تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,500 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,085,157 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,189,156 |
ارزیابی و برآورد میزان خطر فرسایش کنارهای رودخانه با استفاده از مدل BANCS (مطالعۀ موردی: رودخانۀ واز استان مازندران) | ||
اکوهیدرولوژی | ||
مقاله 8، دوره 8، شماره 3، مهر 1400، صفحه 707-716 اصل مقاله (1.23 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ije.2021.324012.1507 | ||
نویسندگان | ||
میلاد رستمی1؛ محمد مهدی حسین زاده* 2؛ رضا اسماعیلی3 | ||
1دانشجوی دکتری ژئومورفولوژیـ مخاطرات ژئومورفولوژیک، دانشگاه شهید بهشتی تهران | ||
2دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی | ||
3دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکدۀ جغرافیای دانشگاه مازندران | ||
چکیده | ||
فرسایش و انتقال رسوب از جمله فرایندهای هیدرودینامیکی مهمی است که بسیاری از سیستمهای هیدرولیکی نظیر حوضههای آبریز، رودخانهها، سواحل و بنادر، سدها، پلها، جادهها، کشتزارها و تأسیسات عمرانی را متأثر میسازد. رودخانۀ واز یکی از رودخانههای مهم دامنۀ شمالی البرز در استان مازندران است. هدف این پژوهش، بررسی وضعیت پایداری کنارۀ رودخانۀ واز با استفاده از مدل BANCS که شامل دو شاخص NBS و BEHI است. برای برآورد میزان فرسایش کنارهای در رودخانۀ واز، بازۀ 3 کیلومتری انتخاب شد. سپس، با انتخاب 8 مقطع عرضی با استفاده از برداشت میدانی و نقشهبرداری پارامترهای ارتفاع کناره، زاویۀ کناره، ارتفاع کناره، عرض دبی لبالبی، عمق متوسط در دبی لبالبی، بیشترین عمق متوسط کناره در دبی لبالبی، شعاع انحنا و جنس مواد کناره در دو شاخص مورد نظر اندازهگیری شد. با توجه به نتایج بهدستآمده برای هر یک از مقاطع در دو شاخص خطر فرسایش کناره و تنش برشی نزدیک کناره و مقایسۀ آنها با مشاهدات میدانی کنارههای با خطر فرسایش کنارهای بیشتر و کنارههای پایدارتر مشخص شد. مقایسۀ نتایج از این دو شاخص با مشاهدات میدانی نشان داد مدل BEHI نسبت به مدل NBS برای رودخانۀ واز کارآمدتر است. با توجه به نتایج شاخص BEHI میزان خطر فرسایش کناره 8 مقطع و در هر دو کناره وجود دارد، به طوری که در کنارۀ چپ مقاطع 3، 5 و 6 و کنارۀ راست مقاطع 1، 4 و 7 میزان فرسایش زیاد بوده است و در کنارۀ راست مقاطع 2، 3 و 6 و کنارۀ مقاطع 1 و 6 فرسایش کم بوده و در سایر کنارهها فرسایش متوسط بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
رودخانۀ واز؛ شاخص BEHI؛ شاخص NBS؛ فرسایش کنارهای مدل BANCS | ||
مراجع | ||
[1]. Allmanová Z, Vlčková M, Jankovský M, Jakubis M, Allman M. Bank erosion of the Tŕstie stream: BANCS model predictions vs. real bank erosion. Journal of Hydrology and Hydromechanics. 2019;67(2):121-8.
[2]. Bernhardt ES, Palmer MA, Allan JD, Alexander G, Barnas K, Brooks S, Carr J, Clayton S, Dahm C, Follstad-Shah J, Galat D. Synthesizing US river restoration efforts.
[3]. Bigham KA. Evaluation and application of the Bank Assessment for Non-Point Source Consequences of Sediment (BANCS) model developed to predict annual streambank erosion rates (Doctoral dissertation, Kansas State University).
[4]. Coryat M. Analysis of the Bank assessment for non-point source consequences of sediment (BANCS) Approach for the prediction of streambank stability and erosion along Stony Clove Creek in the Catskills (Doctoral dissertation, Syracuse University).
[5]. Etminan Z, Rostami M, Nosrati, K. Evaluation of River Bank Stability against Erosion and Management Practices of Taleghan River Bank Using LIN Method, Journal of Echo Hydrology, 2021;7(1):111-119[Persian].
[6]. Fooladfar, H., Shafaei Bajestan, M. Fathi Moghadam, M., Experimental study and modeling of critical shear stress for cohesive sediment erosion, Iranian Journal of Irrigation and Water Engineering. 2012;2(4):78-94[Persian].
[7]. Ghomshi M, Vajdani N. Critical shear stress of erosion of cohesive sediment and its trace in design of open channels. International Journal of Engineering Sciences, Iran University of Science and Technology. 2005; 3:83-93[Persian].
[8]. Ghosh KG, Pal S, Mukhopadhyay S. Validation of BANCS model for assessing stream bank erosion hazard potential (SBEHP) in Bakreshwar River of Rarh region, Eastern India. Modeling Earth Systems and Environment. 2016; 2(2):1-5.
[9]. Hoseynzadeh M.M, Esmaeilzadeh R. Estimation of stream bank erosion by BSTEM model, 2018,45(12):53-70 [Persian].
[10]. Hosseinzadeh M.M, Khaleghi S, Vahedifar F. Comparison and Evaluation of NBS and BEHI Models’ Results in Bank Erosion of Hashtrood Qaranqoo Chai River. Journal of Geography and Environmental Hazards, 2017;6(24,): 41-61[Persian].
[11]. Hosseinzadeh, M, Khaleghi S, Rostami M. Bank stability and mophometry analysis of Galali river in order to its stabilization against erosion (Qorveh, Kurdistan). Journal of Quantitative Geomorphological Research. 2018;11(4):160-171[Persian].
[12]. Hosseinzadeh, M., Rostami, M., River floor instability analysis using critical shear stress and discharge critical unit (Galali river case study, Qorve, Kurdistan). Iranian Natural Ecosystems Quarterly, 2017;8(2): 1-11[Persian].
[13]. Jugie M, Gob F, Virmoux C, Brunstein D, Tamisier V, Le Coeur C, Grancher D. Characterizing and quantifying the discontinuous bank erosion of a small low energy river using Structure-from-Motion Photogrammetry and erosion pins. Journal of hydrology. 2018; 563:418-34.
[14]. Khastar Boroujeni, M., Samadi Boroujeni, H., Ismaili K. Experimental study of shear stress threshold of sediments deposited clay - silt at different concentrations, Iranian Water Research Journal. 2013;7(13):131-138[Persian].
[15]. Klavon K, Fox G, Guertault L, Langendoen E, Enlow H, Miller R, Khanal A. Evaluating a process‐based model for use in streambank stabilization: insights on the Bank Stability and Toe Erosion Model (BSTEM). Earth Surface Processes and Landforms. 2017; 42(1):191-213.
[16]. Kwan H, Swanson S. Prediction of annual streambank erosion for Sequoia National Forest, California. JAWRA Journal of the American Water Resources Association. 2014;50(6):1439-47.
[17]. Layeghi P, Karam A. Hydrogeomorphological classification of Jajroud river with Rozgen model. Quantitative geomorphological research. 2014; 3:130-143[Persian].
[18]. Malik I, Matyja M. Bank erosion history of a mountain stream determined by means of anatomical changes in exposed tree roots over the last 100 years (Bílá Opava River—Czech Republic). Geomorphology. 2008 ;98(1-2):126-42.
[19]. Malik I, Matyja M. Bank erosion history of a mountain stream determined by means of anatomical changes in exposed tree roots over the last 100 years (Bílá Opava River—Czech Republic). Geomorphology. 2008;98(1-2):126-42.
[20]. Mandal S. Assessing the instability and shifting character of the river bank Ganga in Manikchak Diara of Malda district, west bengal using bank erosion hazard index (BEHI), RS & GIS. European Journal of Geography. 2017; 8(4):6-25.
[21]. Mazumdar N, Talukdar B. Assessment Of River Bank Erosion Potential In Brahmaputra River In Lower Assam Region Using Modified Rosgen’s Bank Erosion Hazard Index Method. Assessment. 2018;8(8).
[22]. McMillan M, Hu Z. A watershed scale spatially-distributed model for streambank erosion rate driven by channel curvature. Geomorphology. 2017; 294:146-61.
[23]. Midgley TL, Fox GA, Heeren DM. Evaluation of the bank stability and toe erosion model (BSTEM) for predicting lateral retreat on composite streambanks. Geomorphology. 2012; 145:107-14.
[24]. Nusrati K, Rostami M, Azarpar Kiwi, M. Estimation of Taleghan river bank erosion risk using BEHI model. Journal of Natural Environmental Hazards 2021;9(26):129-144[Persian].
[25]. Rezaei Moghadam M, Thorati M, Asghari Saraskanrood P. Analysis of the Stability of River Channels Using Methods of Bed Shear Stress and the Relative Strength Index (Ranging Between 30 km Miyaneh City to the Zanjan Political Boundaries). Journal of Quantitative Research. 2012;1(1):33-46[Persian].
[26]. Rosgen DL, Silvey HL. Applied river morphology. Pagosa Springs, CO: Wildland Hydrology; 1996.
[27]. Rosgen DL. A practical method of computing streambank erosion rate. InProceedings of the Seventh Federal Interagency Sedimentation Conference 2001 Mar 24 (Vol. 1).
[28]. Rosgen DL. Natural channel design: fundamental concepts, assumptions, and methods. Stream Restoration in Dynamic Fluvial Systems: Scientific Approaches, Analyses, and Tools, Geophys. Monogr. Ser. 2011; 194:69-93.
[29]. Rostami M, Hosseinzadeh M.M, Esmaili, R, Assessment of bank-river stability versus erosion and factors for its management strategy in the Vaz river, Mazandaran province, 2021;11(44):1-14. [Persian].
[30]. Sass CK, Keane TD. Application of Rosgen’s BANCS Model for NE Kansas and the Development of Predictive Streambank Erosion Curves 1. JAWRA Journal of the American Water Resources Association. 2012; 48(4):774-87.
[31]. Simon A, Bankhead N, Thomas R. Iterative bank-stability and toe-erosion modeling for predicting streambank loading rates and potential load reductions. USDA-ARS, National Sedimentation Laboratory. 2010 Jun 27.
[32]. Stoffel M, Corona C, Ballesteros-Cánovas JA, Bodoque JM. Dating and quantification of erosion processes based on exposed roots. Earth-Science Reviews. 2013; 123:18-34.
[33]. Stotts S, O'Neal M, Pizzuto J, Hupp C. Exposed tree root analysis as a dendrogeomorphic approach to estimating bank retreat at the South River, Virginia. Geomorphology. 2014 Oct 15; 223:10-8. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 449 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 401 |