Li, J. X., Xiao, H. L., & Liu, F. M. (2008). Comprehensive assessment of water security for inland watersheds in the Hexi Corridor, Northwest China. Environmental Geology, 55(2), 369–376. Yang, F., Shao, D., Xiao, C., & Tan, X. (2012). Assessment of urban water security based on catastrophe theory. Water Science and Technology, 66(3), 487-493. Zekri, E. (2017). Assessment of Water Security in One of the Major Basins of Iran. Master’s Thesis. University of Tehran, Iran. (In Persian). Zhou, P., & Ang, B. W. (2009). Comparing MCDA aggregation methods in constructing composite indicators using the Shannon-Spearman measure. Social Indicators Research, 94(1), 83-96. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 703 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 442 |