پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,518 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,133,243 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,239,266 |
تأثیر اگزیستانسیالیسم بر نخستین رمان‌های مدرنِ فارسی | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 24، اسفند 1400، صفحه 59-78 اصل مقاله (560.63 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2021.327071.1703 | ||
| نویسندگان | ||
| محبوبه حیدری* 1؛ مصطفی شریفی ابنوی2 | ||
| 1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| اگزیستانسیالیسم از مهمترین شاخههای فلسفۀ معاصر است که مثل تمام مکتبها و اصطلاحاتی که در قرن بیستم ظهور کردند، اندیشهها و آثار متنوعی را زیرمجموعۀ خود قرار میدهد. وجه مشترک تمام متفکران اگزیستانسیالیستی، مخالفت آنها با فلسفههای عقلی و استعلایی است. برخلاف فیلسوفان استعلایی، اگزیستانسیالیستها، شناخت را پس از وجود شیء ممکن میدانند و وجود شیء را ممکن و غیرلازم میشمارند. عدم الزام وجود انسان، به او آزادی میدهد اما به نظر اگزیستانسیالیستها، انسان مسئول است تا به کمک آزادی، برای هستیِ پوچ و بیمعنایش، معنایی خلق کند. آنها برای انضمامی کردنِ اندیشههایشان از ادبیات کمک میگیرند و راهکارهای اگزیستانسیالیستی خود را، در داستانهایشان شرح میدهند. داستانهای اگزیستانسیالیستی از نظر فرم، شبیه به دیگر آثار مدرنیستی هستند. پوچگرایی، تعهد به زیستن، یافتن معنا، دوگانگی خوب و بد و نامشخص بودنِ مرزهای بین آنها، تعارض با ادیان، ایدئولوژیها و ارزشهای سنتی و میل به آزادی از مهمترین درونمایههای ادبیات اگزیستانسیالیستی است. این مکتب فکری درآثار فرهنگی ایران عصر پهلوی، نفوذ بسیاری داشته است. در این مقاله، چهار رمان مدرنیستیِ آن دوره بوف کور، یکلیا و تنهایی او، ملکوت و شازده احتجاب از منظر مؤلفههای ادبیاتِ اگزیستانسیالیستی بررسی میشوند. سه درونمایۀ اگزیستانسیالیستیِ پوچگرایی، دوگانگی خیر و شر یا خدا و شیطان و بیگانگی و ازخودبیگانگی را برگزیدیم و چهار رمان منتخب را از منظر این درونمایهها بررسی کردیم. به کمک این تقسیمبندی، یک سیر و خط فکری به دست آمد و به این نتایج رسیدیم که نگاهِ متافیزیکی موجود در سه رمان نخست، در شازده احتجاب ادامه نمییابد و دید نویسنده در این اثر اجتماعی میشود. همچنین، پوچگراییِ نیهیلیستی دورههای قبل کمرنگ میشود و شخصیتهای رمان شازده احتجاب، برای رهایی از پوچی برای زندگی خود، معنایی خلق میکنند. نیز دریافتیم که شخصیتهای اصلی هر چهار رمان، با بحران معرفتشناختی درگیر هستند. همگی آنها تلاش میکنند در جدال با جامعهای که در آن زندگی میکنند، هویتی برای خود دست و پا کنند و در این راه، برخی در هنجارها و ارزشهای اجتماعی حل میشوند و برخی دیگر، فردیت خود را مییابند اما از طرف جامعه طرد میشوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اگزیستانسیالیسم؛ بوف کور؛ یکلیا و تنهایی او؛ ملکوت؛ شازده احتجاب | ||
| مراجع | ||
|
امنخانی، عیسی (1392)، اگزیستانسیالیسم و ادبیات معاصر ایران، تهران، علمی.
آل احمد، جلال (1370)، هفت مقاله، تهران، امیرکبیر.
پاپکین، ریچارد و استرول، آوروم (1394)، کلیات فلسفه، ترجمۀ سیدجلالالدین مجتبوی، تهران، دانشگاه تهران.
پاپنهایم، فریتس (1398)، ازخودبیگانگی انسان مدرن، ترجمۀ مجید مددی، تهران، بان.
راجرز، نایجل و مل تامپسون (1398)، فیلسوفان بدکردار، ترجمۀ احسان شاهقاسمی، تهران، امیرکبیر.
راسخی لنگرودی، احمد (1397)، سارتر در ایران، تهران، اختران.
سارتر، ژان پل (1398)، اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر، ترجمۀ مصطفی رحیمی، تهران، نیلوفر.
شفا، شجاعالدین (1383)، افسانۀ خدایان، گردآوری و ترجمۀ شجاعالدین شفا، تهران، دنیای نو.
صادقی، بهرام (1349)، ملکوت، تهران، کتاب زمان.
گرین، راجر لنسلین (1392)، اساطیر یونان، ترجمۀ عباس آقاجانی، تهران، سروش.
گلشیری، هوشنگ (1397)، شازده احتجاب، تهران، نیلوفر.
متیوز، اریک (1395)، فلسفۀ فرانسه در قرن بیستم، ترجمۀ محسن حکیمی، تهران، ققنوس.
مدرسی، تقی (1351)، یکلیا و تنهایی او، تهران، نیل.
میرعابدینی، حسن (1387)، صد سال داستاننویسی ایران، تهران، چشمه.
لئونوف، لئونید و دیگران (1364)، وظیفۀ ادبیات، ترجمه و گزینش ابوالحسن نجفی، تهران، کتاب زمان.
هدایت، صادق (1383)، بوف کور، تهران، صادق هدایت.
Crowell, Steven (2012), the Cambridge Companion to Existentialism, Cambridge, Cambridge University. Milne, Ira Mark (2009), Literary Movements for Students, Second Edition, Detroit, New York, San Francisco, New Haven, Conn, Waterville, Maine and London, Gale Publishing. Pappenheim, Fritz (1968), the Alienation of Modern Man, New York and London, Monthly Review. Solomon, Robert C. (2005), Existentialism, New York and Oxford, Oxford University. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 704 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 556 |
||