تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,479 |
تعداد مقالات | 70,032 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,003,680 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,235,771 |
بازاندیشی در پژوهش های صفویه شناسی: پیشینه، اکنون ، چشم انداز | ||
پژوهشهای علوم تاریخی | ||
دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 25، خرداد 1400، صفحه 93-116 اصل مقاله (240.71 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2021.326843.473442 | ||
نویسنده | ||
منصور صفت گل* | ||
استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
گسترش افقهای صفویهشناسی در دورۀ معاصر، ضرورت ارزیابی و بررسی پژوهشهای این عرصه را از آغاز تا کنون مطرح میسازد. صفویهشناسی کوششی ریشهدار و در عین حال پراهمیت برای شناخت ایران در سدههای دهم تا دوازدهم هجری بود. این کوشش از یکسو بازتاب تحقیقات ایرانی و از سوی دیگر دستاورد ایرانشناسان به ویژه ایرانشناسی اروپایی غربی بود. بررسی کنونی میکوشد تا ضمن اشاره به مراحل آغازین صفویهشناسی و دستهبندی ادوار اساسی آن، نمونههایی از تحقیقات این عرصه را شناسایی و معرفـی و به دیـدگاههای مندرج در آنها دربارۀ تحولات ایران در این دوره توجه کند. صفویهشناسی به دو دستۀ بزرگ ایرانی و غیرایرانی قابل تقسیمبندی است. تحقیقات ایرانی پیرامون این موضوع از همان دورۀ صفویه آغاز شد اما در واقع در دورههای پس از آن و بهویژه در تاریخنویسی معاصر ایران جایگاهی در خور یافت. مهمترین بخش صفویهشناسی، تحقیقات غیرایرانیان بهشمار است که سهم اروپاییان و سپس مراکز علمی و ایرانشناسان آمریکا در آن چشمگیر است. پس از این بررسی، و اشاره به کمبودهای پژوهشی این موضوع، پیشنهادهایی برای گسترده ساختن عرصههای صفویهشناسی و توجه به استفاده از اسناد و مکتوبات و منابع ایرانی، لزوم توجه به منابع تصویری اروپایی و غربی بخصوص نقشهها و تابلوهای نقاشی، توجه به تاریخ دریایی ایران عصر صفوی و بازاندیشی در مفهوم جهان ایرانی این دوره بخش دیگری از بررسی کنونی را تشکیل میدهد | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ تاریخ؛ صفویهشناسی؛ صفویهشناسان؛ جهان ایرانی؛ ایرانشناسی | ||
مراجع | ||
آقاجری، هاشم، «پژوهشهای مورخان شوروی درباره علل بحرانهای اجتماعی و اقتصادی ایران در دوره حکومت صفویان» کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ویژه مطالعات صفوی، سال چهارم، شمارۀ اول و دوم، 1379.
اسکندر بیگ ترکمان، تاریخ عالم آرای عباسی، به کوشش ایرج افشار، تهران، 1382.
افشار، ایرج، «گمشدههای تاریخ صفویه در نامههای گمشده»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا ویژه مطالعات صفوی، سال 6، شمارۀ 8-9، 1382.
پییترو دلاواله، سفرنامه پییترودلاواله، ترجمۀ محمود بهفروزی، جلد دوم، چاپ اول، تهران، نشر قطره، 1380.
حسنآبادی، ابوالفضل، « تاریخچه تشکیلات اداری آستان قدس رضوی در دوره صفویه» کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ویژه مطالعات صفوی، سال 6، شمارۀ 10-11، 1382.
حسن جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، به اهتمام حسین عمادزاده، 1322.
خوزانیاصفهانی، فضلی، افضل التواریخ، جلد سوم، نسخه خطی شمارۀ Ms.DD.5.6 کتابخانه دانشگاه کیمبریج،
سومر، فاروق، نقش ترکان آناطولی در روی کار آمدن صفویان، ترجمۀ احسان اشراقی و محمدتقی امامی، گستره، 1371.
صالحی، نصرالله، «نگارههای شجاعتنامه به مثابه تاریخ مصور جنگهای ایران و عثمانی در قفقاز (986-993ق)، نامه فرهنگستان، سال 19، شمارۀ 1، 1399.
صفتگل، منصور، «الگوی نوین سیاست خارجی ایران در استانه دوره آغازین تجدد: نظم نوین منطقهای صفوی و نظام جهانی»، مجموعه مقالات سومین همایش تاریخ روابط خارجی ایران، به کوشش سید محمد سجادپور، 1400.
صفتگل، منصور، «قلمرو بزرگتر، همسایگان رقیبان محدودتر: بازسازی ایران با پیوستگی و گستردگی دیپلوماسی منطقهای در گذار از صفویان به افشاریان»، مجموعه مقالات چهارمین همایش تاریخ روابط خارجی ایران، به کوشش محمد سجادپور، تهران، 1400.
صفتگل، منصور، ساختار نهاد و اندیشه دینی در ایران عصر صفوی، تاریخ تحولات دینی ایران در سدههای دهم تا دوازدهم هجری قمری، رسا تهران،3-55، 1381.
عبدالحسین سپنتا، تاریخچه اوقاف اصفهان، انتشارات ادراه کل اوقاف اصفهان، اصفهان، 1346.
محمدباقر وثوقی و منصور صفتگل، اطلس تاریخ بنادر و دریانوردی ایران، جلد سوم، چاپ یکم، انتشارات سازمان بنادر و دریانوردی ایران، تهران، 1395.
ملکم، جان، تاریخ ایران، ترجمه میرزا اسمعیل حیرت، 1362.
منصور صفتگل/با همکاری نوبوآکی کندو، پژوهشی درباره مکتوبات تاریخی فارسی ایران و ماوراءالنهر (صفویان، اوزبکان و امارت بخارا) همراه با گزیده مکتوبات، چاپ یکم موسسه مطالعات زبان ها و فرهنگهای آسیا و آفریقا، دانشگاه مطالعات خارجی توکیو، توکیو 1385/2005.
Mansur Sefatgol,"Majmuahha: Important and Unknown sources of historigraphy of Iran during the the last Safavids- the case of Majmuaha -I Mirza Muina", in Persian Documents, Social history of Iran and Turan in the fifteenth and nineteenth centuries, edited by Kondo Nobuaki, RoutledgeCurzon, 2003.
Mirza Mohammad Rafi` Ansari, Dastur al-Moluk, A complete Edition of the Safavid manual of Administration. Ed.by Nobuaki Kondo, Research Institute for Advanced Studies on Asia and Africa(ILCAA), Tokyo 2018.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 471 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 471 |