سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,500
تعداد مشاهده مقاله124,086,294
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,189,673
توکلی, یعقوب, حسن زاده بوری آبادی, سعید. (1400). تمایز منشأ و خاستگاه رهبران شیعی و پیشوایان فقهی اهل سنت در نهضت‌های شهادت‌طلبانه. , 51(2), 385-363. doi: 10.22059/jpq.2021.83351
یعقوب توکلی; سعید حسن زاده بوری آبادی. "تمایز منشأ و خاستگاه رهبران شیعی و پیشوایان فقهی اهل سنت در نهضت‌های شهادت‌طلبانه". , 51, 2, 1400, 385-363. doi: 10.22059/jpq.2021.83351
توکلی, یعقوب, حسن زاده بوری آبادی, سعید. (1400). 'تمایز منشأ و خاستگاه رهبران شیعی و پیشوایان فقهی اهل سنت در نهضت‌های شهادت‌طلبانه', , 51(2), pp. 385-363. doi: 10.22059/jpq.2021.83351
توکلی, یعقوب, حسن زاده بوری آبادی, سعید. تمایز منشأ و خاستگاه رهبران شیعی و پیشوایان فقهی اهل سنت در نهضت‌های شهادت‌طلبانه. , 1400; 51(2): 385-363. doi: 10.22059/jpq.2021.83351

تمایز منشأ و خاستگاه رهبران شیعی و پیشوایان فقهی اهل سنت در نهضت‌های شهادت‌طلبانه

فصلنامه سیاست
دوره 51، شماره 2، شهریور 1400، صفحه 385-363    اصل مقاله (350.59 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2021.83351
نویسندگان
یعقوب توکلی* 1؛ سعید حسن زاده بوری آبادی2
1دانشیار، دانشگاه معارف اسلامی، قم
2دانش‌آموخته دکترا، دانشگاه معارف اسلامی، قم
چکیده
اسلام برای حفظ موجودیت خود و رسیدن به مقاصد عالی به عواملی مانند فرهنگ جهاد و شهادت‌طلبی برای پیروزی مسلمانان نیاز دارد؛ و یکی از روش‌های دفاعی علیه متجاوزان، عملیات استشهادی است. در این نوشتار، تلاش شده است تا با مطالعه مقایسه‌ای منشأ و خاستگاه رهبران شیعی و پیشوایان فقهی اهل‌ سنت، تفاوت‌های عمده شالوده فکری و اعتقادی این رهبران در این زمینه بررسی شود. پرسش‌های پژوهشی عبارت‌اند از: 1. تا چه حد منشأ و خاستگاه رهبران شیعی و اهل‌سنت در نهضت‌های استشهادی متفاوت است؟ 2. چه عواملی به تفاوت‌های فکری و فقهی شیعه و اهل‌سنت در رویکرد به افراطی‌گری منجر شده است؟ با رویکرد مقایسه‌ای و گردآوری و تحلیل داده‌های کیفی و استدلال‌های ارائه‌شده در متون فارسی و عربی، و توجه به آیات و روایات مربوط و دیدگاه‌های فقهای شیعه و اهل سنت در خصوص موضوع در آثار تفسیری و فقهی، فرضیه زیر آزمون می‌شود: «تفاوت در میزان تحصیلات عمیق اسلامی حوزوی، میزان استقلال از دولت، استحکام روابط فرهنگی و خانوادگی، عوامل مهمی در بروز تفاوت‌ها در دیدگاه‌ها و عملکرد این رهبران بوده است». یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بیشتر رهبران شیعه پایگاه حوزوی دارند؛ و بسیاری از آنان از مجتهدان تراز اول و مراجع تقلید بوده‌اند، و مستقل از حکومت‌ها به اداره امور می‌پرداختند. پیوندهای فرهنگی و خانوادگی آنان که همواره در صفوف نخست قیام و جهاد بوده‌اند، سبب ایجاد شبکه‌ای گسترده از مبارزان ضد ظلم شده است. نبود این ویژگی‌ها در رهبران اهل ‌سنت به گسترش افراطی‌گری و ایجاد گروه‌های خشونت‌طلب سنی کمک کرده است.
کلیدواژه‌ها
عملیات استشهادی؛ رهبران شیعی و سنی؛ تحصیلات اسلامی حوزوی؛ جنبش‌ها؛ افراطی‌گری
مراجع
الف) فارسی و عربی

  1. قرآن کریم.
  2. امام خمینی، روح‌الله. (1361) صحیفه نور. تهران: مرکز مدارک فرهنگ انقلاب اسلام، ج 1 و 2.
  3. امام خمینی، روح‌الله. (1390) تحریر الوسیله. قم: اسماعیلیان، ج1.
  4. امام محمد شافعی. (1394) کتاب الام. بیروت: دارالعرفه، ج 4.
  5. توکلی، یعقوب. (1394) خاطرات سمیر قنطار. تهران: سوره مهر.
  6. توکلی، یعقوب؛ سعید حسن‌زاده. (1398، زمستان) «ادله جواز عملیات استشهادی فقیهان اهل سنت در نهضت‌های استشهادی براساس آیاتی از قرآن کریم،» فصلنامه مطالعات قرآنی، 10، 40: 302-279. در: <ahref="http://www.iaujournals.ir/article_671850_04c8e1debb9efcbe0f5c24795aa40e81.pdf">http://www.iaujournals.ir/article_671850_04c8e1debb 9efcbe0f5c24795aa40e81.pdf
  7. جمعیت علمای فلسطین. (1422 ق، صفر 11) در: http://www.palestinpersian.info/fatava/fatavi.html.
  1. حسن‌زاده بوری‌آبادی، سعید. (1396)، رویکرد مقایسه‌ای به عملیات استشهادی در جنبش‌های شیعی و اهل سنت معاصر، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران.
  2. حسینی، محمد. (1426) محمد باقر الصدر: حیاه حافله ... فکر خلاق (شرح اندیشه‌ها و زندگی‌نامه محمدباقر صدر). بیروت: دارالمحجة البیضاء.
  3. حلی، جمال‌الدین حسن. (1368) تبصره المتعلمین، کتاب الجهاد (احکام دین قسمت جهاد). تهران: فقیه.
  4. حلی، محمدبن‌ادریس. (1410 ق) السرائر، الحاوی لتحریر الفتاوی (در بستر آزادسازی فتوا). قم: مؤسسه النشرالاسلامی، ج 2.
  5. حزب الدعوه‌الاسلامیه. (1364) ثقافه الدعوه الاسلامی. قم: المرکزالاسلامی بلاغات لسیاسیه، حزب الودعوه الاسلامیه.
  6. خسروشاهی، سید هادی. (1392) اخوان المسلمین چه می‌گویند و چه می‌خواهند. قم: بوستان کتاب.
  7. خضری، سید احمد رضا. (1388) تاریخ تشیع. تهران: نشر پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
  8. دکمجیان، هرایر. (1366) جنبش‌های اسلامی در جهان عرب، ترجمه حمید احمدی. تهران، کیهان.
  9. راستروپ، ماگنوس. (1390) حزب‌الله در لبنان. تهران: اندیشه‌سازان نور، چ 2.
  10. شوکانی، محمد. (1414) فتح الغدیر، بیروت: دارالکلم الطیب، ج 5.
  11. شیرازی، (ابواسحاق) ابراهیم‌بن‌علی. (بی‌تا) المهذب: کتاب السیر (فقه اسلامی روش جهاد). بیروت: بی‌نا.
  12. صالحی نجف‌آبادی، نعمت‌الله. (1382) جهاد در اسلام. تهران: نی.
  13. طباطبائی،سیدعلی. (1415) ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل فقه شیعه در بیان موضوعات احکام با شواهد). قم: مؤسسه انتشارات اسلامی، ج 7.
  14. طبری، ابوجعفر محمدبن‌جریر. (1387) تاریخ الامم و الملوک (تاریخ ملت‌ها و پادشاهان)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. بیروت: دار سویدان.
  15. عاملی، احمد عبدلله ابوزید. (بی‌تا) محمد باقر الصدر: السیره و المسیره فی حقایق و وثائق (محمد باقر صدر شرح حال با اسناد موثق). بیروت: موسسة العارف للمطبوعات.
  16. عاملی، محمدبن‌مکی (شهید اول). (1417) الدورس، قم: مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین، ج 2.
  17. عاملی‌جبعی، زین‌الدین‌بن‌علی (شهید ثانی). (1395) شرح لمعه، ترجمه علی شیروانی. تهران: دارالعلم، ج 2.
  18. فیرحی، داوود. (1383) «دفاع مشروع، ترور و عملیات شهادت‌طلبانه در مذهب شیعه،» شیعه‌شناسی، 2، 6: 109-126. در: http://ensani.ir/fa/article/45229
  19. کپل، ژیل. (1382) پیامبر و فرعون، ترجمه حمید احمدی. تهران: کیهان، چ 3.
  20. کیخا، علیرضا. (1392) مرداب انتحار. تهران: سپهرآذین.
  21. محقق‌داماد، سیدمصطفی. (1389) «بررسی فقهی و حقوقی عملیات استشهادی و عملیات انتحاری،» نامه الهیات، 4، 12: 26-5. در: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/847267
  22. محمدی‌الموتی، محسن؛ و دیگران. (1396) «حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین‌الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری،» فصلنامه انسان‌پژوهی دینی، 14، 37: 165-143، .
  23. ملامحمدعلی، امیر. (1385) مبانی فقهی عملیات استشهادی. قم: زمزم هدایت.
  24. نجفی، محمدحسن. (بی‌تا) جواهرالکلام (جواهرات‌‌بیان)، گردآورنده ‌عباس قوچانی. بیروت: داراحیاء ‌التراث‌العربی.
  25. نجفی، محمدحسن. (1362) جواهرالکلام فی شرح شرایع‌الاسلام (جواهرات بیان در تبیین قوانین اسلام)، گردآورنده عباس قوچانی. بیروت: داره الکتب الاسلامیه، ج 21.
  26. ورعی، سید جواد. (1382) «مبانی فقهی عملیات شهادت‌طلبانه،» فصلنامه حکومت اسلامی، 27: 347-312. در: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/138520
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 502
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 496


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب