سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,572
تعداد مقالات71,020
تعداد مشاهده مقاله125,495,983
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,757,952
محمودی جانکی, فیروز, جلیل پیران, علی اکبر. (1400). تفهیم اتهام در حقوق کیفری ایران و رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر. , 12(1), 313-329. doi: 10.22059/jcl.2021.314125.634110
فیروز محمودی جانکی; علی اکبر جلیل پیران. "تفهیم اتهام در حقوق کیفری ایران و رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر". , 12, 1, 1400, 313-329. doi: 10.22059/jcl.2021.314125.634110
محمودی جانکی, فیروز, جلیل پیران, علی اکبر. (1400). 'تفهیم اتهام در حقوق کیفری ایران و رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر', , 12(1), pp. 313-329. doi: 10.22059/jcl.2021.314125.634110
محمودی جانکی, فیروز, جلیل پیران, علی اکبر. تفهیم اتهام در حقوق کیفری ایران و رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر. , 1400; 12(1): 313-329. doi: 10.22059/jcl.2021.314125.634110

تفهیم اتهام در حقوق کیفری ایران و رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر

مطالعات حقوق تطبیقی
مقاله 16، دوره 12، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 313-329    اصل مقاله (432.73 K)
نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jcl.2021.314125.634110
نویسندگان
فیروز محمودی جانکی* 1؛ علی اکبر جلیل پیران2
1دانشیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه تهران
2دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد
چکیده
اصول دادرسی منصفانه و عادلانه که ازجمله حقوق رویه‌ای و برای صیانت از حقوق ماهویِ پیش‌بینی‌شده در اسناد حقوق بشری و قوانین داخلی است، ریشه در ضرورت صیانت از کرامت انسانی دارد که رعایت آنها در جریان تعقیب، تحقیق و دادرسی کیفری ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. اجرای عدالت که هدف هر دادرسی است بدون برقراری محاکمۀ منصفانه‌ای که درآن حقوق و آزادی‌های متهم و سایر افراد درگیر در فرایند دادرسی محترم شمرده شود فرصت ظهور نخواهد داشت. تفهیم اتهام ازجمله حقوق اساسی فردی است که درگیر در فرایند دارسی کیفری می‌شود. عامل اخلاقی تلقی کردن مخاطب قاعدۀ کیفری اقتضا دارد اتهام به مخاطب تفهیم شود تا بتواند آگاهانه از خود دفاع کند. در کنار این مبنا، فرض برائت است که متهم را در مقام دفاع، بی‌گناه فرض می‌‌کند و بار اثبات را برعهدۀ مقام تعقیب قرار می‌دهد. عدم تعرض به فرد بدون داشتن مدارک کافی و در صورت وجود آن، تفهیم سریع و بدون فاصله و کامل اتهام به شخص متهم از سوی مرجع قضایی بر این مبانی استوار است. این مقاله با بررسی مقررات دیوان اروپایی حقوق بشر و آرای صادره از طرف دیوان اروپایی حقوق بشر از یک سو و حقوق و رویۀ قضایی در ایران از سوی دیگر، درصدد پاسخ به این پرسش مهم است که رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر در مقولۀ تفهیم اتهام به متهم در مقایسه با حقوق کیفری ایران چگونه است؟ پاسخ این است که هرچند تفهیم اتهام و ویژگی‌ها و نتایج آن در چند ماده به‌ویژه مواد 5 و 6 کنوانسیون شناسایی و تضمین شدند، این دیوان اروپایی حقوق بشر است که به صورت رویه‌ای اقدام به تبیین و تفسیر این حق و اجزای آن و تعیین قلمرو و تکالیف دولت‌ها و نظام‌های قضایی کشورهای عضو در قبال این حق اساسی می‌نماید. از حیث مقایسه‌ای با توجه به گسترۀ رویۀ قضایی دیوان و آرای صادره، حقوق کیفری ایران نیازمند بیان تفصیلی‌تر از مفهوم و قلمرو حق تفهیم اتهام به‌مثابۀ نقطۀ آغاز تعقیب کیفری و نیز پیش‌بینی تضمین‌های قوی‌تری برای رعایت این حق است.
کلیدواژه‌ها
اصل برائت؛ تفهیم اتهام؛ دادرسی عادلانه؛ دیوان اروپایی حقوق بشر؛ کنوانسیون اروپایی حقوق بشر؛ مخاطب حکم کیفری
مراجع
الف) فارسی و عربی

- کتاب‌ها

  1. آشوری، محمد (1392)، آیین دادرسی کیفری ،ج 2 ،تهران: نشر سمت.
  2. پرادل، ژان (1393)، حقوق کیفری شورای اروپا، مترجم: محمدآشوری، تهران: انتشارات خرسندی.
  3. جزایری، سید عباس (1394)، امنیت قضایی در حقوق کیفری ایران و رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر، تهران: انتشارات سامان دانش.
  4. خالقی، علی (1397)، آیین دادرسی کیفری، ج 1، تهران: شهر دانش.
  5. سید فاطمی، سید محمد قاری (1397)، حقوق بشر معاصر؛ جستارهایی تحلیلی در حق‌ها و آزادی‌ها، دفتر دوم، تهران: نشر نگاه معاصر.
  6. کاشانی، سید محمود (1383)، استانداردهای جهانی دادگستری، نقد و بررسی قانون دادگاههای عمومی و انقلاب، تهران: انتشارات میزان.
  7. مقدسی، محمدباقر (1386)، رویکرد حقوق بشری به وظایف و اختیارات پلیس در فرایند کیفری در ایران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
 

- مقالات

  1. آشوری، محمد (1372)، «اصل برائت و آثار آن در امور کیفری»، نشریۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش 39.
  2. آشوری، محمد و بهمنی قاجار، محمدعلی (1387)، «رویۀ کمیتۀ حقوق بشر در حمایت از حق آزادی و امنیت شخصی»، فصلنامۀ حقوق، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دورۀ 38، ش 3.
  • اردبیلی، محمدعلی (1385)، «تفهیم اتهام یا حق اطلاع از موضوع و دلایل اتهام»، نشریۀ تحقیقات حقوقی، دانشگاه شهید بهشتی، ش 43.
  • اسماعیل‌پور، حامد (1393)، «حق آزادی و امنیت شخصی در آرای دیوان اروپایی حقوق بشر»، مجلۀ حقوقی دادگستری، دورۀ 78، ش 86.
  • توسلی نایینی، منوچهر؛ خسروشاهی، قدرت‌الله؛ نصرالهی، زهره (1395)، «اصل برابری سلاحها در مرحلۀ تحقیقات مقدماتی در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و اسناد حقوق بشر»، مجلۀ حقوقی دادگستری، سال هشتادم، ش 94.
  • جلالی، محمد و سودبر، سوگل (۱۳۹۹)، «تأثیر دیوان اروپایی حقوق بشر بر نظام حقوق داخلی کشورهای اروپایی»، مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ ۱۱، ش ۱، بهار و تابستان.
  • حیدری، الهام (1394)، «حقوق دفاعی متهم در دوران تحت نظر در قانون آیین دادرسی کیفری و بررسی تطبیقی آن با حقوق انگلستان»، فصلنامۀ دیدگاههای حقوق قضایی، ش 71.
  • ساریخانی، عادل و اکرمی سراب، روح‌الله (1391)، «مبانی فقهی حق بر اطلاعات»، مجلۀ حکومت اسلامی، سال هفتم، ش 3.
  1. قاسمی مقدم، حسن (1394)، «تفهیم حقوق متهمان از سوی ضابطان دادگستری با تأکید بر قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392»، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال ششم، ش 2.
  • مدی، بهنام (1392)، «بررسی گسترۀ اعمال فرض برائت توسط دادگاه اروپایی حقوق بشر»، مجلۀ پژوهش‌های حقوق جزا و جرم‌شناسی، مؤسسۀ مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، سال اول، ش 1.
  • مؤذن‌زادگان، حسنعلی (1389)، «تضمینات حقوق دفاعی متهمان و امر بازجویی در مرحلۀ تحقیقات مقدماتی»، نشریۀ پژوهش حقوق و سیاست، سال دوازدهم ، ش 28.
  • ناجی زواره، مرتضی (1390)، «تفهیم اتهام در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی»، مجموعۀ مقالات بزرگداشت دکتر حسن دادبان.
  • نوروزی، نادر (1386)، «تفهیم اتهام در مقررات کیفری ایران»، فصلنامۀ دانش انتظامی، سال نهم، ش 3.
 

ب) انگلیسی

- Books

  1. Denning, Alfred (1949), Freedom under the Law, London, Stevens and Sons Limited.
  2. Joseph, Sara (2000), the International Convention on Civil and Political Rights, Oxford Uuniversity Press.
 

- Cases

  1. Deweer v. Beljium, Application no. 6903/75, Judgement 27 February 1980.
  2. Hermi v. Italy, Application no. 18114/02, Judgement 18 October 2006.
  3. Irland v. The United Kingdom, Application no. 5310/71, Judgement 20 March 2018.
  4. Lamy v. Belgium, Application no. 10444/83, Judgement 30 March 1989
  5. Ludicke, Belkacem and Koç v. Germany, Application no. 6210/73; 6877/75; 7132/75, Judgement 10 March 1980.
  6. Mury v. the United Kingdom, Application no. 14310/88, Judgement 28 October 1994.
  7. Pelissier and Sassi V. France, Application no. 25444/94, Judgement 25 March 1999Vankuij v. Greece.
  8. X V. Federal Republic of GermanySaadi The United Kingdom, Application no. 13229/03, Judgement 29 January 2008.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,041
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 625





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب