پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,523,664 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,783,804 |
جامعه شناسی تاریخی و ارزیابی انتقادی خوانش سکولاریستی از اخباریان | ||
| مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران | ||
| مقاله 11، دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 40، دی 1400، صفحه 1237-1260 اصل مقاله (634.09 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2021.305945.1090 | ||
| نویسندگان | ||
| مهدی حسین زاده یزدی1؛ کوشا وطن خواه* 2 | ||
| 1استادیار گروه علوم اجتماعی اسلامی دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
| 2دانش‌آموختۀ دکتری رشتۀ دانش اجتماعی مسلمین، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| مجموعه پژوهش‌های اخباری‌شناسی اعم از مخالف و موافق، این نکته را مفروض گرفته‌اند که آموزه‌های بنیادین مکتب اخباری دال بر آن است که اخباریان با نقش‌آفرینی سیاسی ـ اجتماعی عالمان دین مخالف بوده‌اند. از نظر مخالفان، نبود نظریۀ سیاسی در این مکتب، علمای اخباری را از ایفای نقش سیاسی-اجتماعی در برهه‌های مهم تاریخی باز داشت. در نقطۀ مقابل موافقان، روی‌گردانی علمای اخباری از ایفای نقش سیاسی در جامعه را مثبت ارزیابی می‌کنند و با ترسیم چهره‌ای غیرسیاسی از آن‌ها نقش تاریخی‌شان را تلاشی برای حفظ سامان اجتماعی و مبارزه با قدرت همه‌جاگیر مجتهدان می‌دانند. به هر حال از این نظر که اخباریان هیچ نقش سیاسی برای عالم دینی درنظر نمی‌گرفته‌اند، تفاوتی میان دو گروه به‌ظاهر متعارض وجود ندارد. این درک از نظریۀ اخباری را می‌توان خوانش سکولاریستی از اخباریان نامید. در این مقاله به روش تحلیل متنی و با هدف بررسی و سنجش فهم سکولاریستی از نظریۀ اخباری، پس از مرور مختصر آرای برخی از مشهورترین پژوهشگران حوزۀ شیعه‌شناسی، دو تحقیق دانشگاهی نقد و ارزیابی می‌شود که به فاصلۀ ده سال از یکدیگر و در دو رشتۀ متفاوت تألیف و در دو دانشگاه مختلف دفاع شده‌اند. سیدمحسن آل‌غفور (1379) و روح‌الله اسلامی (1389) به‌رغم تفاوت‌های روشی و نظری، هردو در این فرض و نتیجه‌گیری شریک‌اند که دلالت آموزه‌های مکتب اخباری بر این است که عالم دینی نمی‌تواند و نباید نقش سیاسی برعهده بگیرد. مقالۀ حاضر، به‌خصوص با ارجاع به آثار استرآبادی، به این یافته می‌رسد که ادلۀ این پژوهشگران به‌هیچ‌وجه وافی به مقصود نیست و نمی‌تواند چنین برداشتی از آموزه‌های مکتب اخباری را تأیید کند. نتیجه‌گیری نهایی بیانگر آن است که علمای اخباری نه بیشتر و نه کمتر از دیگر علمای امامیه قائل به نقش‌آفرینی سیاسی ـ اجتماعی فقها بوده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخباری‌گری؛ اصولی‌گری؛ سیاست مدنی؛ محمدامین استرآبادی؛ مشروطه؛ ولایت فقیه | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 429 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 345 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب