سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,579
تعداد مقالات71,072
تعداد مشاهده مقاله125,681,274
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,911,539
کاوندی کاتب, ابوالفضل. (1401). جایگاه پایتخت در استراتژی مدیریت سیاسی فضای کشورهای جهان، با تأکید بر ایران. , 54(4), 1263-1280. doi: 10.22059/jhgr.2021.306398.1008144
ابوالفضل کاوندی کاتب. "جایگاه پایتخت در استراتژی مدیریت سیاسی فضای کشورهای جهان، با تأکید بر ایران". , 54, 4, 1401, 1263-1280. doi: 10.22059/jhgr.2021.306398.1008144
کاوندی کاتب, ابوالفضل. (1401). 'جایگاه پایتخت در استراتژی مدیریت سیاسی فضای کشورهای جهان، با تأکید بر ایران', , 54(4), pp. 1263-1280. doi: 10.22059/jhgr.2021.306398.1008144
کاوندی کاتب, ابوالفضل. جایگاه پایتخت در استراتژی مدیریت سیاسی فضای کشورهای جهان، با تأکید بر ایران. , 1401; 54(4): 1263-1280. doi: 10.22059/jhgr.2021.306398.1008144

جایگاه پایتخت در استراتژی مدیریت سیاسی فضای کشورهای جهان، با تأکید بر ایران

پژوهشهای جغرافیای انسانی
دوره 54، شماره 4، دی 1401، صفحه 1263-1280    اصل مقاله (1011.08 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2021.306398.1008144
نویسنده
ابوالفضل کاوندی کاتب*
پژوهشگر پسا دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
پایتخت‌ها، جدا از نقش‌های گوناگون فرهنگی، جغرافیایی، اقتصادی، ارتباطی و به‌ویژه سیاسی، جاذب جمعیت نیز هستند. برای سنجش وزن ژئوپلیتیکی و تأثیرگذاری پایتخت در فضای ملی، شمارِ جمعیت، مهم‌ترین و در دسترس‌ترین شاخص اندازه‌گیری است. با استفاده از شاخص جمعیت، پرسش اصلی پژوهش آن است که کشورها طی نیم‌قرن اخیر، چه استراتژی‌هایی در مدیریت سیاسی پایتخت خود داشته‌اند؟ این مهم بامطالعه روند تحولات جمعیتی نیم‌قرن اخیر پایتخت‌ها به دست خواهد آمد که هدف کلی مقاله است. روند تحولات، نمی‌تواند حاصل یک اتفاق یا برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت باشد، بلکه روشنگر بنیاد فکری و استراتژیک کشورها در مواجه با جایگاه پایتخت در مدیریت سیاسی فضای ملی است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه‌ای است. نتایج نشان می‌دهد، بسیاری از کشورها، تلاش کرده‌اند تا علاوه بر اینکه پایتخت کانون سیاسی و مقر فرمانروایی فضای ملی باشد، به لحاظ جمعیتی نیز نسبت به دیگر نقاط و شهرهای کشور قدرتمندتر باشد. کشورها هفت استراتژی اساسی در مدیریت سیاسی پایتخت را در پیش‌گرفته‌اند که شامل: 1) افزایش فاصله جمعیتی پایتخت و شهر دوم، 2) جابه‌جایی پایتخت، 3) ایجاد چند پایتخت، 4) حفظ قدرتمندی پایتخت، 5) رقابت میان پایتخت و شهر دوم، 6) استراتژی پایتخت کوچک و 7) کاهش فاصله جمعیتی میان پایتخت و شهر دوم است. درنهایت با استفاده از رتبه‌بندی زیست‌محیطی شهرهای جهان، موفقیت هر یک از این استراتژی‌ها موردسنجش قرار گرفت و مطلوب‌ترین استراتژی‌ها: حفظ اهمیت پایتخت ملی؛ حفظ و یا ایجاد فاصله مطلوب بین پایتخت و شهر دوم؛ مدیریت بهینه پایتخت و تلاش برای زیست پذیری آن‌هاست.
کلیدواژه‌ها
پایتخت؛ مدیریت سیاسی فضا؛ جمعیت؛ جهان؛ ایران
مراجع
  1. حافظ‌نیا، محمدرضا. (1392). جغرافیای سیاسی ایران. تهران : انتشارات سمت.
  2. حافظ‌نیا، محمدرضا. (1396). اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک. مشهد: انتشارات پاپلی.
  3. حافظ‌نیا، محمدرضا و کاوندی کاتب، ابوالفضل. (1396). علل پیدایش و بقای کشور ایران. تهران : انتشارات سمت.
  4. کلارک، جان، ای. (1383). اصول و مبانی جغرافیای جمعیت، ترجمه مسعود مهدوی. تهران : انتشارات ققنوس.
  5. میرحیدر، دره؛ راستی، عمران و سادات میراحمدی، فاطمه. (1394). مبانی جغرافیای سیاسی. تهران: انتشارات سمت.
  6. Agnew, J. (2002). Making Political Geography. Oxford University Press. London.
  7. S. (2003). The Enduring Importance of National Capital Cities in the Global Era. Urban and Regional Research Collaborative. Working Paper Series. University of Michigan http://www-personal.umich.edu/~sdcamp/workingpapers/URRC%2003-08.pdf.
  8. John. I. (2004). The Principles and Fundamentals of Population Geography. Ghoomes. Tehran. [In Persian].
  9. Cohen, Saul B. (1964). Geography and Politics in a Divided World. Methuen. London.
  10. Cox, K., Murray, L., & Jenny, R. (2008). Political Geography. Sage Publications. Los Angeles
  11. Dikshit, R. D. (1995). Political Geography. Tata McGraw hill Publishing Company Limited. New Delhi.
  12. M. I., & H. J. de Blij. (1989). Systematic Political Geography. John wiley and sons. New York.
  13. Hafeznia, M. R. (2013). Political Geography of Iran. Tehran: Samt. [In Persian].
  14. Hafeznia, M. R., & Kavandi Kateb, A. (2017). The Raison d'être of Iran. Tehran: Samt. [In Persian].
  15. Hafeznia, M. R. (2017). Principles and Concept of Geopolitics. Papoli. Mashhad. [In Persian].
  16. https://mobilityexchange.mercer.com/Insights/quality-of-living-rankings
  17. https://population.un.org/wpp/
  18. Mirheydar, D., Rasti, O., & Mirahmadi, F. (2015). The Basic Themes in Political Geography. Tehran: Samt. [In Persian].
  19. Rossman, V. (2017). Capital Cities: Varieties and Patterns of Development and Relocation. Routledge. London and New York.
  20. Tadas, L., & Rende, S. (2020). what makes capital cities the best places to live? Eurofound: https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/e50c6b28-5783-11ea-8b81-01aa75ed71a1/language-en/format-RDF.
  21. https://mapchart.net/
  22. Rennie Short, J. (2003). An introduction to political geography, Routledge. London and New York.
  23. Strong, S. (1998). Distribution of Power in Federal Countries. edited by D. Brown & Kincaid, McGill-Queens University press.
  24. Taylor, Peter J. (1989). Political Geography. 2nd edition. Longman Scientific & Technical. London.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 4,440
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 636





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب