تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,028 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,499,355 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,761,832 |
تحلیل استراتژیک از راهبردهای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در سکونتگاههای غیررسمی با تأکید بر کارآفرینی مطالعة موردی: محلات انصار و اروند در شهرک شهید رجایی مشهد | ||
زن در توسعه و سیاست | ||
مقاله 4، دوره 19، شماره 3، مهر 1400، صفحه 405-427 اصل مقاله (460.87 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwdp.2021.321773.1007993 | ||
نویسندگان | ||
قدیر صیامی* 1؛ ملیحه ستاری وند2 | ||
1استادیار، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، عضو هیئت علمی گروه شهرسازی، مشهد | ||
2کارشناس ارشد برنامهریزی شهری، دانشگاه بینالمللی امامرضا(ع)، مشهد | ||
چکیده | ||
توانمندسازی زنان سرپرست خانوار، همثابة هدف غایی برنامههای رفاه و مددکاری اجتماعی، رویکردی نوین است که بر دو رکن مهم «توسعة توانمندیهای زنان سرپرست خانوار در معیشت پایدار برای خود و افراد تحت تکفلشان» و نیز «ارتقای مهارتهای فردی و اجتماعی آنها در مدیریت خانواده» استوار است و اجرای آن نیازمند بهکارگیری راهبردها و سیاستهای هوشمندانه و متناسب با ویژگیهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و کالبدی در سکونتگاههای غیررسمی است. ازاینرو، هدف این پژوهش، سنجش راهبردهای توانمندسازی برای قریب به 2 هزار 560 زن سرپرست خانوار در دو محلة اروند و انصار واقع در یکی از سکونتگاههای پرجمعیت غیررسمی شهر مشهد، یعنی شهرک شهید رجایی، است. روش پژوهش حاضر به شیوة توصیفیـ تحلیلی بوده و جمعآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانهای و میدانی انجام شده است. ابزار جمعآوری اطلاعات در روش میدانی، مصاحبه با 14 مدیر مرتبط با حوزة اشتغال بانوان و نیز توزیع پرسشنامه بود. جامعة آماری (N) برابر با مجموع تعداد زنان سرپرست خانوار در دو محلة انصار و اروند (2 هزار و 560 نفر) و حجم نمونه (n) با استفاده از فرمول کوکران با مقدار خطای 05/0درصد معادل 334 نفر برآورد شد که به صورت تصادفی منظم میان زنان سرپرست خانوار توزیع شده است. شیوة تجزیه و تحلیل براساس روش تحلیل استراتژیک کمّی (QSPM) بوده است. نتیجة این پژوهش گویای این امر است که از میان راهبردهای متنوع در توانمندسازی بانوان سرپرست خانوار در محلات انصار و اروند، «گسترش کارگاههای کسبوکار زنان» (با ضریب جذابیت 65/6)، ارتقاء انسجام اجتماعی و شبکة روابط بانوان (با ضریب جذابیت 48/6) و جذب سرمایهگذاری و ارائة تسهیلات (با ضریب جذابیت 29/6) و حمایت از خوداشتغالی زنان سرپرست خانوار (با ضریب جذابیت 17/6) بیش از دیگر استراتژیها میتواند به توانمندسازی مؤثرتر زنان سرپرستان خانوار و قدرتیابی آنها در تأمین معیشت پایدار و مدیریت مناسبتر خانوادههای آنان کمک کند. | ||
کلیدواژهها | ||
توانمندسازی؛ زنان سرپرست خانوار؛ سکونتگاههای غیررسمی؛ مشهد | ||
مراجع | ||
آتشینصدف، عبدالرضا (1394). «پروندة ویژه: حاشیهنشینی»، مجلة پایش سبک زندگی، س2، ش11، ص 1ـ49.
امیری، مجتبی؛ کمالی، عباس (1390). «پالشهای اقتصادی و اجتماعی اسکان غیررسمی برای مدیریت شهری (مطالعة موردی: بندرعباس)»، فصلنامة هفتشهر، س3، ش 37 و 38، ص 57ـ73.
جهانبین، رضا؛ باباییاقدم، فریدون؛ روستایی، شهریور؛ اصغری زمانی، اکبر (1399). «تحلیل و سنجش عوامل اقتصادی مؤثر بر توانمندسازی زنان در محلات فرودست شهری (مطالعة موردی: سکونتگاههای غیررسمی شهر ایلام)»، پژوهشهای جغرافیای انسانی، س 1، ش 52، ص 303ـ321.
خالوباقری، مهدیه؛ قریشی، محمد شایا (1390). «نابرابری اقتصادی و شکلگیری و رشد سکونتگاههای غیررسمی در شهر با تأکید بر ایران»، اولین کنفرانس اقتصاد شهری ایران، دانشگاه فردوسی مشهد.
دبیرخانة شوراهای اجتماعی محلات (1394). سند ارتقا و تعالی محلة انصار و اروند (منطقة 6. ناحیة 3) (طرح مطالعاتی انصار و اروند).
ستاریوند، ملیحه (1399). «توانمندسازی کارآفرین مبنا در سکونتگاههای غیررسمی با تأکید بر زنان سرپرست خانوار (نمونة موردی: شهرک شهید رجایی مشهد)»، پایاننامة ارشد، رشتة برنامهریزی شهری، دانشکدة معماری و شهرسازی، دانشگاه بینالمللی امام رضا(ع)، مشهد.
سرگلزایی جوان، طیبه؛ هادیانی، زهره (1395). «امکانسنجی توانمندسازی محلههای اسکان غیررسمی از طریق افزایش سرمایة اجتماعی در محله شیرآباد شهر زاهدان»، فصلنامة رفاه اجتماعی، س 16، ش 63، ص 185ـ213.
سلامی، فرزانه؛ امیری، نگین (1395). شرحی بر اصول و قواعد رویکرد بهسازی شهرنگر سکونتگاههای غیررسمی و تحلیل اهمیت و جایگاه سیاست خیابانمداری در آن، چهارمین کنفرانس ملی پژوهشهای کاربردی در مهندسی عمران، معماری و مدیریت شهری.
صالحی امیری، سیدرضا؛ خدائی، زهرا (1390). حاشیهنشینی و اسکان غیررسمی، چالشها و پیامدها، تهران: ققنوس.
صمد آقایی، جلیل (1380). «کارآفرینی: ضداشتغال، موتور توسعة اقتصادی»، ماهنامة تدبیر، ش 114، ص 18ـ24.
عباسی، رقیه (1393). «الگوی بازاریابی مکان در پروژههای بزرگ شهری؛ مطالعة موردی: شهر تهران»، پایاننامة کارشناسی ارشد، رشتة مدیریت شهری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران.
غلامی، روحالله؛ سیفی کفشگری، محسن؛ شهبازی، نجفعلی (1392). «عوامل اقتصادی و اجتماعی حاشیهنشینی در ایران (مطالعة موردی کلانشهر تهران)»، نشریة آفاق امنیت، س 6، ش 20، ص 167ـ186.
فرجپور، مریم؛ دودانگی، علیرضا؛ سلطانزاده، حسین (1394). «احیا و ساماندهی بافتهای فرسوده شهری در راستای توانمندسازی زنان شهروند، موردپژوهی: اقدامات شهرداری تهران»، فصلنامة مدیریت شهری، ش 39، ص 109ـ134.
فلاح حقیقی، نگین (1394). «میکروکارآفرینی و توانمندسازی زنان روستایی: چالشهای پیش رو»، نشریة کارآفرینی در کشاورزی، س 2، ش 1، ص 125ـ145.
فنی، زهره؛ فرجزاده، مژگان (1393). «توانمندسازی شغلی زنان و توسعة پایدار شهری (مطالعة موردی: زنان شاغل منطقة 18 شهر تهران)»، مجلة جغرافیا و توسعة فضای شهری، س 1، ش 1، ص 91ـ102.
قدیر، محسن (1380). اشتغال زن از منظر غرب و اسلام، مجموعه مقالات هماندیشی بررسی مسائل و مشکلات زنان، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
Baycan Levent, T, Masurel, E, & Nijkamp, P (2003). “Diversity in entrepreneurship: ethnic and female roles in urban economic life”, International journal of social economics, 30(11), PP 1131-1161.
Biddulph, M. (2011). “Urban design, regeneration and the entrepreneurial city”, Progress in Planning, 76(2), PP 63-103.
Bosma, N, & Sternberg, R (2014). “Entrepreneurship as an urban event? Empirical evidence from European cities”, Regional Studies, 48(6), PP 1016-1033.
Burgess, Rod; Carmona, Marisa, Kolstee, Theo (1997b). The Challenge of Sustainable Cities: Neoliberalism and Urban Strategies in Developing Countries, Zed Books Ltd.
Cunningham, J.B. & Lischeron, J. (1991). “Defining entrepreneurship”, Journal of small business management, 29(1), PP 45-61.
Jones, S. R. (2007). “Suppor t ing urban entrepreneurs: Law, policy, and the role of lawyers in small business development”, Western New England Law Review., vol 30, issue 1. PP 71-91.
Lee, Y. S. (2016). “Entrepreneurship, small businesses and economic growth in cities”, Journal of Economic Geography, lbw021.
Sager, T. (2011). “Neo-liberal urban planning policies: A literature survey 1990–d2010”, Progress in planning, 76(4), PP 147-199.
Sriram, V., Mersha, T., & Herron, L. (2007). “Drivers of urban entrepreneurship: An integrative model”, International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 13(4), PP 235-251.
Thompson, D. (2012). “L3CS: An Innovative Choice for Urban Entrepreneurs and Urban Revitalization”, Symposium Articles, American University Business Law Review, Vol. 2, Issue 1 (2012), PP 115-152.
Timmons, J A, & Bygrave, W D. (1986). “Venturecapitals role in financing”, Journal of Business Venturing, 1(2), PP 161-176. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 688 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 617 |