تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,953 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,518 |
ارزیابی و صحتسنجی مدلهای برآورد ضریب پخشیدگی اکسیژن در کلاسهای متفاوت بافت خاک | ||
تحقیقات آب و خاک ایران | ||
دوره 52، شماره 6 - شماره پیاپی 66، شهریور 1400، صفحه 1437-1445 اصل مقاله (1.77 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijswr.2021.318639.668887 | ||
نویسندگان | ||
پناه محمدی* 1؛ محمدرضا نیشابوری1؛ حسین بیرامی2 | ||
1گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
2مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران | ||
چکیده | ||
پخشیدگی گاز در خاک که معمولاً نسبت به پخشیدگی آن در اتمسفر ( ) بیان میشود، بر اساس ویژگیهای شکل، اندازه و اعوجاج منافذ، تخلخل تهویهای و مقدار رطوبت خاک (Ɵ) متفاوت میباشد و اندازهگیری مستقیم آن عموماً سخت و زمانبر میباشد. در این پژوهش ضمن تهیه نمونههای خاک دستنخورده از کلاسهای بافتی مختلف، پخشیدگی گاز اکسیژن ( ) در تخلخل تهویهای (ɛ) و رطوبتهای (Ɵ) متعدد و به روش غیرماندگار اندازهگیری و تغییرات آن با ɛ و Ɵ بهصورت معادله رگرسیونی بررسی شد. نتایج نشان داد که با افزایش ɛ و کاهش Ɵ خاک، افزایش یافته و حداکثر و حداقل مقدار آن بهترتیب در رطوبتهای حداقل (رطوبت خاک در مکش 1500 کیلوپاسکال) و حداکثر (رطوبت خاک در مکش صفر) حاصل شد. نتیجه برآورد پنج مدل ارائهشده در منابع (پنمن، 1940 ؛ مارشال، 1959 ؛ میلینگتون و کوئیریک، 1960 ؛ میلینگتون و کوئیریک، 1961 ؛ مولدراپ و همکاران، 2000) و مدل رگرسیونی بدست آمده در این تحقیق (معادله 11) با استفاده از معیارهای RMSE، GMER و GSDER ارزیابی و مقایسه شدند. نتایج حاصله نشان داد که برآوردی با معادله 11 حداکثر تطابق را با دادههای اندازهگیری شده داشته ( RMSE برابر 022/0) و دارای حداقل بیشبرآوردی یا کمبرآوردی (GMER برابر 019/1) در مقایسه با سایر مدلهای بهکار گرفته شده در این تحقیق میباشد. با توجه به تطابق بالای دادههای حاصل از این معادله رگرسیونی با دادههای اندازهگیریشده (GSDER برابر251/1 ) درجه صحت و درستی این معادله در مقایسه با پنج مدل سابق برآورد بیشتر بوده و میتواند در صورت اعتبارسنجی با دامنه وسیعتری از خاکها، جایگزینی مناسب برای آنها باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
بافت خاک؛ پخشیدگی اکسیژن در خاک؛ تخلخل تهویهای؛ رطوبت خاک | ||
مراجع | ||
Call, F. (1957). Soil fumigation: Vertical diffusion of ethylene di-bromide through soils. J. Sci. Food Agric. 8:143–150.
Corey, A.T. (1957). Measurement of water and air permeability in unsaturated soils. Soil Sci. Soc. Am. J. 21:7-10.
Currie, J.A. (1984). Gas diffusion through soil crumbs: the effect of compaction and wetting. Soil Sci. Soc. Am. J. 35: 1–10.
Gee, G.W. and Or. D. (2002). Particle size analysis. In: H.D. Jacob and G. Clarke Topp, Co-editor (eds). Methods of Soil Analysis. Part 4. Physical Methods. Soil Sci. Soc. Am. J. 4:201-414.
Grable, A. R. and Siemer. E. G. (1968). Effect of bulk density, aggregate size, and soil water suction on oxygen diffusion, redox potentials, and elongation of corn roots. Soil Sci. Soc. Am. J. 32: 180–186.
Grossman, R.B., and Reinesch. T. G. (2002). The solid phase. In: H.D. Jacob and G.Clarke Topp, Co-editor (ed). Methods of Soil Analysis. Part 4.Physical Methods. Soil Sci. Soc. Am. J. PP. 201-414.
Horn, R. and Smucker, A. (2005). Structure formation and its consequences for gas and water transport in unsaturated arable and forest soils. Soil and Tillage Research 82:5-14.
Jin, Y. and Jury, W.A. (1996). Characterizing the dependence of gas diffusion coefficient on soil properties. Soil Sci. Soc. Am. J. 60: 66–71.
Jose, N., Mauricio, O., Luis, M. and Edmundo, A. (2015). Oxygen diffusion in soils: Understanding the factors and processes needed for modeling. Chilean J. Agric. Res. vol.75: 35-44.
Marshall, T.J. (1959). A relation between permability and size distribution of pores. J. Soil Sci. 9:1-8.
Millington, R.J. and Quirk, J.P. (1960).Transport in porous media.p. 97-106. In F.A. Van Beren et al. (sd.) Trans. 7th Int. Congr. Soil Sci., Vol. 1, Madison, W1. 14-24 Aug. 1960. Elsevier, Amsterdam.
Millington, R.J. and Quirk, J.P. (1961). Permeability of porous solids. Trans. Faraday Soc. 57: 1200-1207.
Mohamadi, P., Neyshaboori, M.R. and Ahmadi, A. (2013). Comparison of Methods to Estimate the Oxygen Diffusion Ratio and Air Permeability by Using the Effective Saturated and Soil Moisture, Journal of Water and Soil. 27:1023-1033.
Moldrup, P., Olesen, T., Komatsum, T., Schjønning, P. and Rolston, D.E. (2001). Tortuosity, diffusivity, and permeability in the soil liquid and gaseous phases. Soil Sci. Soc. Am. J. 65: 613–623.
Moldrup, P., Olesen, T., Yamaguchi, T., Schjonning, P. and Rolston, D.E. (2000). Predicting the gas diffusion coefficient in undisturbed soil from soil water characteristics. Soil Sci. Soc. Am. J. 64: 94–100
Nelson, D.W. and Sommers, L.E. (1996). Total carbon, organic carbon and organic matter. In: D.L. Sparks (Ed) .Methods of Soil Analyses. Part 3.Chemical Methods. SSSA. Madison, WI. , USA. PP. 961-1010
Papendick, R. I. and Runkles, J. R. (1965). Transient-state oxygen diffusion in soil: I. The case when rate of oxygen consumption is constant. Soil Sci. Soc. Am. J. 100:251–261.
Penman, H. L. (1940). Gas and vapor movements in soil: The diffusion of vapors through porous solids. J. Agric. Sci. 30: 437–462.
Topp, G.C. and Ferre, P.A. (2002). Water content. In: J.H. Dane and G.C. Topp (eds). Methods of Soil Analysis: Physical Methods, Part 4. Soil Science Society of America, Inc. Madison, WI, USA, pp. 417-547.
Taylor, S. A. (1949). Oxygen diffusion in porous media as a measure of soil aeration. Soil Sci. Soc. Proc. J, 14:55-61.
Thorbjorn, A., Moldrup, P., Blendstrup, H., Komatsu, T. and Rolston, D. (2008). A gas diffusivity model based on air-, solid-, and water-phase resistance in variably saturated soil. Vadose Zone Journal 7:1276.
Tomonori, F. and Miyazaki, T. (2005). Effects of bulk density and soil type on the gas diffusion coefficient in repacked and undisturbed soils. Soil Sci. Soc. Am. J. 170:892-901.
Van Bavel, C. H. M. (1952). Gaseous diffusion and porosity in porous media. Soil Sci. Soc. Am. J. 73:91–104.
Werner, D., Grathwohl, P. and Hohener, P. (2004). Review of field methods for the determination of the tortuosity and effective gas-phase diffusivity in the vadosezone. Vadose Zone J. 3:1240–1248.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 420 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 380 |