تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,097,826 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,205,460 |
نقد و بررسی دیدگاه فخر رازی پیرامون مسأله رؤیت الهی | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
دوره 54، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 19-1 اصل مقاله (409.92 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2021.303405.523202 | ||
نویسندگان | ||
غلامعباس حسنوند1؛ علی الله بداشتی* 2؛ بابک عباسی3 | ||
1دانشجو دکتری گروه کلام- فلسفه دین و مسائل کلامی جدید، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، | ||
2استاد گروه فلسفه دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
3استادیار گروه فلسفه واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از مباحث کلامی، بحث رؤیتِ خداوند، خاصّه در روز قیامت است که اشاعره و امامیه در آن اختلاف نظر دارند؛ اشاعره جواز رؤیت در روز قیامت، در مقابل امامیه به عدم آن معتقدند؛ هر کدامِ این دو با استدلال بر آیات شریفه: «مرا نخواهى دید لیکن بهسوى کوه بنگر که اگر بر جاى خود آرام گرفت مرا خواهى دید» (143/اعراف)، «وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ ناضِرَةٌ ...» (23/قیامت) و: «لاتدرکهالابصار و هو یدرکالابصار...» (103/انعام)، در صدد اثبات دیدگاه خویش بر آمدهاند. در این مقاله دیدگاه کلامی فخر رازی، تحلیل و بررسی شده، و سعی گردیده میزان تأثر و تأثیر از فلاسفه و متکلمان قبل و بعد در نوع نگاه وی و نقدهای وارده بر دیدگاه رازی، مشخص و دیدگاه نهایی وی که کشف و رؤیت قلبی است و اختلاف چندانی با امامیه ندارد روشن میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
رؤیت؛ فخر رازی؛ اشعری؛ غزالی؛ رؤیت باطنی | ||
مراجع | ||
[1] ابن حنبل، 1393 ق، الردّ علیالزنادقه و الجهمیه، قاهره.
[2] اشعری، ابوالحسن ، 1430 ه – 2009، الابانه فی اصولالدیانه، قاهره، مکتبهالثقافهالدینیه.
[3] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1320، الابانه عن اصولالدیانه، حیدر آباد دکن.
[4] انصاری، حسن، 1394، انتقادات خواجه نصیر از فخر رازی، مرکز دایرهالمعارف اسلامی.
[5] بغدادی، عبدالقادر، 1408 ق، الفرق بینالفرق، بیروت، دارالجیل دارالافاق.
[6] بیهقی، ابوبکر، احمدبن حسین، 1408 ق، الاعتقاد والهدایه الی سبیلالرشاد...، بیروت، دارالکتابالعربی.
[7] پادشاه، محمد، 1363، فرهنگ آنندراج، کتابفروشی خیام.
[8] پور جوادی، نصراله،1381، دو مجدِد پژوهشهای در باره غزالی و رازی، تهران مرکز نشر دانشگاهی.
[9] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1375 ش، رؤیت ماه در آسمان(2)، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
[10] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1364، فخر رازی و مشکاتالانوار غزالی، معارف، شماره 2.
[11] جرجانی، میرسید شریف، (؟)، شرحالمواقف، جج 8، قم، الشریف رضی.
[12] جوینی، عبدالملک، 1416 ق، الارشاد، تعلق زکریا عمیراث، بیروت، دارالکتبالعلمیه.
[13] حلی، حسنبن یوسف، 1407، کشفالمراد، تعلیفات حسنزاده آملی، قم، مؤسسه النشرالاسلامی.
[14] حلبی، علی اصغر، 1376، تاریخ علم کلام در ایران و جهان، تهران، انتشارات اساطیر.
[15] دادبه، اصغر، 1374، فخر رازی، تهران، طرح نو.
[16] دارقطنی، علی بن عمر، 1426 ق، رؤیه الله جلَّ جلاله، بیروت، دارالکتبالعلمیه.
[17] رازی، فخرالدین، 1420 ق، مفاتیحالغیب، بیروت، دار احیاء التراثالعربی.
[18] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1411 ه ق، المباحثالمشرقیه، قم، انتشارات بیدار.
[19] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1411 ه ق ، المحصّل، چاپ اول، محقق اتای حسین، قاهره، مکتبه دارالتراث.
[20] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1407 ق، المطالبالعالیه، به تحقیق دکتر حجازی سقا، بیروت، دارالکتب العربی.
[21] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1406 ق، لوامعالبینات، قاهره، مکتبهالکلیات الازهریه.
[22] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1401 ه -1981 م، مفاتیحالغیب، چاپ اول، ج 13و14و30، بیروت، دارالفکر.
[23] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1989 م، المسائلالخمسون فی اصولالدین، احمد سقا و احمد حجازی، قاهره، المکتبالقافی.
[24] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1986 م، البراهین، قاهره، مکتبه الکلیاتالازهریه.
[25] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1986 م، الاربعین، چاپ اول، قاهره، مکتبه الکلیاتالازهریه.
[26] ـــــــــــــــــــــــــ ؛ 1966، المباحثالمشرقیه، تهران، انتشارات اسدى.
[27] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1341، البراهین، تهران، دانشگاه تهران.
[28] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1323 ه، معالم اصولالدین، المصر، المطبعهالحسینیه.
[29] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1323 ه، المحصل، المصر، المطبعهالحسینیه.
[30] راغب اصفهانی، حسینبن محمد، 1405 ق، مقدمه جامعالتفاسیر، تحقیق احمد حسن فرهات.
[31] ربانی گلپایگانی 1377، فرق و مذاهب کلامی، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی.
[32] زرکان، محمد صالح، 1936 م، بلدهالمیادین، دیروالزور، سوریه.
[33] السبکی، عبدالوهاب ابن علی، (؟)، طبقات الشافعیهالکبری، دارالاحیاء الکتبالعربیه و.... .
[34] سبحانی (؟)، بحوث فیالملل والنحل، قم، مؤسسه النشرهالاسلامی، مؤسسه الامامالصادق (ع).
[35] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1382، کشفالمراد، قم، مؤسسه امام صادق (ع).
[36] شهرستانی، عبدالکریم، 1425 ق، نهایهالاقدام، تحقیق: احمد فرید، بیروت، دارالکتب العلمیه.
[37] شیخ مفید، محمدبن نعمان، 1413ق، اوائلالمقالات فیالمذاهب والمختارات، قم، المؤتمرالعالمی للشیخالمفید.
[38] شیخ صدوق، محمد بن بابویه، 1398 ق، التوحید، قم، مؤسسه النشر الاسلامی.
[39] طباطبائی، محمد حسین، 1417ق، ج8 ، قم، دفتر انتشارات اسلامی .
[40] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1393، ج8 ، المیزان .
[41] طبری، محمدبن جریر، (؟)، تاریخ طبری، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
[42] طوسی، خواجه نصیر، 1359، تلخیصالمحصّل. تهران، دانشگاه تهران.
[43] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1405 ق، تلخیصالمحصّل، بیروت، دارالاضواء.
[44] عبدالنبی، القاضی، 1395 ه ق، 1975 م، جامعالعلوم فی اصطلاحاتالفنون، ...، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
[45] غزّالی، ابوحامد محمّد، 1384 ش، احیاء علومالدّین، ترجمه مؤیدالدّین محمّد خوارزمی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
[46] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1383، کیمیای سعادت، به کوشش حسین خدیو جم، تهران، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی.
[47] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1361 ه ش، کیمیای سعادت، به کوشش حسین خدیو جم، تهران، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی.
[48] ـــــــــــــــــــــــــ ، 1361 ه ش، نصیحهالملوک، تصحیح جلالالدین همائی، تهران، انتشارات بابک.
[49] ماتریدی، ابومنصور 1427 ق، التوحید، دکتر عاصم ابراهیم، بیروت، دارالکتب العلمیه.
[50] محمدپور، محمد،1390، بررسی اختلافات ابوالحسن اشعری و فخر رازی، فروغ وحدت، شماره 26.
[51] مظفر، شیخ محمد حسین، 1976، دلائلالصدق، قاهره، دارالعلم للطباعه.
[52] معتزلی، عبدالجبار، 1422 ق، شرح اصولالخمسه، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی.
[53] موسوی بجنوردی، محمد کاظم، 1377، دایرهالمعارف اسلامی، تهران، مرکز دایرهالمعارف اسلامی.
[54] موسی، جلال محمد، 1982، نشأهالاشعریه و تطورها، بیروت، دارالکتب اللبنانی.
[55] مهدوینژاد، محمد حسین، 1387، ایمان گرایی خرد پیشه در اندیشه فخر رازی، تهران، نشر دانشگاه امام صادق (ع).
[56] همائی، جلالالدین، 1387ش، غزالی نامه، نشر هما، تهران.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 390 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 577 |